Het geweten

zpidermen

Het geweten is het aanwezig zijn van besef van goed en kwaad (als je het niet met deze definitie eens ben, dan hoor ik dat graag).

Mijn vraag is nu: is het geweten iets puur biologisch of zit er meer achter? Als het puur biologisch is, moet het menselijk geweten in het menselijk lichaam te lokaliseren zijn. Waar bevindt zich het geweten dan? Welke biologische processen of biologische stoffen (desnoods op genetisch niveau) zorgen voor het aanwezig zijn van het geweten? Hoe werkt het geweten op biologisch niveau? Hebben dieren een geweten? Hoe is volgens de evolutietheorie het geweten geevolueerd, of doet de evolutietheorie daar geen uitspraken over?

Als het niet biologisch is, wat is het geweten dan wel? Waar komt het geweten vandaan? Hoe werkt het geweten dan?

Waarom hebben we uberhaupt een geweten? Kan een mens in bepaalde gevallen het geweten ook uitschakelen, of heeft de mens daar totaal geen controle over? Vind je het leuk om een geweten te hebben, of had je liever geen geweten gehad? Welke voordelen en nadelen zitten er aan het geweten?

P.S. moderator, ik weet nog niet welke kant deze discussie opgaat, dus daarom heb ik em voorlopig maar onder Biologie geplaatst, ook omdat ik er voorlopig gemakshalve er maar vanuit ga, dat het geweten iets puur biologisch is, hoewel m'n geweten in m'n oor loop te toeteren dat geweten veel meer inhoudt.

Brandon

Interessante vraag die ik me ook zo nu en dan afvraag. Ikzelf heb op het moment het idee dat het geweten met de definitie die jij hanteert wordt bepaald door cultuur EN onze biologische aard. Definities van 'goed' en 'kwaad' worden mijns inziens door cultuur bepaalt. Toch lijken er enkele universele definities van goed en kwaad te bestaan. Naast enkelen zal iedereen denk ik de act van moord niet als goed beschouwen. Maar universaliteit betekend niet per definitie dat de betreffende definities van goed en kwaad puur biologisch van aard zijn.

Misschien zijn het juist deze definities van goed en kwaad die momenteel in elke cultuursvorm terug te vinden zijn, wat de illusie van een biologische oorzaak tot stand brengt. Aan de andere kant kan wanneer we dit als waar aannemen de conclusie worden getrokken dat juist vanwege onze aard deze universele definities worden gehanteerd. Terugkijken in de geschiedenis heeft dan denk ik weinig zin, omdat we volgens de evolutie -indien dat bestaat- vroeger verschilden van de mens nu, in de zin dat de structuur van de hersens die bepalend lijkt te zijn voor ons handelen verschilde. Groepen mensen die vroeger het moordden als de normaalste zaak van de wereld beschouwden deden dat of vanwege een biologisch verschil of door (een) cultuurverschil(len); of een combinatie. Het lijkt mij een vraag waar biologen tot op heden nog niet over uit zijn en valt volgens mij onder het nature-nurture debat.

Sjorssnors

Lijkt mij ook een 'nature-nurture-vraagstuk', waar instincten (overlevingsmaatregelen) doorslaggevend zijn. Instinctief worden daardoor keuzes gemaakt ter eigen bescherming. Het instinct helpt zo om de juiste beslissingen te maken, en het zijn met name díe beslissingen die het geweten vormen, en opgeslagen worden en verband hebben in het onbewuste geheugen.

Prst

Het geweten is het aanwezig zijn van besef van goed en kwaad (als je het niet met deze definitie eens ben, dan hoor ik dat graag).

Ik denk dat het algemener meer met empathie te maken heeft. Het besef dat wat een ander voelt hetzelfde is als wat jij kunt voelen. Zo kun je 'mede lijden' met een ander en je verplaatsen in diens situatie. Zelfs als het om een andere diersoort dan jezelf gaat.

Daaruit kun je al waarden destilleren die je kunt bestempelen als positief of negatief, goed of kwaad. Vrij universeel is dat een besef dat je een ander geen pijn mag doen of zelfs doden. Dit komt dan voor uit het besef dat je de situatie ook omgekeerd had kunnen hebben, waarbij jijzelf de gene zou zijn die pijn had of zelfs gedood werd.

Iedereen weet dat pijn lijden of dood gaan niet leuk is. Vrij kort door de bocht hoeft het niet veel moeite te kosten te beseffen dat het elkaar doden of pijnigen een te vermijden situatie is.

Mijn vraag is nu: is het geweten iets puur biologisch of zit er meer achter? Als het puur biologisch is, moet het menselijk geweten in het menselijk lichaam te lokaliseren zijn. Waar bevindt zich het geweten dan? Welke biologische processen of biologische stoffen (desnoods op genetisch niveau) zorgen voor het aanwezig zijn van het geweten? Hoe werkt het geweten op biologisch niveau? Hebben dieren een geweten? Hoe is volgens de evolutietheorie het geweten geevolueerd, of doet de evolutietheorie daar geen uitspraken over?

Ik heb zelf het idee dat het een kenmerk van onze hersenen is dat ze ons in staat stellen te reflecteren op het eigen bestaan.

Er bestaan afwijkingen waarbij mensen een 'gebrek aan geweten' blijken te hebben. Psychopaten zijn bijvoorbeeld niet in staat tot medeleven met anderen. Zij kunnen dan ook de meest gruwelijke dingen met anderen uithalen omdat ze geen negatief gevoel daarbij hebben.

Voor zover ik weet is de bron van die afwijking nog niet gevonden maar ongetwijfeld wordt daar nog druk naar gezocht. Als je weet wat psychopaten missen, weet je ook wat er precies verantwoordelijk is voor het in staat zijn van medeleven, oftewel het hebben van een geweten.

Ik kan me dan ook goed voorstellen dat het iets puur biochemisch is.

Vind je het leuk om een geweten te hebben, of had je liever geen geweten gehad? Welke voordelen en nadelen zitten er aan het geweten?

Als mens zijn we mijns inziens gebaat bij het hebben van een geweten. Een vreedzame samenleving waarin mensen rekening kunnen houden met elkaar kent minder stress dan een samenleving waar geen rekening wordt gehouden met 'habitatgenoten'.

Prst

Ik lees net dat geestelijke verwaarlozing in de jeugd kan leiden tot psychopathie. Wat de fysieke gevolgen daarvan in de hersenen zijn weet ik niet.

Even verder staat dat ook een hersenvliesontsteking kan leiden tot een 'verpsychopathisering'. Dat is al een wat meer duidelijke fysieke aanleiding

Brinx

Mijn idee over het geweten sluit goed aan bij Prst's eerste post. Ook ik denk dat het direct volgt uit het vermogen om je te kunnen verplaatsen in andermans situatie. Dat vermogen lijkt me goed te passen in de omschrijving van intelligentie in het algemeen als het kunnen vormen van mentale, vereenvoudigde modellen van de werkelijkheid en die te kunnen gebruiken voor het leggen van verbanden tussen allerlei verschijnselen die je waarneemt. Empathie is dan een uiting van het op gelijke voet stellen van anderen met jezelf (emotioneel gezien), en ze op die manier als emotioneel gelijkwaardige actoren mee te kunnen nemen in je eigen voorstelling van de wereld. 'Goed' en 'kwaad' kunnen dan onderscheiden worden als klassen situaties die je zelf 'fijn', respectievelijk 'niet fijn' zou vinden als je zelf in een bepaalde situatie zou zitten. Het concept 'geweten' is dan het besef van het 'goed' of 'kwaad' zijn (of een mengsel ervan...) van je eigen acties.

Wetenschapsforum

Laatste berichten

Nieuwsberichten

Het geweten

Het geweten

Re: Het geweten

Re: Het geweten

Re: Het geweten

Re: Het geweten

Re: Het geweten