Zwaartekrachtgolven waargenomen? Ja!
Geplaatst: wo 10 feb 2016, 17:02
Al maanden gonst het van de geruchten dat Ligo en/of Virgo zwaartekrachtgolven hebben waargenomen, veel media hebben daar al vroegtijdig aandacht aan besteed. Morgen om 16.30 uur wordt tijdens persconferentie door LSC een 'status rapport' verstrekt, en als de geruchten waar blijken wordt daar groot wetenschappelijk nieuws bekend gemaakt.
Te hopen valt, dat - indien de geruchten waar zijn - er voldoende nauwkeurig gewerkt is, en dat de resultaten peer reviewed zijn. Het debacle rond de Bicep2 metingen (klik) is bepaald niet voor herhaling vatbaar.
De geruchtenmachine vermeldt ook dat het een gemeenschappelijke update van Ligo en Virgo zou zijn, en dat is interessant. Ligo (klik) in de USA heeft in Virgo (klik) de Europese tegenhanger. Zwaartekrachtgolven zijn ontzettend lastig te detecteren, de detectoren worden gestoord door allerhande lokale invloeden, zoals een plotselinge windvlaag, langsrijdend verkeer, een trilling in de bodem, de golfslag van de oceaan et cetera. Een mogelijke waarneming door alleen een Ligo (er zijn er twee) zou hierdoor altijd aan twijfel onderhevig zijn.
Als Virgo en Ligo, of beide Ligo's eenzelfde waarneming hebben gedaan, vallen lokale bronnen als oorzaak weg. Bijkomend voordeel kan zijn dat een gemeenschappelijke detectie (door de onderlinge afstand van duizenden kilometers) ook informatie kan geven over de richting van waaruit de zwaartekrachtgolven kwamen.
Zwaartekrachtgolven werden door de Algemene Relativiteitstheorie van Einstein voorspeld, hoewel Einstein zelf dacht dat ze zo extreem zwak waren dat ze nimmer waargenomen konden worden.
Ligo (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory) is echter in theorie gevoelig genoeg sedert de laatste update. Het instrument is in staat om tussen de twee buizen van 4 kilometer een lengteverschil van minder dan een tienduizendste van de diameter van een proton te meten.
Zwaartekrachtgolven ontstaan door massa's die versnellen, maar gezien de afstanden in het heelal moeten dit om gedetecteerd te kunnen worden enorm zware massa's zijn met zeer grote versnellingen. Twee neutronensterren bijvoorbeeld die seconden voordat ze samensmelten tot een zwart gat als een razende om elkaar heendraaien, of twee stellaire zwarte gaten die hetzelfde doen. Die veroorzaken golven die Ligo in theorie zou kunnen meten.
Mochten deze golven (waarvan veruit de meeste fysici overtuigd zijn dat ze moeten bestaan) waargenomen worden, dan bevestigt dat nogmaals de juistheid van de relativiteit.
Is men in staat deze golven systematisch te gaan meten, dan kan er meer inzicht verkregen worden in de werking van de relativiteitstheorie in zeer extreme omstandigheden; meet men ook dan nog precies wat Einstein ons voorrekende, of zijn er dan toch afwijkingen die een bijstelling van de relativiteit vereisen?
Een ander belangwekkend aspect van precieze waarnemingen aan zwaartekrachtgolven is dat ze ons in de toekomst in staat zullen stellen 'achter' de achtergrondstraling te kijken. Lichtgolven komen op 360.000 jaar na de oerknal een ondoordringbare muur van geïoniseerd gas (de kosmische achtergrondstraling) tegen, maar daar hebben zwaartekrachtgolven geen last van.
Met die golven zouden we tot een fractie van een seconde na de oerknal kunnen teruggaan in de tijd en veel meer te weten kunnen komen over de geboorte van het heelal.
Even geduld nog, morgen weten we meer.
Te hopen valt, dat - indien de geruchten waar zijn - er voldoende nauwkeurig gewerkt is, en dat de resultaten peer reviewed zijn. Het debacle rond de Bicep2 metingen (klik) is bepaald niet voor herhaling vatbaar.
De geruchtenmachine vermeldt ook dat het een gemeenschappelijke update van Ligo en Virgo zou zijn, en dat is interessant. Ligo (klik) in de USA heeft in Virgo (klik) de Europese tegenhanger. Zwaartekrachtgolven zijn ontzettend lastig te detecteren, de detectoren worden gestoord door allerhande lokale invloeden, zoals een plotselinge windvlaag, langsrijdend verkeer, een trilling in de bodem, de golfslag van de oceaan et cetera. Een mogelijke waarneming door alleen een Ligo (er zijn er twee) zou hierdoor altijd aan twijfel onderhevig zijn.
Als Virgo en Ligo, of beide Ligo's eenzelfde waarneming hebben gedaan, vallen lokale bronnen als oorzaak weg. Bijkomend voordeel kan zijn dat een gemeenschappelijke detectie (door de onderlinge afstand van duizenden kilometers) ook informatie kan geven over de richting van waaruit de zwaartekrachtgolven kwamen.
Zwaartekrachtgolven werden door de Algemene Relativiteitstheorie van Einstein voorspeld, hoewel Einstein zelf dacht dat ze zo extreem zwak waren dat ze nimmer waargenomen konden worden.
Ligo (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory) is echter in theorie gevoelig genoeg sedert de laatste update. Het instrument is in staat om tussen de twee buizen van 4 kilometer een lengteverschil van minder dan een tienduizendste van de diameter van een proton te meten.
Zwaartekrachtgolven ontstaan door massa's die versnellen, maar gezien de afstanden in het heelal moeten dit om gedetecteerd te kunnen worden enorm zware massa's zijn met zeer grote versnellingen. Twee neutronensterren bijvoorbeeld die seconden voordat ze samensmelten tot een zwart gat als een razende om elkaar heendraaien, of twee stellaire zwarte gaten die hetzelfde doen. Die veroorzaken golven die Ligo in theorie zou kunnen meten.
Mochten deze golven (waarvan veruit de meeste fysici overtuigd zijn dat ze moeten bestaan) waargenomen worden, dan bevestigt dat nogmaals de juistheid van de relativiteit.
Is men in staat deze golven systematisch te gaan meten, dan kan er meer inzicht verkregen worden in de werking van de relativiteitstheorie in zeer extreme omstandigheden; meet men ook dan nog precies wat Einstein ons voorrekende, of zijn er dan toch afwijkingen die een bijstelling van de relativiteit vereisen?
Een ander belangwekkend aspect van precieze waarnemingen aan zwaartekrachtgolven is dat ze ons in de toekomst in staat zullen stellen 'achter' de achtergrondstraling te kijken. Lichtgolven komen op 360.000 jaar na de oerknal een ondoordringbare muur van geïoniseerd gas (de kosmische achtergrondstraling) tegen, maar daar hebben zwaartekrachtgolven geen last van.
Met die golven zouden we tot een fractie van een seconde na de oerknal kunnen teruggaan in de tijd en veel meer te weten kunnen komen over de geboorte van het heelal.
Even geduld nog, morgen weten we meer.