De energiezuinige slingerbeweging van de siamangs was al onderwerp van eerder onderzoek. Maar toen hield niemand rekening met meebuigende boomtakken op verschillende afstanden en hoogtes. Camera’s en krachtcellen in het siamangverblijf van de Zoo van Antwerpen registreerden daarom de bewegingen van de apen op opstellingen die meer bij de natuurlijke variatie in steunstructuren aanleunen.
“Om energetisch efficiënt te bewegen, moet je de energie-uitwisseling zo hoog mogelijk houden en het energieverlies beperken”. “Tijdens het armslingeren halen de apen kinetische energie uit snelheid en potentiële energie uit hoogte. Bij een perfecte slingerbeweging worden die beide volledig in elkaar omgezet. Wanneer een siamang zichzelf dus in beweging zet, kan hij in theorie gratis blijven doorslingeren.”
Wil een siamang door een complexe omgeving zoals een bos kunnen slingeren, dan moet hij evenwel afwijken van zijn perfecte slingerbeweging. De slingerafstand aanpassen aan de steunstructuren is namelijk niet mogelijk door de vaste snelheid en lengte van de slingerbeweging.
Bovendien kan er bij de overgang van greep naar greep energieverlies optreden door zogenaamde collisions. “Wanneer de overgang niet vloeiend of aan een te hoge snelheid gebeurt, kan er een schok optreden. Vergelijk het met wanneer je te hoog gaat op een schommel. Dan verslapt de spanning in het touw even en kom je met een schok terug op de cirkelvormige baan terecht. Dat verlies van snelheid en hoogte, en dus energie, wordt een collisional loss genoemd en gaat gepaard met energieverlies. De siamangs moeten dat zoveel mogelijk beperken.”
De apen gebruiken hun krachtige armspieren om de lichaamspositie en het voortbewegingspatroon zo aan te passen dat de volgende greep binnen handbereik ligt. “Zo kunnen ze verder slingeren met een hoge energie-uitwisseling en een klein energieverlies. Hun goede inschattingsvermogen en sterke armspieren maken van hen echte specialisten in het energiezuinig armslingeren”.
Wetenschappelijke publicatie:
Fana Michilsens, et al.: One step beyond: Different step-to-step transitions exist during continuous contact brachiation in siamangs
Bron:
Universiteit Antwerpen
