leren en categorisatie?

Moderator: Rhiannon

Reageer
Berichten: 1

leren en categorisatie?

Ik ben een spreekbeurt aan het voorbereiden over leren en toen las ik ook iets over het leren van begrippen en het onderscheid aanbrengen in je omgeving. Hoe werkt categorisatie precies en hoe leren we categorieen?

Berichten: 209

Re: leren en categorisatie?

Het idee is dat mensen van hun ervaring de zgn. "concepten" leren, of begrippen, zoals fiets, stoel, meubel, hond, vogel en dier. In de jaren '70 werd er vooral gedacht dat er iets moest zijn dat een "ding" een hond maakte of niet, dus dat er een soort definitie in ons hoofd zat waarmee we konden bepalen dat fikkie van de buurman wel een hond was en de fiets die tegen het hek stond bij de buurman niet. Filosofen, en ook cognitief psychologen, probeerden daarom met alle geweld definities te vinden voor alledaagse begrippen. Maar dit leek heel erg moeilijk, want altijd waren er weer uitzonderingen. Toen stelde een cognitief wetenschapster (eleanor Rosch) voor dat we categorieen (concepten) leren door ervaring met de categorie-voorbeelden en deze ervaring zou in ons hoofd leiden tot een zgn. Prototype (waarschijnlijk weet je dit ook al, want anders zou je naam wel erg toevallig zijn... :roll: ). Dit leek een uitstekende theorie. Enkele jaren daarna, echter, werd een andere theorie gepostuleerd, die stelde dat we categorie-voorbeelden allemaal individueel leren en deze verzameling gebruiken om nieuwe categorie-voorbeelden op de juiste wijze te categoriseren. Tot heden is er niemand geweest die een experiment heeft kunnen ontwerpen die duidelijk de ene theorie ontkrachtigd en de ander bevestigd. We weten dus al behoorlijk wat van categorieen, maar er is ook nog erg veel dat vrij onbekend is

Berichten: 236

Re: leren en categorisatie?

Het categoriseren van informatie, gebeurt aan de hand van: overeenkomsten, verschillen en tegenstellingen tussen deze informatie.

Pieter

Berichten: 209

Re: leren en categorisatie?

Ja, dat klopt. Maar je kunt jezelf dan ook de vraag stellen: wat komt eerst: is er objectieve overeenkomst die bepaalt dat sommige dingen in Categorie A worden geplaatst en andere dingen in Categorie B.? Of is het dat juist het hanteren van concepten leidt tot meer overeenkomst tussen verschillende objecten uit dezelfde categorie? Bovendien is overeenkomst niet een solide basis voor categorisatie, want ik kan zeggen dat er een overeenkomst bestaat tussen een hond een de schemerlamp, omdat ze allebei op hetzelfde moment in hetzelfde huis zijn, maar tegelijkertijd bestaat er verschil tussen een tweeling, omdat ze nooit en te nimmer dezelfde ruimte innemen op hetzelfde moment. Het perspectief kan erg belangrijk zijn (dit heet de "theory" theorie), want zo kun je een kopje, je laptop, je zoontje en je favoriete zonnebril en je huisdier onder dezelfde categorie indelen in specifieke situaties (nl. als je huis in de fik staat, zijn dit de dingen die je uit je brandende huis wilt redden). In de literatuur over categorisatie staat dit bekend als "ad-hoc" categorieen...

Kijk, dit is een erg leuke discussie..... :roll: Veel beter dan dat eeuwige gezeik over het bewustzijn, want daar weet niemand wat vanaf....

Berichten: 209

Re: leren en categorisatie?

Het mooie aan ons conceptuele systeem is dat kinderen dingen eerst lijken te leren onderscheiden op basis van perceptuele overeenkomst en verschillen (dit worden de "basic-levels" genoemd, in 1976 aangetoond door Eleanor Rosch), maar naarmate we ouder worden, kunnen we steeds flexibeler dingen gaan categoriseren, ook sterk afhankelijk van de context....

Berichten: 236

Re: leren en categorisatie?

Je kunt het volgens mij het best vergelijken met een postzegelverzamelaar.

Die stopt zijn zegels ook niet kris-kras in zijn album, maar sorteert (categoriseert) ze aan de hand van de onderlinge overeenkomsten en verschillen. En aan de hand van zijn opgedane kennis over zegels natuurlijk, maar dat laten we (nog) even buiten beschouwing, voor het gemak.

Zo verkrijgt iedere zegel een specifieke plek in het album, een plek waaraan deze zegel ook zijn betekenis ontleent.

Pieter

Berichten: 209

Re: leren en categorisatie?

Het aparte aan conceptualisatie en categorisatie is dat heel veel mensen zich niet beseffen hoe fundamenteel dit vermogen is. Als mensen niet in staat zouden zijn om hun omgeving in te delen in verschillende dingen, dan zou overleven bijna onmogelijk zijn. Stel je voor: als alles wat je ziet, "nieuw" voor je is, dan heb je absoluut geen enkel idee wat je moet doen, en categorisatie vind ik daarom wel eens het meest ondergewaardeerde onderwerp binnen de psychologie. Als we bv. literatuur zoeken over het leren en gebruiken van concepten, zul je zelfs vaak moeten zoeken onder taalkunde

Gebruikersavatar
Berichten: 778

Re: leren en categorisatie?

Het aparte aan conceptualisatie en categorisatie is dat heel veel mensen zich niet beseffen hoe fundamenteel dit vermogen is. Als mensen niet in staat zouden zijn om hun omgeving in te delen in verschillende dingen, dan zou overleven bijna onmogelijk zijn. Stel je voor: als alles wat je ziet, "nieuw" voor je is, dan heb je absoluut geen enkel idee wat je moet doen, en categorisatie vind ik daarom wel eens het meest ondergewaardeerde onderwerp binnen de psychologie. Als we bv. literatuur zoeken over het leren en gebruiken van concepten, zul je zelfs vaak moeten zoeken onder taalkunde
Je bedoelt het begrip "Sociale categorisatie": informatie opdelen in saliente dimensies opdat de omgeving voorspelbaar wordt (en dus de omgevingsonzekerheid wordt gereduceerd)

==> een van de basispijlers van Social Identity Theory

Het is niet echt een ondergewaard begrip in de literatuur.

Het valt meestal als deelcomponent onder regulatieve homeostatische processen.
An diesem Beispiel sehen Sie, meine Damen und Herren, dass Politiker, die die Nase vorn haben, Intellektuelle ins Schlepptau nehmen können

Berichten: 236

Re: leren en categorisatie?

Overeenkomsten, verschillen en tegenstellingen tussen informatie, zijn het begin van alles, het eind en alles wat daar tussenin gebeurt. Het is ook wat zich afspeelt achter de taal (waaraan ik eerder refereerde).

Via de taal, in een discussie als deze, zijn we eigenlijk steeds bezig met het verplaatsen van postzegels binnen het album, waardoor dezelfde zegels, steeds een andere betekenis krijgen.

Pieter

Berichten: 209

Re: leren en categorisatie?

Napoleon Dynamite schreef:Je bedoelt het begrip "Sociale categorisatie": informatie opdelen in saliente dimensies opdat de omgeving voorspelbaar wordt (en dus de omgevingsonzekerheid wordt gereduceerd)

==> een van de basispijlers van Social Identity Theory

Het is niet echt een ondergewaard begrip in de literatuur.  

Het valt meestal als deelcomponent onder regulatieve homeostatische processen.
Ik bedoel geen sociale categorisatie, maar het leren van concepten en de daaruit voortvloeiende categorisatie als cognitief proces en dat heeft niks te maken met homeostasis.

Gebruikersavatar
Berichten: 778

Re: leren en categorisatie?

Mm, inderdaad een foutje.

Sociale categorisatie treed op in een sociale omgeving (een situatie waarin mensen interacteren)

Excuses :wink:
An diesem Beispiel sehen Sie, meine Damen und Herren, dass Politiker, die die Nase vorn haben, Intellektuelle ins Schlepptau nehmen können

Berichten: 209

Re: leren en categorisatie?

Maar ik begrijp jou ook niet helemaal. Sociale interactie en de regulerende processen die te maken hebben met homeostasis zijn toch ook twee verschillende dingen?

Maar ik bedoelde dus te zeggen dat voor taal, denken, redeneren, geheugen, etc. het gebruiken van verschillende entiteiten ("concepten") vaak erg belangrijk is, en als je ziet hoeveel mensen in europa echt onderzoek doen naar ons conceptuele systeem, dan schrik je je dood. Soms doen geheugen-onderzoekers wel zijdelings uitspraken over concepten en categorisatie, maar verder hebben we hier in Nederland geen echte specialisten op dat aspect van cognitie. En toch is dit niet alleen erg belangrijk, maar ook erg leuk. Want er is al best veel bekend: eerst dachten we dat een concept in ons hoofd een soort definitie was van het begrip, maar later werd dit idee behoorlijk onderuit gehaald. Tegenwoordig is er nog steeds onenigheid over de hypothese dat een concept een soort "prototype" van de categorie is. En we begrijpen nog steeds niet hoe precies met verschillende "mind-sets" dingen heel anders geinterpreteerd kunnen worden: als je bv. alleen thuis bent en je bent een beetje bang, dan zul je het kraken van de trap kunnen interpreteren als een inbreker op de trap, terwijl je die interpretatie niet zo snel maakt als je niet bang bent.

Reageer