Gedeelde volume van een cilinder in een bol berekenen: hoe?

Moderators: dirkwb, Xilvo

Forumregels
(Middelbare) school-achtige vragen naar het forum "Huiswerk en Practica" a.u.b.
Zie eerst de Huiswerkbijsluiter
Berichten: 62

Gedeelde volume van een cilinder in een bol berekenen: hoe?

Ik mag graag puzzelen en meestal kom ik er (gelukkig) wel uit. Onderstaand probleem is me echter te machtig. Wie weet hoe je zoiets aan moet vliegen?

Beschouw een bol met straal a. De bol wordt doorsneden door een cylinder met straal a/2 waarvan het middelpunt ligt op de coördinaat (x=a/2; y=0). Bereken het volume dat deel uitmaakt van beide voorwerpen (dus het deel wat zowel in de cylinder als in de bol zit).

In tekening:

Afbeelding

???[/i]
Growing older is mandatory. Growing up is not.

Berichten: 91

Re: Gedeelde volume van een cilinder in een bol berekenen: hoe?

Ik denk dat je de inhoud van de cilinder - de omwentelingsinhoud moet doen van een halve cirkel van 0 tot a.

Stel cirkel is :
\(x² + y² = a²\)
Dan is
\(y = \sqrt {a² - x²}\)
Dat is de vgl van de halve cirkel. Voor de omwentelingsinhoud moet je integreren:
\(p\iint (\sqrt {a² - x²})² \)
van 0 tot a.

Als je dat hebt uitgerekend heb je de inhoud van de halve bol. Nu moet je de inhoud van de cilinder berekenen :
\(\pi * (a/2)² * a\)
Uitrekenen en het antwoord aftrekken van de inhoud van de halve bol.

Berichten: 62

Re: Gedeelde volume van een cilinder in een bol berekenen: hoe?

Dank voor je antwoord! Roept bij mij wel wat vragen op (ik ben ontzettend slecht in dit soort ruimtemeetkunde).

-De bol heeft straal a dus de inhoud van de bol is toch gewoon (4/3)*pi*a^3....? En de halve bol is dan toch gewoon (2/3)*pi*a^3...?

-Het volume van de cylinder is volgens mij niet zo simpel te berekenen, omdat de hoogte niet constant is. Deze wordt immers aan twee kanten begrensd door het opperval van de bol..... toch?
Growing older is mandatory. Growing up is not.

Berichten: 78

Re: Gedeelde volume van een cilinder in een bol berekenen: hoe?

Ik kies de z-as zo dat hij parallel loopt met de as van de cilinder, door het middelpunt van de bol. Het middelpunt van de ciliner leggen we op de x-as. Voor het gemak snijden we het hele probleem doormidden langs het x-y-vlak. Ik bereken dus de inhoud van een halve cilinder, en vermenivuldig dat met twee.

De bol wordt geparametriseert door:
\(x^2 + y^2+z^2=a^2\)
voor positieve z wordt de hoogte van de bol dus:
\(h(x,y)=\sqrt{a^2 - x^2 - y^2}\)
De cilinder parametriseren we met:
\(\left(x-\frac{a}{2}\right)^2 + y^2 = \left(\frac{a}{2}\right)^2\)
We definiëren S als het grondoppervlak van de cilinder. Dus:
\(S = \left{(x,y) \left|\left(x-\frac{a}{2}\right)^2 + y^2 \leq \left(\frac{a}{2}\right)^2\right}=\left{(x,y) \left|^{}0\leq x\leq a, -\sqrt{(\frac{a}{2})^2-(x-\frac{a}{2})^2}\leq y\leq \sqrt{(\frac{a}{2})^2-(x-\frac{a}{2})^2}\right}\)
Nu wordt de inhoud van de doorsnede 'simpelweg' gegeven door:
\(I = 2\int_Sh(x,y) = 4\int_0^a\int_0^{\sqrt{(\frac{a}{2})^2-(x-\frac{a}{2})^2}}\sqrt{a^2 - x^2 - y^2}dydx\)
En dat is een leuke integraal om even op te puzzelen :roll:

Berichten: 294

Re: Gedeelde volume van een cilinder in een bol berekenen: hoe?

hmm, ist nie handiger om ofwel in bolcoordinaten ofwel in cilindercoordinaten alles te doen? vooral dan bolcoordinaten denk ik....

Gebruikersavatar
Berichten: 33

Re: Gedeelde volume van een cilinder in een bol berekenen: hoe?

Diadem schreef:Ik kies de z-as zo dat hij parallel loopt met de as van de cilinder, door het middelpunt van de bol. Het middelpunt van de ciliner leggen we op de x-as. Voor het gemak snijden we het hele probleem doormidden langs het x-y-vlak. Ik bereken dus de inhoud van een halve cilinder, en vermenivuldig dat met twee.

De bol wordt geparametriseert door:
\(x^2 + y^2+z^2=a^2\)
voor positieve z wordt de hoogte van de bol dus:
\(h(x,y)=\sqrt{a^2 - x^2 - y^2}\)
De cilinder parametriseren we met:
\(\left(x-\frac{a}{2}\right)^2 + y^2 = \left(\frac{a}{2}\right)^2\)
We definiëren S als het grondoppervlak van de cilinder. Dus:
\(S = \left{(x,y) \left|\left(x-\frac{a}{2}\right)^2 + y^2 \leq \left(\frac{a}{2}\right)^2\right}=\left{(x,y) \left|^{}0\leq x\leq a, -\sqrt{(\frac{a}{2})^2-(x-\frac{a}{2})^2}\leq y\leq \sqrt{(\frac{a}{2})^2-(x-\frac{a}{2})^2}\right}\)
Nu wordt de inhoud van de doorsnede 'simpelweg' gegeven door:
\(I = 2\int_Sh(x,y) = 4\int_0^a\int_0^{\sqrt{(\frac{a}{2})^2-(x-\frac{a}{2})^2}}\sqrt{a^2 - x^2 - y^2}dydx\)
En dat is een leuke integraal om even op te puzzelen :roll:
Dat is inderdaad de juist oplossing. Ik denk echter dat het in deze vorm nog erg moeilijk is om het volume er dan uit te krijgen.

Daarom stel ik voor om een transformatie te doen naar poolcoordinaten.
\(x = \rho\cos{\theta}\)
\(y = \rho\sin{\theta}\)
Merk nu op dat de functie
\( \rho(\theta) = a\cos{\theta}\)
een cirkel is met straal
\(\frac{a}{2}\)
en middelpunt
\((\frac{a}{2}, 0)\)
Het gebied wordt dus begrens door:
\(-\frac{\pi}{2}\leq{\theta}\leq\frac{\pi}{2} \)
\(0 \leq{\rho}\leq{a\cos{\theta}}\)
De integraal wordt dus:
\(I = 2\int_Sh(x,y) = 2\int_{-\frac{\pi}{2}}^{\frac{\pi}{2}}\int_0^{a\cos{\theta}}\rho \sqrt{a^2 - \rho^2}d\rho d\theta\)
De rest laat ik aan u over
You and your big words. . .and your small difficult words

Berichten: 78

Re: Gedeelde volume van een cilinder in een bol berekenen: hoe?

Inderdaad is een coördinatentransformatie de makkelijkste methode. Maar ik wilde niet alles weggeven he :roll:

De integraal die je nu hebt is erg makkelijk op te lossen, via de vertrouwde methode van 'afgeleide herkennen' :P

Berichten: 62

Re: Gedeelde volume van een cilinder in een bol berekenen: hoe?

Dank allemaal voor het op weg helpen! Ik zal e.e.a. eens bestuderen en kijken of ik er een touw aan vast kan knopen :roll: .
Growing older is mandatory. Growing up is not.

Berichten: 62

Re: Gedeelde volume van een cilinder in een bol berekenen: hoe?

Toch nog een vraag. Waarom zijn de grenzen +pi/2 en -pi/2 gekozen?
Growing older is mandatory. Growing up is not.

Gebruikersavatar
Berichten: 33

Re: Gedeelde volume van een cilinder in een bol berekenen: hoe?

Toch nog een vraag. Waarom zijn de grenzen +pi/2 en -pi/2 gekozen?
hmmm, van 0 tot 2pi is wat gewoonlijk gedaan wordt, maar hier moet je daar mee oppassen, want dan ga je het dubbele uitkomen van wat je wil.

Dit is omdat je dan in feite ook twee keer het gebied doorloopt.

Van 0 tot pi weet ik eigenlijk niet of dat lukt.

Van -pi/2 tot pi/2 in ieder geval wel.

Misschien dat het nog gewoon het beste is om van 0 tot pi/2 te gaan, en de integraal x2 te doen.
You and your big words. . .and your small difficult words

Gebruikersavatar
Berichten: 24.578

Re: Gedeelde volume van een cilinder in een bol berekenen: hoe?

In de integraal hoe jij hem opstelde kan je de hoeken ook van 0 tot \(\pi\) laten lopen, dit geeft hetzelfde resultaat.

Gebruikersavatar
Pluimdrager
Berichten: 10.058

Re: Gedeelde volume van een cilinder in een bol berekenen: hoe?

Via cilindercoörd heb ik als volume: \((\frac{2}{3}\pi-\frac{8}{9})a^3\)

ongeveer 1.21a³.

Opm: het exacte antwoord is verrassend! (ziet iemand dat?)

Gebruikersavatar
Berichten: 284

Re: Gedeelde volume van een cilinder in een bol berekenen: hoe?

Wat vind je verrassend aan het exact antwoord?
Einstein meets Pythagoras E = m(a2+b2)

Berichten: 78

Re: Gedeelde volume van een cilinder in een bol berekenen: hoe?

Volgens mij wordt het exacte antwoord, uitgaande van Lensos' formule:
\(I = 2\int_Sh(x,y) = 2\int_{-\frac{\pi}{2}}^{\frac{\pi}{2}}\int_0^{a\cos{\theta}}\rho \sqrt{a^2 - \rho^2}d\rho d\theta = 2\int_{-\frac{\pi}{2}}^{\frac{\pi}{2}} \left[ -\frac{1}{3}(a^2 - \rho^2)^{\frac{3}{2}}\right]_0^{a\cos{\theta}} d\theta\)
\( = -\frac{2}{3} \int_{-\frac{\pi}{2}}^{\frac{\pi}{2}} \left( (a^2 - a^2\cos^2{\theta})^{\frac{3}{2}}-(a^2)^{\frac{3}{2}} \right) d\theta \)
\( = -\frac{2}{3}\left( a^3\int_{-\frac{\pi}{2}}^{\frac{\pi}{2}}\sin^3{\theta}d\theta - \int_{-\frac{\pi}{2}}^{\frac{\pi}{2}}a^3d\theta\right) = -\frac{2}{3}\left(0 - \pi a^3\right) = \frac{2}{3}\pi a^3\)
De integraal over
\(\sin^3{\theta}\)
is 0 omdat dit een oneven functie is, geïntegreerd over een even interval.

Maar dit is precies de helft van de inhoud van de bol. Dat kan natuurlijk niet. Moet dus iets mis zijn gegaan. Maar wat?

Gebruikersavatar
Berichten: 284

Re: Gedeelde volume van een cilinder in een bol berekenen: hoe?

Er gaat inderdaad iets mis in je herleiding van de functie \((1 - \cos^2{\theta})^{\frac{3}{2}}\) (ik reken voor het gemak met \(a=1\)).
\((1 - \cos^2{\theta})^{\frac{3}{2}} = (\sin^2{\theta})^{\frac{3}{2}}\)
Dit is een even functie, want \(\sin^2{\theta} = \sin^2({-\theta})\).

Gevolg is:
\((\sin^2{\theta})^{\frac{3}{2}} = -\sin^3{\theta}\)
voor
\(-\frac{\pi}{2} < {\theta} < 0 \)
\((\sin^2{\theta})^{\frac{3}{2}} = \sin^3{\theta}\)
voor
\(0 < \theta} < \frac{\pi}{2}\)
Als we \(\sin^3{\theta}\) (partieel) integreren tussen \(0\) en \(\frac{\pi}{2}\), dan zou dat \(\frac{2}{3}\) als uitkomst moeten geven.

En \(-\sin^3{\theta}\) tussen \(-\frac{\pi}{2}\) en \(0\) geïntegreerd, is dan uiteraard ook \(\frac{2}{3}\).

Ik vraag me nog steeds af wat er verrassend is aan het antwoord \(\frac{2}{3}\pi-\frac{8}{9}\).

Reageer