Zuurheid alkynen versus geconjugeerde alkenen bepalen

Moderator: ArcherBarry

Reageer

Zuurheid alkynen versus geconjugeerde alkenen bepalen

Ik heb een vraag: in de literatuur staat dat 1-butynen een pKa-waarde van ongeveer 25 zouden hebben.

Maar wat is nu het sterkst zuur 1,3-butadieen of but-1-een-3-yn?

De foto's zitten in de bijlage om het geheel visueel voor te stellen.

Volgens mij: is dit but-1-een-3-yn, omdat de elektronendichtheid van een drievoudige binding zo hoog ligt dat het proton makkelijk wordt afgestaan.

1,3-butadieen lijkt mij een stabiele molecule o.w.v. het geconjugeerd systeem, dus niet echt geneigd om als Lewiszuur te fungeren. Hoewel, ik twijfel want deze molecule zal bij Diels-alder reacties wel degelijk met alkenen of alkynen die elektronzuigende groepen dragen kunnen adderen op geconjugeerde alkadiënen.
butyn.pdf
(8.58 KiB) 92 keer gedownload

Re: Zuurheid alkynen versus geconjugeerde alkenen bepalen

Wacht even, 1,3-butadieen (het dieen) is een Lewisbase bij de Diels-Alder reactie, omdat de alkenen of alkynen (dienofielen) die elektronzuigende groep(en) bevatten elektronen naar zich toe trekken en bijgevolg Lewiszuren zijn.

Maar klopt dit plaatje wel en hoe komt het dat 1-butynen zuur reageren?

Gebruikersavatar
Berichten: 10.563

Re: Zuurheid alkynen versus geconjugeerde alkenen bepalen

Hoe iets reageert in (wat voor reactie dan ook) is een gevolg van stofeigenschappen zoals de zuurte van een bepaald proton in het molecuul of het elektrofiele karakter van een gedeelte.

Die stofeigenschappen afleiden uit zo'n gevolg is een beetje de omgekeerde weg bewandelen.

Maar je hoeft dit ook niet moeilijker te maken dan het is. Je geeft zelf al aan wat de invloed van hybridisatie is op zuursterkte. Conjugatie heeft ook een invloed op de zuursterkte, maar die is voor beide moleculen gelijk.

Hoe het komt dat alkynen in zijn algemeenheid zuur reageren: Een C-H binding, in welk molecuul dan ook, kan altijd dissociëren, als de juiste hoeveelheid energie maar wordt toegevoerd. Dat geldt voor alkynen, maar ook voor alkenen en zelfs voor alkanen. Het energieverschil tussen de gewone toestand en de gedissocieerde toestand vertaalt zich in een evenwichtsconstante, zoals dat voor alle reacties het geval is.
Cetero censeo Senseo non esse bibendum

Re: Zuurheid alkynen versus geconjugeerde alkenen bepalen

Het antwoord is dus te herleiden tot de thermodynamica. Welke tabel in de CRC of andere database heeft deze experimenteel vastgestelde gegevens?

Gebruikersavatar
Berichten: 10.563

Re: Zuurheid alkynen versus geconjugeerde alkenen bepalen

Ik weet zo niet waar die specifieke info staat, of dat die uverhaupt in het Handbook staat. Maar tabellen met globale waardes voor de pKa van karakteristieke groepen staan in ieder tekstboek over organische chemie.

En feitelijk is dat ook alles wat je hoeft te weten. Een exacte waarde zegt niet zo veel, de zuursterkte is voornamelijk belangrijk om reactiviteit te bepalen. En daar is het veel belangrijker om te kunnen identificeren of er een zure groep zit in een molecuul of wat de meest zure groep is. Hoe zuur dat dan is, is veel minder belangrijk.

Het is dus veel nuttiger om te weten hoe elektronegativiteit, hybridisatie en inductieve en mesomere effecten de zuursterkte beïnvloeden.
Cetero censeo Senseo non esse bibendum

Reageer