Wetenschapsforum

Dit toestel heb ik midden vorige week gekocht, zie hier.  Het was een koopje.
Uit het gesprekje dat ik had met de verkoper bleek al gauw dat hij een enigszins eigen visie had over de toekomst van de microscoop. Hij suggereerde dat die mogelijk dienst kon doen als decoratief element, bijvoorbeeld in de wachtkamer van een artsenpraktijk.

Het is een suggestie, maar ik had iets anders in gedachten. Aanvankelijk was het de bedoeling deze in orde te zetten en door te verkopen met een winstje, maar dat is inmiddels niet meer het geval. Na wat zoeken in mijn rommeldozen heb ik besloten het toestel uit te rusten voor waarneming in fasecontrast en eenvoudige rechttoe-rechtaan microfotografie in fasecontrast.

De originele helderveldcondensor (een in sommige kringen erg gegeerde Zeiss-Winkel N.A. 0,9 mèt de filterhouder met bajonetvatting èn de "pomphendel" die de inklaplens bedient) werd vervangen door een cosmetisch zwaar gehavende, maar nog perfect werkende Zeiss-Winkel fasecontrastcondensor.

De originele monoculaire tubus werd vervangen door een binoculair, uitgerust met beter gecorrigeerde Zeiss KPL-oculairs 8x.

Ook de objectieven werden vervangen: de microscoop werd uitgerust met recentere Zeiss fase-achromaten 10/0,22; 40/0,65; 100/1,25. Qua belichting (6V, 15W gloeilamp) is fasecontrast 100/1,25 tegen de grens aan, maar het kan nog net.

Voor rechttoe-rechtaan microfotografie is er een rechte eenvoudige monoculaire tubus.

Aan het reviseren van de microscoop werd in totaal een dertigtal uren besteed. Alleen al het uitbouwen, demonteren, reinigen, smeren, opnieuw monteren en herinbouwen van het grof-/fijn instellingblok nam het grootste deel van een namiddag in beslag.

Mechanisch mag het resultaat er zijn. Alle instellingen lopen "silky-smooth". Er valt nergens ook maar enige speling of naloop te constateren. De GFL is dan ook een subliem staaltje van Duits technisch vernuft.

Er is nu een Standard 14 statief vrij (zie mijn avatar). Dat wil ik gaan gebruiken voor (extreem-) macro-fotografie met opvallend licht. Kwestie van het nabootsen van de werking van de USB-microscoop. Een bij voorbaat verloren zaak: ouwe troep tegenover hedendaags spitstechnologisch vernuft .

Vanavond gaat de GFL optisch op de testbank, maar ik weet nu al dat het resultaat niet zal tegenvallen: de combinatie objectieven-condensor werd eerder al getest.. Foto's volgen.
 

Gisteravond de GFL voor het eerst aan de tand gevoeld. De resultaten roepen gemengde gevoelens op.
De beeldkwaliteit kan veel beter en het zal zaak zijn de komende dagen uit te zoeken hoe die kan verbeterd worden. Wat ik uit mijn Zetopan en Diapan haal is in elk geval stukken beter.
   
Waar de microscoop dan weer wel aanvaardbaar in scoort is in stabiliteit van de scherpstelling.
Van een goed statief mag men verwachten dat het, eens scherpgesteld en gegeven constante temperatuur, tenminste enige tijd scherpgesteld blijft. Statieven die daarin falen kunnen nog wel bruikbaar zijn, maar ze  zijn ongeschikt voor bijvoorbeeld de studie van langdurige processen middels time-lapsefotografie en dergelijke.
Om een idee te krijgen van de prestaties op dat vlak wordt scherpgesteld bij de sterkste vergroting (1 000x) op een significant detail in een preparaat. Het verloop van de scherpstelling wordt  enige tijd gevolgd.
De foto's tonen het detail van het schaaltje van de diatomee Amphora ovalis. net scherpgesteld en na 10 minuten. Er is een minimaal verloop van de scherpstelling