Misschien klauterden de eerste mensachtigen een groot deel van hun tijd rond in bomen, in plaats van over de savanne te sjokken.
De Twa in Oeganda is een van de stammen die een buitengewone behendigheid hebben in bomen klimmen. Ze doen dat men name om wilde honing te verzamelen.
Als je het een beetje fout opschrijft, klinkt het meteen racistisch: de Twa, een stam van Oegandese inboorlingen binnen de groep pygmeeën, heeft een anatomische aanpassing om beter in bomen te kunnen klimmen. De Twa kunnen hun enkel in een veel scherpere hoek ten opzichte van het onderbeen buigen dan andere mensen, en lijken in dit opzicht op chimpansees, schrijven biologen. Het voordeel is, dat het zwaartepunt van het lichaam dichter bij de stam van de boom blijft als je daar je voet plat tegenaan zet.
In Afrika en Azie leven nog veel stammen die een groot deel van hun voedsel – met name honing – uit bomen halen, en om erbij te komen halen ze potentieel halsbrekende toeren uit, soms op wel vijftig meter hoogte. Tot nu toe was nooit onderzocht of zulke stammen specifiek anatomisch zijn aangepast aan zo'n levenswijze.
Het talent van de Twa voor bomenklimmen is niet in het skelet terug te vinden, maar wel in hun kuitspier. De onderzoekers vergeleken de maximale hoek waaronder de Twa hun enkel kunnen buigen en toch nog kracht leveren, met diezelfde hoek bij een andere Oegandese pygmeeënstam die zelden in bomen klimt, de Bakiga. Met ultrageluid konden ze zien dat de Twa in een deel van hun kuit duidelijk langere spiervezels hebben.
Dat een voet die qua skelet aangepast is aan rechtop lopen, ook anatomische aanpassingen vertoont om in bomen te klimmen, zet opnieuw een vraagteken bij het concept 'uit de bomen komen om homo sapiens te worden'. In het artikel in PNAS betrekken de onderzoekers dit op Australopithecus afarensis (de befaamde Lucy), een 3 miljoen jaar oude mensachtige in Ethiopië die zich als eerste rechtop lopend op de savanne gewaagd zou hebben. Toch zou uit haar schouderbladen blijken, dat ze ook veel tijd in de bomen doorbracht.
Wetenschappelijke publicatie:
Vivek V. Venkataramana, et al.: Tree climbing and human evolution
Bron:
Wetenschap24
