Tijddilatatie

Moderator: physicalattraction

Gebruikersavatar
Berichten: 500

Tijddilatatie

Hey allemaal,

Wikipedia:

"Tijddilatatie of tijdsdilatatie (dilatatie = uitrekking) is het verschijnsel dat voor een waarnemer de tijd voor een object dat ten opzichte van de waarnemer beweegt trager verloopt."

Als je bijvoorbeeld dicht bij de lichtsnelheid komt, gaat de tijd langzamer voor jou, dan voor iemand die bijvoorbeeld op de aarde blijft, dus als hij naar jou zou kijken, zou hij zien hoe jij alles (tanden poetsen, tv kijken ed) in slowmotion doet.

De AR van Einstein zegt echter dat snelheid relatief is, je kunt nooit weten of iets van jou af beweegt, of dat jij van iets afbeweegt.

Maar je zou denken dat, als je datgene wat van jou afbeweegt (of jij van hem), in 'slowmotion' ziet, dus als hij erg snel gaat en jij niet, je kan concluderen wie van de twee nou beweegt. Andersom ook, als jij erg snel gaat, gaat voor jou de tijd langzamer (alleen heb je dat zelf niet door), dus je zou dan toch alles veel 'sneller' moeten zien?

Er is hier al een naam voor, het tweelingparadox. Maar dat snap ik niet helemaal.. de uitleg van de paradox zegt dat de een de ander in 'slowmotion' ziet, en andersom ziet de ander, de een weer in 'slowmotion'.

maar je zou toch denken dat als jij iemand in 'slowmotion' ziet, hij jou versneld zou moeten zien??

Ik vind het lastig om uit te leggen maar hopelijk ben ik duidelijk genoeg.

Gebruikersavatar
Berichten: 4.161

Re: Tijddilatatie

MacHans, ik vind je interesse in relativiteit begrijpelijk en ook heel goed, echter er zijn volgens mij erg veel topics al over de tweelingparadox. Dat ding wordt opgelost, omdat je helemaal niet kan stellen dat de tweeling equivalent is. Op het moment dat de een van de aarde weg gaat en de andere blijft, en de ene ook weer omdraait, heeft hij moeten versnellen, vertragen (omkeren), versnellen en weer moeten vertragen. Dat voel je, dat meet je, dat is niet equivalent. Je mag dus helemaal niet stellen dat je ook kan bedenken dat de raket stil staat en de aarde beweegt, want dat klopt gewoon niet, omdat de raket duidelijk beweegt, je kan daar niet omheen.

Maar kijk ook nog even in de andere onderwerpen hierover.
De tekst in het hierboven geschreven stukje kan fouten bevatten in: argumentatie, grammatica, spelling, stijl, biologische of scheikundige of natuurkundige of wiskundige feiten kennis. Hiervoor bied StrangeQuark bij voorbaat zijn excuses aan.

Gebruikersavatar
Berichten: 5.679

Re: Tijddilatatie

Als er tussen jou en een ander een groot snelheidsverschil zit, dan gaat die ander z'n tijd voor jou langzamer. Dus je eigen tijdsbeleving verandert niet, maar je ziet zijn tijd langzamer gaan.

Dat geldt echter ook precies zo voor die ander! M.a.w. in bovenstaande kun je "jou" en "de ander" verwisselen, en dan blijft het waar. Dus jij ziet dat zijn tijd langzamer loopt, maar hij ziet ook dat jouw tijd langzamer loopt. En jullie hebben allebei gelijk :D

Vandaar dat je niet kunt zeggen "A beweegt en B staat stil", maar slechts "er is een snelheidsverschil tussen A en B". Een onderling snelheidsverschil hebben is een symmetrische relatie: wat voor A geldt (vanuit A's perspectief), geldt ook voor B (vanuit B's perspectief).
In theory, there's no difference between theory and practice. In practice, there is.

Gebruikersavatar
Berichten: 7.556

Re: Tijddilatatie

@Rogier: de situatie in de tweelingenparadox is nu juist níet symmetrisch.
Never express yourself more clearly than you think.

- Niels Bohr -

Gebruikersavatar
Berichten: 5.679

Re: Tijddilatatie

Weet ik, daar is sprake van versnelling. Mijn antwoord sloeg op het eerste deel, waarin TS zich afvraagt of je kan bepalen "wie van de twee nou beweegt".
In theory, there's no difference between theory and practice. In practice, there is.

Gebruikersavatar
Berichten: 7.556

Re: Tijddilatatie

Ok.

Ik heb het topic verplaatst naar Relativiteitstheorie, om overduidelijke redenen.
Never express yourself more clearly than you think.

- Niels Bohr -

Gebruikersavatar
Berichten: 500

Re: Tijddilatatie

Rogier schreef:Als er tussen jou en een ander een groot snelheidsverschil zit, dan gaat die ander z'n tijd voor jou langzamer. Dus je eigen tijdsbeleving verandert niet, maar je ziet zijn tijd langzamer gaan.

Dat geldt echter ook precies zo voor die ander! M.a.w. in bovenstaande kun je "jou" en "de ander" verwisselen, en dan blijft het waar. Dus jij ziet dat zijn tijd langzamer loopt, maar hij ziet ook dat jouw tijd langzamer loopt. En jullie hebben allebei gelijk :D

Vandaar dat je niet kunt zeggen "A beweegt en B staat stil", maar slechts "er is een snelheidsverschil tussen A en B". Een onderling snelheidsverschil hebben is een symmetrische relatie: wat voor A geldt (vanuit A's perspectief), geldt ook voor B (vanuit B's perspectief).
Dat stukje volg ik niet, als ik jou in slowmotion zie, dan ben ik sneller dan jou toch? Jij gaat dan twee keer zo langzaam, maar omdat je ook twee keer zo langzaam 'denkt' heb je niets door. Maar je zou verwachten dat als ik jou alles twee keer zo langzaam zie doen, jij mij alles twee keer zo snel zou zien doen..

Voorbeeld:

We moeten allebei zo snel mogelijk 10 blikjes redbull opdrinken, we hebben dit op Aarde al vaak gedaan, en het blijkt dat we altijd precies even snel klaar zijn. Nu ga jij heel snel zodat de tijd 2 keer zo langzaam gaat, dus zodra ik klaar ben, zie ik dat jij nog maar 5 blikjes op hebt. Dan kan het toch niet zo zijn dat als jij klaar bent, jij ziet dat ik nog maar 5 blikjes op heb?

Gebruikersavatar
Berichten: 7.556

Re: Tijddilatatie

Welcome to the world of relativity :D

Gelijktijdigheid heeft geen betekenis meer in speciale relativiteitstheorie.
Never express yourself more clearly than you think.

- Niels Bohr -

Gebruikersavatar
Berichten: 5.679

Re: Tijddilatatie

Dat stukje volg ik niet, als ik jou in slowmotion zie, dan ben ik sneller dan jou toch?
In jouw beleving wel ja. Vanuit perspectief is het precies andersom.
Jij gaat dan twee keer zo langzaam, maar omdat je ook twee keer zo langzaam 'denkt' heb je niets door. Maar je zou verwachten dat als ik jou alles twee keer zo langzaam zie doen, jij mij alles twee keer zo snel zou zien doen..
Dat zou je verwachten he. Maar dat is dus niet zo :D
Voorbeeld:

We moeten allebei zo snel mogelijk 10 blikjes redbull opdrinken, we hebben dit op Aarde al vaak gedaan, en het blijkt dat we altijd precies even snel klaar zijn. Nu ga jij heel snel zodat de tijd 2 keer zo langzaam gaat, dus zodra ik klaar ben, zie ik dat jij nog maar 5 blikjes op hebt. Dan kan het toch niet zo zijn dat als jij klaar bent, jij ziet dat ik nog maar 5 blikjes op heb?
Toch wel. Tijd is namelijk niet absoluut. Doordat we een groot snelheidsverschil hebben, zitten we in verschillende referentiestelsels. De tijd in jouw referentiestelsel is niet hetzelfde als die in mijn referentiestelsel. En die zijn allebei correct of "waar", er is niet één "echte" of "juiste" tijd en dat de andere afwijkt ofzo.
In theory, there's no difference between theory and practice. In practice, there is.

Gebruikersavatar
Berichten: 500

Re: Tijddilatatie

Rogier schreef:In jouw beleving wel ja. Vanuit perspectief is het precies andersom.

Dat zou je verwachten he. Maar dat is dus niet zo :D

Toch wel. Tijd is namelijk niet absoluut. Doordat we een groot snelheidsverschil hebben, zitten we in verschillende referentiestelsels. De tijd in jouw referentiestelsel is niet hetzelfde als die in mijn referentiestelsel. En die zijn allebei correct of "waar", er is niet één "echte" of "juiste" tijd en dat de andere afwijkt ofzo.
Ik snap nog steeds niet waarom.. :P

Maar ik denk dat dit ook gewoon te moelijk voor mij is :P

Gebruikersavatar
Berichten: 4.161

Re: Tijddilatatie

Kan je inzien dat je je eigenlijk voor de gek houdt door te zeggen dat als ik het zo zie en de ander zo, dan moet het zo zijn. Dat is weer een stelligheid van een absoluut universum. Het is als een soort overzienend iemand die ziet dat persoon A het op de ene manier ziet, en persoon B op de andere. Dat gaat ervan uit dat je gelijktijdigheid hebt. Je gaat er dan vanuit dat persoon A en persoon B op hetzelfde moment van elkaar iets zien. En daar gaat het volgens mij fout, je kan niet spreken van als ik het ene doe dan DOET de ander het andere, jij ziet het misschien wel zo, maar het is niet gelijktijdig.

Wellicht is het intuitiever als je denkt aan een kerkklok die miljoenen kilometers ver weg staat. Jij kijkt naar die klok en zegt het is exact 12 uur, de klok geeft immers 12 uur aan. Jij weet echter ook dat als de klok te ver weg staat, de klok inmiddels ZELF op 12.01 uur kan staan, jij kijkt immers naar de verouderde stralen. Is dit niet ook een voorbeeld over waar jullie het niet eens zijn. Voeg nu een tweede observator toe bij de kerkklok en nog een kerkklok bij jou. Dus je hebt iemand miljoenen/miljarden kilometers ver weg en die kijkt op jouw klok en jij kijkt op zijn klok (jullie staan naast jullie klokken). Jij ziet zijn klok op 12.00 uur staan en jouw klok staat op 12.01 uur, maar wat ziet hij? Hij ziet jouw klok ook op 12.00 uur staan en zijn klok op 12.01, immers het licht van jouw klok is ook bij hem vertraagd aangekomen. Volgens mij moet dit een bevredigender gevoel geven, hopelijk. :D

Dus samenvattend en met iets grotere tijdsverschillen dan een minuut. Ik sta op Mars en jij staat op aarde, we staan allebei naast een klok waarvan we overtuigd zijn dat deze gelijk moet staan. Ik kijk op jouw klok en zie JOUW klok op 12 uur staan, terwijl MIJN klok op elf minuten na 12 staat (jouw klok loopt voor mijn gevoel dus achter). Jij kijkt omhoog en ziet MIJN klok op 12 uur staan (de lichtstralen die 11 minuten geleden van Mars zijn vertrokken, bereiken dan pas jouw oog) terwijl jouw klok al op 12.11 uur staat (mijn klok loopt nu achter). Wie heeft er nu volgens jou gelijk?
De tekst in het hierboven geschreven stukje kan fouten bevatten in: argumentatie, grammatica, spelling, stijl, biologische of scheikundige of natuurkundige of wiskundige feiten kennis. Hiervoor bied StrangeQuark bij voorbaat zijn excuses aan.

Gebruikersavatar
Berichten: 56

Re: Tijddilatatie

Ik denk dat MacHans nog maar eens goed moet nadenken over de opmerking van Rogier:
Doordat we een groot snelheidsverschil hebben, zitten we in verschillende referentiestelsels. De tijd in jouw referentiestelsel is niet hetzelfde als die in mijn referentiestelsel. En die zijn allebei correct of "waar", er is niet één "echte" of "juiste" tijd en dat de andere afwijkt ofzo.
Als jou referentie stelsel bijvoorbeeld een relatieve snelheid van de halve lichtsnelheid heeft t.o.v. mijn referentiestelsel zien we de wereld om ons heen op een andere manier. Ik kan een ster zien die bijvoorbeeld een snelheid hebben van 75% van de lichtsnelheid tegengesteld aan jou snelheid. Jij kunt die die ster ook zien maar voor jou kan die niet de snelheid van 125% van de lichtsnelheid hebben, want dat mag niet. Voor jou zal die ster een snelheid hebben van tussen de 75% en de 100% van de lichtsnelheid in. Gek hé! Kun je je niet voorstellen, ik ook niet maar het is wel zo, Dat is de moeilijkheid van de relativiteittheorie: het komt niet overeen met onze belevingswereld. Het is een model dat veel juiste uitkomsten voorspelt, maar voorstellen, probeer het maar niet.
StrangeQuark schreef:Wellicht is het intuitiever als je denkt aan een kerkklok die miljoenen kilometers ver weg staat.

Dus samenvattend en met iets grotere tijdsverschillen dan een minuut. Ik sta op Mars en jij staat op aarde, we staan
Misschien is dit voorbeeld wel intuitiever, maar het heeft weinig met relatieviteit te maken omdat hier de waarnemers geen verschillende snelheid hebben.

Berichten: 624

Re: Tijddilatatie

MacHans schreef:Hey allemaal,

Wikipedia:

"Tijddilatatie of tijdsdilatatie (dilatatie = uitrekking) is het verschijnsel dat voor een waarnemer de tijd voor een object dat ten opzichte van de waarnemer beweegt trager verloopt."

Als je bijvoorbeeld dicht bij de lichtsnelheid komt, gaat de tijd langzamer voor jou, dan voor iemand die bijvoorbeeld op de aarde blijft, dus als hij naar jou zou kijken, zou hij zien hoe jij alles (tanden poetsen, tv kijken ed) in slowmotion doet.

De AR van Einstein zegt echter dat snelheid relatief is, je kunt nooit weten of iets van jou af beweegt, of dat jij van iets afbeweegt.
De speciale relativiteitstheorie zegt dat snelheid relatief is. Echter, de algemene relativiteitstheorie gaat nog een stapje verder: die zegt dat versnelling relatief is! In de algemene relativiteitstheorie kun je door het equivalentieprincipe in een klein gebiedje in de ruimte-tijd een versnelling altijd omschrijven als een zwaartekrachtsveld en vice versa.

Berichten: 624

Re: Tijddilatatie

MacHans schreef:Ik snap nog steeds niet waarom.. :D

Maar ik denk dat dit ook gewoon te moelijk voor mij is :P
Het is niet zo lastig. Bekijk bijvoorbeeld es een stad op een landkaart, en geef er 2 verschillende coordinaten aan. Je hebt nu 2 verschillende setjes coordinaten, maar deze beschrijven allebei dezelfde stad. Allebei zijn ze even geschikt om de stad te beschrijven.

Zo werkt het ook in de relativiteitstheorie. Er is niet 1 unieke, juiste beschrijving van een gebeurtenis. Ze zijn allemaal even valide. De coordinaten in dit geval zijn dan de 3 ruimte- en de ene tijdscoordinaat.

Gebruikersavatar
Berichten: 4.161

Re: Tijddilatatie

Misschien is dit voorbeeld wel intuitiever, maar het heeft weinig met relatieviteit te maken omdat hier de waarnemers geen verschillende snelheid hebben.
Nee, maar ik gaf ook alleen maar een intuitief voorbeeld van hoe mensen het niet eens hoeven te zijn over hoe laat het is op een andere plek. Niemand in het geval ik of de TS heeft meer of minder gelijk dan de ander en toch meten beide andere tijden voor de ander. Beide denken dat de ander achterloopt, dus het is wel degelijk een nuttige metafoor in deze.
De tekst in het hierboven geschreven stukje kan fouten bevatten in: argumentatie, grammatica, spelling, stijl, biologische of scheikundige of natuurkundige of wiskundige feiten kennis. Hiervoor bied StrangeQuark bij voorbaat zijn excuses aan.

Reageer