Ten politically incorrect truths about human nature

qrnlk

Ten Politically Incorrect Truths About Human Nature heeft een leuk lijstje met psychologische en sociologische inzichten in de menselijke natuur die niet altijd eenvoudig zijn om te erkennen.

Jeroen Bouterse

Zoals wel vaker moet je het onderscheid maken tussen 'jammer' en 'niet eenvoudig om te erkennen'. Ik vind het stukje in sommige opzichten een eye-opener, en ik zou niet weten wat me er in die gevallen van zou weerhouden om de inzichten te erkennen.

Wel is alles erg reductionistisch. Als historicus vraag ik me dan meteen af hoe het kan dat als er zoveel wordt bepaald door een universele menselijke natuur, er tegelijkertijd zoveel fundamentele structurele verschillen in de geschiedenis van menselijke samenlevingsvormen zijn. Vooral in het gedeelte over monogamie/polygynie denk ik dat de auteurs te gemakkelijk over de historische complexiteit heen walsen:

Despite the fact that humans are naturally polygynous, most industrial societies are monogamous because men tend to be more or less equal in their resources compared with their ancestors in medieval times. (Inequality tends to increase as society advances in complexity from hunter-gatherer to advanced agrarian societies. Industrialization tends to decrease the level of inequality.)

Twee belangrijke kanttekeningen: 1) het christendom eiste al veel langer monogamie, en met succes; 2) het verband tussen industrialisatie en inkomensgelijkheid lijkt me niet evident genoeg om het tussen haakjes te zetten: de industrialisatie leverde een nieuwe, extreem rijke burgerlijke bovenklasse op (van normaliter monogame mannen, gek genoeg..), evenals een stedelijk proletariaat zonder enig bezit.

Nog een ander punt:

Men strive to attain political power, consciously or unconsciously, in order to have reproductive access to a larger number of women. Reproductive access to women is the goal, political office but one means.

Dit vind ik moeilijk te rijmen met een ander historisch verschijnsel, namelijk het verbinden van (religieuze) politieke macht aan seksuele beperkingen. Bisschoppen in het vroege christendom bijvoorbeeld hadden extreem veel macht over hun gemeenschap, maar moesten celibatair zijn. Waarom kozen succesvolle mannen voor zo'n ambt terwijl men met het oog op voortplanting veel beter een carrière in het staatsapparaat had kunnen maken? (Het waren zeker niet alleen de kansloze sukkels die priester werden; een van de invloeden van het vroege christendom op het Romeinse Rijk is juist geweest dat het zoveel talent van de staat afpakte.)

Er zou wellicht tegengeworpen kunnen worden dat de bisschoppen stiekem niet celibatair waren. Daar zijn ongetwijfeld voorbeelden van, maar over het algemeen vermoed ik dat de angst voor de hel bij de ambtsdragers sterker zal zijn geweest dan de drang tot voortplanting. Dat is in het algemeen mijn punt hier: hoe bruikbaar de darwinistische inzichten in de menselijke natuur ook mogen zijn, er spelen ook zeer veel significante factoren mee die zich er niet gemakkelijk tot laten reduceren en die beter in termen van culturele invloeden te begrijpen zijn.

qrnlk

Zoals wel vaker moet je het onderscheid maken tussen 'jammer' en 'niet eenvoudig om te erkennen'. Ik vind het stukje in sommige opzichten een eye-opener, en ik zou niet weten wat me er in die gevallen van zou weerhouden om de inzichten te erkennen.

Mijn poging tot double entendre/innuendo is wellicht niet duidelijk genoeg geweest

te ambigu waarschijnlijk.

Meer kritiek op het bovenstaande artikel: Banana Boobs as Darwin's Clock (via).

Wetenschapsforum

Laatste berichten

Nieuwsberichten

Ten politically incorrect truths about human nature

Ten politically incorrect truths about human nature

Re: Ten politically incorrect truths about human nature

Re: Ten politically incorrect truths about human nature