Antisemitisme tijdens het Interbellum

Moderator: Rhiannon

Forumregels
(Middelbare) school-achtige vragen naar het forum "Huiswerk en Practica" a.u.b.
Zie eerst de Huiswerkbijsluiter
Reageer
Berichten: 299

Antisemitisme tijdens het Interbellum

Bij de lectuur van 'Camille Gutt, Les finances et la guerre' van Jean-François Crombois ISBN 2-87399-102-X, valt op hoe de jood Gutt, tijdens het interbellum wordt beschimpt en gediaboliseerd op de meest gemene wijze.

Camille Gutt (1884-1971) was de zoon van een Duitse emigrant en een Alsacienne.

Zijn oorspronkelijk naam is Guttenstein.

Als hij voor België in 1925 naar de conferentie over de Duitse oorlogsschulden wordt gedelegeerd, vindt zijn schoonvader, de liberale topadvokaat Henri-Charles Frick, het gepast dat hij zijn naam afkort tot 'Gutt'.

Dat is al een eerste aanzet om het jood-zijn te verbergen.

Als Gutt later deel gaat uitmaken van diverse Belgische regeringen en o.m. de devaluatie van 1935 doordrukt, krijgt hij te kampen met een smerige haatcampagne vanuit socialistische hoek. Vooral de franstalige socialistische krant 'Le Peuple' laat zich niet onbetuigd en gaat wild tekeer tegen de 'jood' Gutt.

(Gutt zal na WOII het Belgische monetair systeem volledig omvormen en zuiveren van oorlogswinsten. Hij kent o.m. aan ieder gezin een bedrag toe, te vermeerderen a rato van het aantal gezinsleden. Dit bedrag wordt uitbetaald in nieuw geld en het oude wordt nietig en oninwisselbaar verklaard. Een moedige en drastische ingreep, die echter in één beweging alle oorlogswinsten teniet deed en een hollende inflatie, zoals die zich in Engeland, Frankrijk e.a. Europese landen voordeed, voorkwam. Hij onderhandelt mede de akkoorden van Bretton Woods, die de monetaire wereldpolitiek tot aan de oliecrises bepalen en wordt de eerste voorzitter van het IMF)

De auteur gaat niet in op het antisemitisme, omdat het niet het onderwerp van zijn thesis is. Maar het intrigeert mij dat in onze officiële geschiedenis het antisemitisme tijdens het interbellum altijd wordt vereenzelvigd met groepen en partijen die nazi-vriendelijk zijn, VNV, REX, e.a. terwijl hier duidelijk blijkt dat ook vanuit socialistische en allicht ook andere hoek een duidelijk antisemitische stemming bestond. Waarom drong zijn liberale en rijke schoonvader er bv. op aan om van naam te veranderen?

Bovendien suggereert de auteur terloops dat de hele hetze tegen Gutt, door de katholieke partij was georganiseerd om hun primadonna van toen: Paul Van Zeeland aan de macht te brengen. Wat hen ook lukte.

We hebben dus duidelijke aanwijzingen dat het antisemitisme tijdens het interbellum over alle partijgrenzen heen welig tierde.

Heeft iemand daar meer informatie over?

Hoe was de toestand in Nederland? Bleef het daar beperkt tot de NSB?

Afbeelding
"God is een door de mens gemaakt wezen, waarop de mens omwille van eigen geluk en genotsverhoging zijn menselijke idealen, noden en wensen projecteert."



- L. Feuerbach

Gebruikersavatar
Berichten: 289

Re: Antisemitisme tijdens het Interbellum

Antisemtisme in Nederland in het interbellum was van alle geledingen van de maatschappij. Maar het was eerder latent dan actief. Nederlandse joden waren al enkele generaties zeer geassimileerd en onderscheidden zich vaak niet van de overige Nederlanders.

Pas ná WO II zou er in in Nederland pas echt sprake zijn van doelgericht anti-semitisme. De duitsers hadden hun propaganda goed gevoerd...

De NSB was in eerste instantie ook niet anti-semitisch. En telde in de jaren dertig zelfs ruim 250 joodse leden. De NSB streefde een 'Italiaans model' na. De Fascisten waren in beginsel immers ook geen anti-semieten.

Koningin Wilhelmina kan (tot op zekere hoogte) beschouwd worden als minstens negatief tegenover joden. Toen in de jaren '30 een opvangkamp gebouwd zou worden om de uit Duitsland gevluchte joden op te vangen, ging een eerste optie uit naar een kamp op de veluwe. Echter, Wilhelmina resideerde op het op de Veluw gelegen Paleis 't Loo en wenste geen 'jodenkamp' in haar omgeving.

Max Blokzijl, om een totaal ander beeld te laten zien, een berucht NSB'er, was tot halverwege de jaren dertig fel tegenstander van het anti-semitisme... Het kan vreemd lopen.

Meer hier over valt te lezen in het boek 'Grijs Verleden' door Chris v/d Heijden (2001)

Eelco

Berichten: 299

Re: Antisemitisme tijdens het Interbellum

Danke!

Kunnen we het antisemitisme tijdens het interbellum ook verruimen tot racisme in het algemeen, of is dat een brug te ver?
"God is een door de mens gemaakt wezen, waarop de mens omwille van eigen geluk en genotsverhoging zijn menselijke idealen, noden en wensen projecteert."



- L. Feuerbach

Berichten: 38

Re: Antisemitisme tijdens het Interbellum

Volgens mij was antisemitisme in West-Europa lang voor het interbellum al een normaal verschijnsel. In hoeverre dat raciale haat was weet ik niet, ik denk dat het meer vergelijkbaar was met de manier waarop sommige mensen nu tegen Marokkanen aankijken. Een minachting voor de cultuur en een afkeer van de mensen, en afwijzing van hun (vermeende) rol in de samenleving.

In de 19e eeuw (en de eeuwen daarvoor ook) was antisemitisme al een veelvoorkomend verschijnsel volgens mij. Ik verbaasde mij weleens toen ik bijvoorbeeld las van bepaalde bekende mensen zoals Chopin of Wagner dat ze antisemitisch waren, totdat ik ontdekte dat je hetzelfde kon zeggen van een groot deel van de mensen in die tijd in Duitsland, Polen, en waarschijnlijk ook wel Nederland. (al weet ik dat laatste niet zeker) Eigenlijk is antisemitisme van alle tijden maar vooral eind 19e eeuw en in de 20e eeuw groot geworden denk ik.

In hoeverre men ook andere minderheidsgroepen haatte weet ik niet, maar ik denk dat het sowieso niet echt rassenhaat was, maar meer afwijzing van de joodse cultuur.
"A man should keep his little brain attic stocked with all the furniture that he is likely to use, and the rest he can put away in the lumber-room of his library where he can get it if he wants it."

- Sherlock Holmes (The Five Orange Pips)

Berichten: 299

Re: Antisemitisme tijdens het Interbellum

Tussen rassenhaat en afwijzing van een cultuur is m.i. een uiterst dunne grens, als er al een is.
"God is een door de mens gemaakt wezen, waarop de mens omwille van eigen geluk en genotsverhoging zijn menselijke idealen, noden en wensen projecteert."



- L. Feuerbach

Berichten: 38

Re: Antisemitisme tijdens het Interbellum

Dat vind ik niet. Je kan bepaald gedrag of een bepaalde denkwijze slecht vinden en daar allerlei al dan niet goede redenen voor hebben. Een goede reden om een "ras" slecht te vinden is niet te geven.

Bovendien, als je een leefwijze afkeurt veroordeel je mensen op hun leefwijze, dus op wat ze doen, als je een ras afkeurt veroordeel je mensen op wat (jij denkt dat) ze zijn. Een heel verschil.

Maar ik bedoelde het ook gewoon praktisch. Volgens mij is in de 20ste eeuw pas echt het idee ontstaan van "het joodse ras" .
"A man should keep his little brain attic stocked with all the furniture that he is likely to use, and the rest he can put away in the lumber-room of his library where he can get it if he wants it."

- Sherlock Holmes (The Five Orange Pips)

Berichten: 299

Re: Antisemitisme tijdens het Interbellum

Wat racisme en levenswijze betreft heb je gelijk. Uw interpretatie is accuraat.

Wat jodenhaat betreft of antisemitisme, is er in het Westen een duizendjarige 'traditie', die teruggaat op de bijbel.

Anderzijds is er natuurlijk het volkomen natuurlijke fenomeen dat een samenleving, groepen die zich onderscheiden en dus niet of nauwelijks integreren, zal uitstoten, welke de aard van deze groep ook is.

Toch vind ik het merkwaardig dat na een wereldcatastrofe zoals WOI en geconfronteerd met de diepste economische crisis in de historische tijd, organen van partijen en partijen zelf, een radicale en zelfs vulgaire houding aannemen tegenover joden en mogelijk ook andere 'vreemde' groepen.

De ervaring van een slachting als 1914-18 en van de ellende van de minstbedeelde groepen in de samenleving, is blijkbaar geen incentif tot solidariteit en mededogen.
"God is een door de mens gemaakt wezen, waarop de mens omwille van eigen geluk en genotsverhoging zijn menselijke idealen, noden en wensen projecteert."



- L. Feuerbach

Berichten: 1.780

Re: Antisemitisme tijdens het Interbellum

Dorus schreef:Toch vind ik het merkwaardig dat na een wereldcatastrofe zoals WOI en geconfronteerd met de diepste economische crisis in de historische tijd, organen van partijen en partijen zelf, een radicale en zelfs vulgaire houding aannemen tegenover joden en mogelijk ook andere 'vreemde' groepen.

De ervaring van een slachting als 1914-18 en van de ellende van de minstbedeelde groepen in de samenleving, is blijkbaar geen incentif tot solidariteit en mededogen.
Inderdaad. En zelfs de genocide van 1939-45 is dat niet geweest, of althans niet lang, getuige de sympatie voor groeperingen als het VB. Was u daar ook geen fan van?
<i>Si vis pacem paralellum</i> (J. Goedbloed)

Gebruikersavatar
Berichten: 3.151

Re: Antisemitisme tijdens het Interbellum

Johan2, kun je je bewering wat beter toelichten? A: wat is het VB, en B: waarom zou Dorus daar fan van zijn?
Appareo decet nihil munditia?

Berichten: 299

Re: Antisemitisme tijdens het Interbellum

Johan begint weer....persoonlijke aanvallen....hij kan het niet laten blijkbaar.

VB= Vlaams Belang, de Vlaamse zogezegd extreem-rechtse partij, +/- te vergelijken met de 'Leefbaar partijen' in Nederland.

Wat dit met een wetenschapsforum te maken heeft begrijp ik niet.

Ik zie evenmin de link van mijn vaststelling van een toestand tijdens het interbellum, naar een actuele situatie.

De geschiedenis van de collaboratie en repressie is al vele malen beschreven, maar wacht nog altijd op een objectieve analyse, los van emoties.

Daarom acht ik dit onderwerp niet geschikt voor een forum met wetenschappelijke standing.
"God is een door de mens gemaakt wezen, waarop de mens omwille van eigen geluk en genotsverhoging zijn menselijke idealen, noden en wensen projecteert."



- L. Feuerbach

Berichten: 1.780

Re: Antisemitisme tijdens het Interbellum

Johan begint weer....persoonlijke aanvallen....hij kan het niet laten blijkbaar.
Het was maar een vraag hoor, Dorus.
Ik zie evenmin de link van mijn vaststelling van een toestand tijdens het interbellum, naar een actuele situatie.
Dat de wijze waarop jij op Belgische politieke forums je in zeer generaliserende termen uitlaat over stelende en parasiterende "allochtoontjes", over televisiezenders "die voorkeur geven aan vreemdelingen en het eigen volk negeren en kleineren" enz. enz., mij een behoorlijk wrange "interbellum" smaak in de bek geven.

Is hiermee ook jouw vraag beantwoord, Lala?
<i>Si vis pacem paralellum</i> (J. Goedbloed)

Berichten: 78

Re: Antisemitisme tijdens het Interbellum

Ik zie inderdaad enige gelijkenis tussen het Cordon Sanitaire rondom het VB en het decreet "Kauft nicht bei Juden" van een niet nader te noemen groepering uit een niet nader te noemen Europees land, dat enige populariteit genoot tijdens het interbellum.

Maar om een of andere vage reden heb ik niet het vermoeden dat Johan2 op deze gelijkenis doelt.

Waar hij dan wel op doelt is mij een raadsel.

Gebruikersavatar
Berichten: 3.151

Re: Antisemitisme tijdens het Interbellum

Is hiermee ook jouw vraag beantwoord, Lala?
Ja, en ik ben tot de conclusie gekomen dat het volstrekt irrelevant is wat Dorus vindt op belgische fora, waar ik nooit kom. Wat mij bezighoudt is wat hij hier post, wat hij naar mijn mening fatsoenlijk en niet op de man doet. In tegenstelling tot andere forumleden, die eerst met moddergooien i.p.v. met gegronde argumenten te komen. Kortom Johan2: hou je insinuaties voor je, ze zijn niet relevant voor de discussie!

En nu weer ontopic. Reacties van J2 en Dorus op elkaars eerdere berichten verwijder ik direct.

edit: @dorus: VB en leefbaar huppeldepup vergelijkbaar? Neuh, dat ligt echt wel een eindje uit elkaar. Maar dat is een ander onderwerp.
Appareo decet nihil munditia?

Berichten: 299

Re: Antisemitisme tijdens het Interbellum

edit: @dorus: VB en leefbaar huppeldepup vergelijkbaar? Neuh, dat ligt echt wel een eindje uit elkaar. Maar dat is een ander onderwerp.
Ik kan slechts het gebrek aan duidelijke en objectieve informatie hierover in Nederland betreuren.

Nu on topic.

In 'Geschiedenis van het socialisme in Nederland in het kader van zijn tijd' 2 delen Dr. H.de Vos ISBN90 293 0525 8 lees ik:

in deel 1, op pag. 181 e.v.:

...Wel nam de regering tegen mogelijke 'onruststokers'(aanhalingstekens van de auteur) maatregelen. Dit geschiedde onder het tweede kabinet-Colijn 1933-1935....

De VARA mocht niet langer de Internationale uitzenden. Voor alle ambtenaren werd het lidmaatschap verboden van de CPN van een aantal kleinere socialistische partijen en vakverenigingen. Ambtenaren bij defensie mochten geen lid zijn van de SDAP en het NVV. Aanvankelijk trof het verbod ook de leden van 'De Dageraad' en evenens de leden van pacifistische organisaties waaronder 'Kerk en Vrede'.

In de eerste tijd strekte het verbod zich niet uit tot nationaal-socialistische ambtenaren....'


Toch een merkwaardige vaststelling.

De crisis had Nederland, door de deflatoire politiek van Colijn, weliswaar zwaarder getroffen dan andere Europese landen, maar een dermate overtrokken reactie tart toch elke beschrijving. Vooral de selectivitieit ervan roept vraagtekens op.

Een andere vaststelling is dat in België het antisemitisme zich niet beperkte tot bepaalde bevolkingsgroepen, maar algemeen verspreid was, zelfs in de hoogste kingen.

Begin oktober 1940 wordt de Belgische regering in Londen slechts vertegenwoordigd door 2 ministers: De Vleeschauwer en Gutt. Pierlot en Spaak zullen slechts op 22 oktober 1940 Londen bereiken.

Marcel Henri Jaspar, liberaal voorman en toen ex-minister, schrijft in oktober 1940 vanuit Londen aan Paul Van Zeeland in New York:

'Nous sommes ici gouvernés par De Vleeschauwer et un juif financier...'

'Camille Gutt, les finances de la guerre'. Jean François Crombois pag. 118
"God is een door de mens gemaakt wezen, waarop de mens omwille van eigen geluk en genotsverhoging zijn menselijke idealen, noden en wensen projecteert."



- L. Feuerbach

Reageer