Verdwenen familienaam

Moderator: Rhiannon

Forumregels
(Middelbare) school-achtige vragen naar het forum "Huiswerk en Practica" a.u.b.
Zie eerst de Huiswerkbijsluiter
Reageer
Berichten: 6

Verdwenen familienaam

Tijdens mijn genealogische speurtochten kom ik regelmatig de familienaam "Keelbreker" tegen.

Deze naam komt reeds voor in documenten uit 1280, in de regio 'sHertogenbosch, waar het een welgestelde uitgebreide familie betreft met veel bezittingen en gronden.

Zij zwermen uit naar Berlicum, Den Dungen, Sint Michielsgestel en omstreken.

Uit het grote aantal documenten, vooral koop en verkoopsakte, blijkt dat zij fortuinlijk blijven.

Door het in onbruikraken van familienamen verdwijnt de naam Keelbreker rond 1580.

Misschien mede door het beleg van DenBosch.

De naam verdwijnt maar de nakomelingen van deze stam zijn nog steeds talrijk, zij het met ondertussen andere familienamen.

Ik vind de naam Keelbreker echter zo facinerend ( zou het een beulsnaam kunnen zijn?) dat ik op zoek ben gegaan naar de oorsprong en de betekenis ervan.

Hier echter begint het raadsel, er is niets terug te vinden.

De naam komt in de naamkundige databanken gewoon niet voor. Noch in Nederland, noch in Vlaanderen.

Ondertussen zoek ik in de archieven van de Hertog van Brabant, maar dit levert voorlopig niets op.

Kent er iemand de oorsprong en/of de afkomst van deze stam en van deze rare naam?

Beste groeten,

Paul Van Gestel

,

Re: Verdwenen familienaam

Laat ik me maar beperken tot de naam Keelbreker.

De naam Keelbreker heeft met 100% zekerheid niets met een beul van doen.

Een keelbreker is een aparaat om een vestingsmuur te slechten.

Toch denk ik dat keel in Keelbreker de kleur rood betreft en dat de naam Keelbreker verwijst naar een eigenschap van het wapen dat de familie voerde.

Berichten: 6

Re: Verdwenen familienaam

Dat is verrassend.

Wat voor belegeringstuig moet ik me daarbij voorstellen? Een toren, stormram of hoort het thuis bij de blijden?

Ik kan niets vinden onder die naam.

Wat de heraldische kleur betreft: er circuleert op het web een "zogezegd" blazoen van Hendrik keelbreker, ° ca 1340.

Een achtergrond in azuul met 3 molenijzers in goud en 2 horizontale balken in goud.

Ik betwijfel echter dat dit blazoen bestaan heeft: in geen enkel heraldisch werk, noch in Rietstap komt het voor. Ik heb de afbeelding hiervan toegevoegd.

groeten,

Paul
Bijlagen
wapen_geni_keelbreker_medium.jpg
wapen_geni_keelbreker_medium.jpg (34.33 KiB) 1120 keer bekeken

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 4.351

Re: Verdwenen familienaam

Het gaat hier niet om een daadwerkelijk wapentuig, maar om een familiewapen, ook wel wapenschild genoemd. Elk wapen is uniek mbt tot zijn opbouw en de verklaringen daarvan. Je zou eens een boekje over heraldiek erop kunnen naslaan, bijvoorbeeld 'prisma van heraldiek & genealogie', ISBN 90 274 2218 4. Ook op wazamar.org kun je informatie vinden.

Wapenschilden worden in Nederland geregistreerd en gepubliceerd door de Hoge Raad van Adel en, in het geval van burgers, door instanties als de Friese Raad voor de Genealogie en het Centraal Bureau voor Genealogie. In Vlaanderen wordt een officieel wapen toegekend door de Vlaamse Regering, op advies van de Vlaamse Heraldische Raad.

Een wapen is trouwens in Nederland niet beschermd. Nadere informatie over het gevonden blazoen (wapenschild) kan misschien bij het CBG verkregen worden. Wellicht weten zijn ook meer over de naam Keelbreker.
Contra principia negantem disputari non potest.

Re: Verdwenen familienaam

De Keelbrekers behoorden niet tot de Bossche aristocratie.

Het zoeken naar wapenschilden is niet zo makkelijk.

In de dorpen rond de stad voerden de schepenen doorgaans geen eigen wapen. Ze zegelden met het dorpswapen.

Een ander probleem is dat het gebruik van familiewapens in Brabant veel minder gangbaar was dan in het westen van Nederland.

Ik geloof niet dat het getoonde blazoen van Hendrik Keelbreker is (en ik geloof ook niet in je verhaal dat de Keelbrekers naar de dorpen zijn verhuisd, maar dat is mijn zorg).

Drie molenijzers zijn veel voorkomend in wapens. Alle families die een wapen voeren met 3 molenijzers zullen op een of andere wijze verwand zijn. De twee balken eronder hebben een betekenis (die ik vanwege desinteresse niet ken).

Ik geloof dat het iconografisch bureau een enorme verzameling wapenschilden heeft. Ik ben er één keer geweest voor het zoeken naar een verloren schilderij en als ik me niet vergis ligt dat naast het CBG (als fusies deze info niet out-of-date maken).

In Nederland kan iedereen die er nog geen heeft een familiewapen laten maken.

Re: Verdwenen familienaam

pvg1949 schreef: wo 21 aug 2013, 11:46
Door het in onbruikraken van familienamen verdwijnt de naam Keelbreker rond 1580.

Misschien mede door het beleg van DenBosch.


Dit is iets te veel van het goede. Veronderstellingen zijn vrijwel altijd onjuist.

Hoe kan het beleg van den Bosch daar iets mee te maken hebben?

Hoezo raken familienamen in onbruik?

Juist rond 1580 ontstaan veel familienamen.

Ik heb wel een idee hoe je hier op komt.

In de dorpen had rond 1580 nog vrijwel niemand een familienaam. In de stad wel.

Als je er van uit gaat dat de familie naar een dorp verhuist dan zou de familienaam verdwijnen.

Dit betwijfel ik. Waarom zou overigens een stedeling met al zijn privileges naar een armoedig dorp verhuizen. De dorpen die je noemt waren arm (arme zandgrond). Er waren in de dorpen voortdurend overstromingen, ziektes en berovingen en uitbuitingen (belastingen) door de eigen en Spaanse troepen.

Er verdwijnen wel familienamen, maar dat is niet aan tijd gebonden. Er zijn ook families die meerdere malen van familienaam veranderen.

Berichten: 6

Re: Verdwenen familienaam

Hallo Beste vrienden,

Ik heb ook nooit beweerd dat ze afkomstig zijn uit de stad, maar dat ze uitgezwermd zijn over de dorpen rond Den Bosch, ik heb trouwens maar 1 nakomeling in Den Bosch gevonden en wel op latere datum, dus na 1550.

Er is een akte waarbij zijn geboren poorterschap bewezen wordt door 2 getuigen.

De naam Keelbreker was wel degelijk een familienaam die 300 jaar voortbestaan heeft, maar toevallig of niet, in de periode van de 80jarige oorlog ( die boven hun hoofden uitgevochten werd, de troepen waren nl. gelegerd op hun gronden en boerderijen, (zie hiervoor 6 eeuwen Den Dungen)) geraakt hij in onbruik en de verschillende takken beginnen de toponiemen te gebruiken van de gebieden en terreinen waar ze toen woonden. Tussen het verdwijnen van "Keelbreker" en de aanname van de toponiemnaam verlopen er 3 a 4 generaties. In deze periode worden alleen de voornamen, samengesteld in : naam, naam vader, naam grootvader gebruikt.

De oudste Keelbreker die ik terugvind is Henric die smit keelbreker.° ca 1280

Waarbij die smit waarschijnlijk op zijn beroep slaat.

Ik had reeds alle mogelijke bronnen over dat fameuze familiewapen geraadpleegd maar het komt nergens voor, daardoor meen ik te mogen besluiten dat het fantasie is van een onbekende. In 1563 is er een Nicolaas Keelbreker molenaar in Schijndel, maar het wapen wordt toegeschreven aan " Vogel" Keelbreker die 150 jaar daarvoor leefde in Berlicum, en daar is geen molenaar van die naam bekend.

Het vraagstuk blijft dus: de oorsprong van de naam blijft een raadsel.

groeten,

Paul

Re: Verdwenen familienaam

keelbreker = slager.

Berichten: 73

Re: Verdwenen familienaam

Kan het duiden op het spaanse wurgtouw (om de hals geslagen en dan strak getrokken tegen een wurgpaal)voor executies?

Reageer