[biologie] VWO Biologie genetica

NotYaCupOfTea

Goedeavond allemaal!

Ik ervaar een erg vervelend struikelblok tijdens het hoofdstuk genetica.

Ik raak helemaal in de war bij het maken van kruisingsschema's en het kanspercentage.

Is er iemand die me zou willen helpen met een aantal opgaven via de pb misschien?...(omdat het misschien niet zo handig is, dat deze online staan.)

Ik maak mijzelf helemaal gek:(.

Alvast heel erg bedankt!

Groeten,

NotYourCupOfTea

Jan van de Velde

Opmerking moderator

NotYaCupOfTea schreef: .(omdat het misschien niet zo handig is, dat deze online staan.)

tenzij je de hand hebt weten te leggen op een pakje geheime tentamenopgaven is het juist wel handig dat deze publiek online staan. Dan kan iedereen ervan leren, en dat is de bedoeling van dit forum.

NotYaCupOfTea

Goedemorgen!

Allright!

Ik wil eerst kijken of het met algemene uitleg misschien aanwakkert bij mij.

Hoe kun je de afstand bepalen tussen genen en de volgorde?

Ik denk dat ik het wel snap, maar ik ben een twijfelaar hehe.

Alvast heel erg bedankt!

Jan van de Velde

NotYaCupOfTea schreef:
Hoe kun je de afstand bepalen tussen genen ?

https://nl.wikipedia.org/wiki/Centimorgan

wakkert dat wat aan?

Daaf

Wat vraagt u nu eigenlijk? Hoe je een kruisingsschema maakt? Hoe je recombinanten berekent? Volgens mij vraagt u een schema voor dihybride kruisingen waaruit u percentages voor geno- en fenotype kan afleiden, niet? Weetjewat, geef me eens een vraag uit uw cursus waar u mee zit, dat zal uw vraag verduidelijken en dan zijn we er zo uit!

NotYaCupOfTea

Jan van de Velde schreef: https://nl.wikipedia.org/wiki/Centimorgan

wakkert dat wat aan?

Het wakkert wel wat aan, maar ik ben gewoonweg bang dat ik het verkeerd toepas

.

Daaf schreef: Wat vraagt u nu eigenlijk? Hoe je een kruisingsschema maakt? Hoe je recombinanten berekent? Volgens mij vraagt u een schema voor dihybride kruisingen waaruit u percentages voor geno- en fenotype kan afleiden, niet? Weetjewat, geef me eens een vraag uit uw cursus waar u mee zit, dat zal uw vraag verduidelijken en dan zijn we er zo uit!

Okay, ik ga begin met de eerste opgave waar ik tegen aanzit, ik heb inderdaad moeite met het berekenen van het cross-over percentage... Ik denk als ik dat onder de knie heb ( en eens wat minder twijfel aan mijzelf

) dat het een stuk beter gaat!

Ik weet, dat de opgaven die ik ga posten hier al gepost zijn maar, ik heb ze op dezelfde manier uitgerekend met hetzelfde antwoord maar, dit was helaas niet juist!

Bij ratten komt de oogkleur tot stand onder invloed van twee gekoppelde allelenparen. Als er van ieder allelenpaar teminste 1 dominant allel aanwezig is, dan heeft de desbetreffende rat een lichte oogkleur. Als van 1 of van beide allelenparen alleen het reccessieve allel aanwezig is, dan heeft het desbetreffende rat een lichte oogkleur.

Homozygote donkerogige ratten worden gekruist met homozygote reccessieve ratten: de F1-dieren worden gekruist met homozygote reccessieve soortgenoten. Uit deze laatste serie kruisingen ontstaan er in totaal 450 donkerogige en 550 lichtogige ratten.

Wat is het percentage nakomelingen met het genotype dat door crossing-over is ontstaan?
A. 5%
B. 10%
C. 20% ( Dit antwoord had ik ook berekend, maar dat was dus niet juist.)
D. 40%

Gegevens:
A= Donkerogige rat
a= Lichtogige rat
AAxAA=Homozygoot dominant
aaxaa= Homozygoot recessief.

P1:  AA x aa
AAx aa

Gameten: AA en aa
100%
F1: AA    (De F1 dieren zijn hier Lichtogig door het volledige recessieve allel in een paar.)
aa

P2(=F1): AA x aa
aa aa

Gameten: AA, aa, aa , aa

{ 25% AA, 75% aa)

F2= AA & aa ----> Na crossing over Aa (= Donkerogige ratten)

aa aa Aa

Er zijn dus 450 donkerogige ratten ontstaan terwijl, zonder cross-over alleen de combinaties voor lichtogige ratten zouden moeten zorgen, er zijn 550 lichtogige ratten van de 1000.

AA aa aa Aa aA
aa AA aa Aa aA

2/5= Donkerogig = 40%
3/5= Lichtogig = 60%

Ik vermoed dat het 40% is, maar ik heb het mijzelf redelijk moeilijk gemaakt en kan mijzelf niet controleren ook, omdat ik mijzelf keer op keer weer verbeter..
Ik hoop oprecht dat, het een beetje duidelijk overkomt.

Alvast bedankt voor de moeite!

Fijne avond allemaal!

Groeten,

NotYaCupOfTea.

EvilBro

Bij ratten komt de oogkleur tot stand onder invloed van twee gekoppelde allelenparen.

Er zijn dus twee allelenparen, laten we die 'a' en 'b' noemen. Deze zijn bovendien gekoppeld. Om deze koppeling duidelijk te houden, ga ik gebruik maken van haakjes (Ik heb geen idee of hier een standaardnotatie voor is). Voorbeeld: (Ab)(AB) is een rat met op 1 chromosoom het allelenpaar Ab en op het andere chromosoom AB. De (Ab) en (AB) blijven onopgebroken (behalve in het geval van crossing over).

Als er van ieder allelenpaar teminste 1 dominant allel aanwezig is, dan heeft de desbetreffende rat een lichte oogkleur. Als van 1 of van beide allelenparen alleen het reccessieve allel aanwezig is, dan heeft het desbetreffende rat een lichte oogkleur.

Hier zeg je in alle gevallen "lichte oogkleur". Dat lijkt me niet de bedoeling. Ik veronderstel dat een rat met tenminste 1 A EN tenminste 1 B donkere ogen heeft. Voorbeeld: De volgende ratten zouden donkere ogen hebben: (AB)(AB), (Ab)(AB) en (aB)(Ab).

Homozygote donkerogige ratten worden gekruist met homozygote reccessieve ratten:

Dus:
(AB)(AB) x (ab)(ab)
Dit is het moment om te zien of crossing-over invloed heeft in dit geval. Bekijk eerst het geval (AB)(AB). Als je hier de B's zou verwisselen dan krijg je weer (AB)(AB). Crossing-over heeft hier dus geen invloed. Dit geldt natuurlijk analoog voor (ab)(ab).
(AB)(AB) levert dus altijd (AB) aan de volgende generatie.
(ab)(ab) levert dus altijd (ab) aan de volgende generatie.
Het gevolg is dat de generatie F1 dus alleen (AB)(ab) is. Dit zijn ratten met lichte ogen.

de F1-dieren worden gekruist met homozygote reccessieve soortgenoten.

Dus:
(AB)(ab) x (ab)(ab)
Nu moet je weer kijken of crossing-over invloed heeft. Voor de rechter rat weet je dit al (nope). Je hoeft dus enkel de linker te bekijken. Hier heeft crossing over nu wel invloed:
(AB)(ab) -> (Ab)(aB)
De linker rat levert dus (AB), (ab), (Ab) of (aB) aan de volgende generatie. Stel dat de kans op crossing-over 'p' is.

Nu moet je nog de volgende dingen doen:
- Bepaal nu voor (AB), (ab), (Ab) en (aB) wat de kans is dat deze ontstaan.
- Bekijk voor elk van de opties of er donkere of lichte ogen uitkomen.
- Bepaal de kans.

Beresteyn

Vergeet dat geneuzel over cross-over en bereken gewoon eerst de theoretische kans op donker- en lichtogige ratten in de F2. Beantwoord zelf de vragen (Q).

Ik zal het kruisingsschema even op een overzichtelijke manier samenvatten, dan gaat het wellicht wat makkelijker:
P1: AABB x aabb → nakomelingen zijn altijd AaBb
F1: AaBb x aabb → Q: bereken hiervoor de kans op alle nakomelingen (tip: het zijn er 4). Na deze berekening heb je de theoretische kans op donker- en lichtogige ratten.

Dan komt het stukje over cross-over, en daarvoor heb je echt geen specialistische kennis over nodig of het principe van centimorgan te begrijpen.
Je weet dat er in werkelijkheid in de F2 respectievelijk 450 en 550 donker- en lichtogige ratten aanwezig zijn.
Q: bereken de kans op donker- en lichtogige ratten op basis van de werkelijke uitkomst.

Het percentage nakomelingen dat door cross-over is ontstaan, is het verschil tussen de theoretische en werkelijke uitkomst.
Q: wat is het antwoord op deze vraag dan?

EvilBro

F1: AaBb x aabb → Q: bereken hiervoor de kans op alle nakomelingen (tip: het zijn er 4).

Het zijn er maar twee. Het gaat hier om gekoppelde paren.

Daaf

Opmerking moderator

Rectificaties voor dit topic:
Bericht 8 klopt inhoudelijk wel, mits de correctie in bericht #9 in achtneming wordt genomen.
Berichten 10, 12, 14 en 20 kloppen inhoudelijk niet (hebben allen betrekking op ongekoppelde dihybride kruisingen).

Dank aan EvilBro voor de vastberadenheid, dit onderwerp was me duidelijk een beetje ontschoten. Hoewel een discussie waardevol kan zijn om terug te lezen, zou ik in dit geval een mod willen verzoeken om berichten 10,11,12,13,14 en 20 te verwijderen. Aangezien dit het huiswerk subforum is, is het mijns inziens van belang om de uitwerkingen naar het juiste antwoord te laten zien (in dit geval de correspondentie tussen EvilBro en NotYaCupOfTea). De voorgaand genoemde berichten hebben betrekking tot ongekoppelde overerving en zouden zodoende voor verwarring kunnen zorgen.

De tekst in de genoemde berichten is vooralsnog niet verwijderd, maar zeer lichtblauw gemaakt waardoor het pas leesbaar is bij selecteren van de tekst.
Of dit zo de discussie verduidelijkt horen we wel van de deelnemers

Beresteyn heeft het over 4 mogelijke genotypes in F2 (volgens Mendeliaanse overerving), n.l.: AaBb, Aabb, aaBb en aabb (maak het kruisingsschema!) en dit is wat we zouden verwachten. Dus elk van de 4 genotypes staat voor 25% in onze verwachting. EvilBro zegt dat er in het schema slechts 2 fenotypes zitten, donker en licht. Wel, hoeveel % van de verwachtte genotypes is nu donker en hoeveel is licht? Hoeveel van de 1000 ratjes hadden we dus donker verwacht en hoeveel licht (volgens de gewone Mendeliaanse overerving, dus zonder recombinanten)? Lees je opgave nog eens opnieuw!! Wanneer donker en wanneer licht?!

EvilBro

Daaf schreef:EvilBro zegt dat er in het schema slechts 2 fenotypes zitten, donker en licht.

Nee.

De paren zijn gekoppeld. Je begint met AB (van de homozygote donkerogige ratten) en ab (van de homozygote lichtogige ratten). Zonder crossing-over blijf je altijd AB en ab houden (want gekoppeld!). Ab en aB zijn geen optie (want gekoppeld en niet in de beginpopulatie).

Beresteyn

Ik wilde eigenlijk niet reageren om de discussie voor NotYaCupOfTea behapbaar te houden en haar eerst zelf de mogelijkheid te bieden om de vragen te beantwoorden, maar er worden nu dingen gezegd die feitelijk niet kloppen. Hierdoor kan het zijn dat er voor de topic starter eigenlijk geen touw meer aan vast te knopen.

Je begint met AB (van de homozygote donkerogige ratten) en ab (van de homozygote lichtogige ratten). Zonder crossing-over blijf je altijd AB en ab houden (want gekoppeld!). Ab en aB zijn geen optie (want gekoppeld en niet in de beginpopulatie).

Het product van de kruising in P1 is inderdaad AaBb. Vervolgens wordt die populatie gekruist met aabb. Om de theoretische kans op elk genotype te berekenen, kun je een tabel maken (zie hieronder). In dit geval hoeft dat niet per se omdat één van de ratten dominant recessief is (aabb). Die geven dus alleen maar de allelen ab door. Voor de heterozygote groep (het product van P1; AaBb) geldt dat zij volgens Mendeliaanse overerving vier mogelijkheden hebben: AB, Ab, aB en ab. Mendeliaanse overerving geldt gewoon altijd voor het berekenen van de theoretische kans, of het nou losse of gekoppelde allelen zijn. In deze opgave is de werkelijke uitkomst van de F2 nakomelingen al bekend. Als je de verhouding tussen donker- en lichtogig berekent, dan zul je opmerken dat de theoretische kans niet overeenkomt met de werkelijke uitkomst. Het verschil daartussen is dus niet volgens de Mendeliaanse overerving gegaan, maar daarbij heeft crossing-over plaatsgevonden.

[/color] [color=#f0ffff][/color] [color=#f0ffff][/color] [color=#f0ffff][/color] [color=#f0ffff][/color] [color=#f0ffff][/color] [color=#f0ffff]

	ab
AB	AaBb
Ab	Aabb
aB	aaBb
ab	aabb

[/color]

In totaal kunnen de nakomelingen van de kruising in F1 (en dus het product van F2) dus vier verschillende genotypen bevatten: AaBb, Aabb, aaBb en aabb.

EvilBro

Kun je aangeven waar je in jouw verhaal rekening houdt met het gegeven dat het hier gaat om "twee gekoppelde allelenparen"?

Beresteyn

Voor de berekening maakt dat niet uit. Jij veronderstelt misschien dat er vier allelen aan elkaar geplakt blijven als er gesproken wordt over twee gekoppelde allelenparen, maar zo werkt overerving nou eenmaal niet. Een heterozygoot individu (AaBb) heeft vier mogelijkheden om diens genetica door te geven aan het nageslacht, namelijk (nogmaals): AB, Ab, aB en ab.

Wat de opgave bedoeld met twee gekoppelde allelenparen is dat de eigenschap, in dit geval de oogkleur, door beide genen wordt bepaald. In dit specifieke geval betekent dat een individu met het genotype A•B• een donkerkleurig oog, terwijl een individu met aa en/of bb een lichtkleurig oog bevat. Oftewel: je hebt beide genen nodig voor de bepaling van die kleur. Niets meer of minder dan dat gegeven heeft betrekking op de gekoppelde allelenparen uitspraak. Nogmaals, voor de kansberekening maakt dat niet uit.

Ik distantieer me verder van deze discussie en geef de topic starter de mogelijkheid om de gestelde vragen pogen te beantwoorden.

NotYaCupOfTea

Goedeavond allemaal!

Ik heb door de dag heen grondig jullie uitgebreide reacties gelezen, maar ik heb net pas tijd gehad om hem weer opnieuw uit te werken. Sorry voor de late reactie!

EvilBro schreef: Hier zeg je in alle gevallen "lichte oogkleur". Dat lijkt me niet de bedoeling. Ik veronderstel dat een rat met tenminste 1 A EN tenminste 1 B donkere ogen heeft. Voorbeeld: De volgende ratten zouden donkere ogen hebben: (AB)(AB), (Ab)(AB) en (aB)(Ab).

Excuus

, ik zie deze typfout nu pas. Bij 1 of beide paren alleen het recessieve allel = dus een lichte oogkleur en bij aanwezigheid van teminste, 1 dominant allel in beide paren is dus een donkere oogkleur.

<b>Berekening 1 ( met de cross-over mogelijkheden bijgerekend).</b>
P1: AB.AB x ab.ab
F1: AB.ab (Lichte oogkleur)
P2: AB.ab x ab.ab

Mogelijkheden:

ab

AB

AaBb

Ab

Aabb

aB

aaBb

ab

aabb

1/4= Donkerogig
3/4= Lichtogig

Aantal donkerogige ratten: 450
Aantal lichtogige ratten: 550
Totaal: 1000

Verwacht percentage donkerogige ratten= 25%
Werkelijk percentage donkerogige ratten= 45%
45-25= 20%.
Dit antwoord had ik dus, in eerste instantie dus dat is niet goed helaas...

Ik post zometeen/morgen ( want dan heb ik het iets minder druk) de andere uitwerking.
Het is inderdaad wel, een beetje verwarrig dat ik verschillende dingen hoor maar, ik denk dat ik hem wel begin te begrijpen!

Bedankt voor het meedenken allemaal!

Wetenschapsforum

Laatste berichten

Nieuwsberichten

[biologie] VWO Biologie genetica

VWO Biologie genetica

Re: VWO Biologie genetica

Re: VWO Biologie genetica

Re: VWO Biologie genetica

Re: VWO Biologie genetica

Re: VWO Biologie genetica

Re: VWO Biologie genetica

Re: VWO Biologie genetica

Re: VWO Biologie genetica

Re: VWO Biologie genetica

Re: VWO Biologie genetica

Re: VWO Biologie genetica

Re: VWO Biologie genetica

Re: VWO Biologie genetica

Re: VWO Biologie genetica