Pagina 1 van 1

Toetsing wet

Geplaatst: do 16 apr 2009, 11:57
door FrAgFo0d
Ik heb begrepen dat een rechter een wet niet mag toetsen aan de grondwet.

Op zich vreemd, want dat betekend dat geen enkele wet rekening hoeft te houden met de grondwet.

De rechter mag (correct me if I am wrong) wel verdragen, plaatselijke- en provinciale verordeningen, en algemene maatregelen van bestuur toetsen aan de grondwet.

Zijn er nog andere zaken die getoetst mogen worden aan de grondwet?

Verder vroeg ik me af of een Wet wel aan een wet getoetst mag worden.

Ik zeg maar wat: De flora- en faunawet aan de gemeentewet?

In hoeverre kan een rechter een wet 'toetsen' ?

volgens mij zijn er genoeg wetten of wetteksten die in strijd zijn met andere wetten alsmede de grondwet.

Re: Toetsing wet

Geplaatst: do 23 apr 2009, 10:27
door andre1965
FrAgFo0d schreef:Ik heb begrepen dat een rechter een wet niet mag toetsen aan de grondwet.

Op zich vreemd, want dat betekend dat geen enkele wet rekening hoeft te houden met de grondwet.

De rechter mag (correct me if I am wrong) wel verdragen, plaatselijke- en provinciale verordeningen, en algemene maatregelen van bestuur toetsen aan de grondwet.

Zijn er nog andere zaken die getoetst mogen worden aan de grondwet?

Verder vroeg ik me af of een Wet wel aan een wet getoetst mag worden.

Ik zeg maar wat: De flora- en faunawet aan de gemeentewet?

In hoeverre kan een rechter een wet 'toetsen' ?

volgens mij zijn er genoeg wetten of wetteksten die in strijd zijn met andere wetten alsmede de grondwet.
De rechter mag een wet in formele zin (zeg maar de wetten die door de Staten-Generaal zijn aangenomen) niet aan de grondwet toetsen. De achterliggende gedachte is dat het niet aangaat dat de rechter het werk van de SG nog eens gaat overdoen. Men gaat er van uit dat de 1e en 2e Kamer voldoende naar de zaak gekeken hebben en bewust betreffende wet hebben aangenomen.

Vreemd is vervolgens dat de rechter de formele wetten wél aan verdragen mag toetsen.

Re: Toetsing wet

Geplaatst: do 23 apr 2009, 14:55
door Ger
Er geldt een toetsingsverbod, wat inhoudt dat rechters geen wet mogen toetsen aan de grondwet en daarmee de wet ongeldig verklaren. De rechters zouden daarmee op de stoel van de wetgever gaan zitten en dat zou tegen de scheiding van de machten ingaan (zie
De achterliggende gedachte is dat het niet aangaat dat de rechter het werk van de SG nog eens gaat overdoen. Men gaat er van uit dat de 1e en 2e Kamer voldoende naar de zaak gekeken hebben en bewust betreffende wet hebben aangenomen.
Het klopt natuurlijk dat men ervanuit gaat dat de 1e en 2e kamer haar werk goed doet, maar dat is niet de achterliggende gedachte. Dat is voorkomen dat alle macht bij 1 instituut terecht komt. Door de wetgevende macht en de rechterlijke macht te scheiden (alsook de uitvoerende macht), wordt absolute macht voorkomen. Overigens houdt de Raad van State een wetsvoorstel wel langs de Grondwet voordat het wetsvoorstel wordt ingediend.
Vreemd is vervolgens dat de rechter de formele wetten wél aan verdragen mag toetsen.
Sterker nog: de rechter moét wetten toetsen aan verdragen. Dit komt doordat verdragen kort gezegd "hoger" liggen dan wetten. Dat is vastgelegd in artikel 94 van de Grondwet:
Binnen het Koninkrijk geldende wettelijke voorschriften vinden geen toepassing, indien deze toepassing niet verenigbaar is met een ieder verbindende bepalingen van verdragen en van besluiten van volkenrechtelijke organisaties.
Dat artikel stelt dus dat wetten getoetst moeten worden aan verdragen.

Re: Toetsing wet

Geplaatst: do 23 apr 2009, 15:38
door FrAgFo0d
Ok dat snap ik. Nu vind ik dat de Trias Politica in Nederland ook maar wordt uitgevoerd waar het de overheid uitkomt. Vreemde blijft dat er geen middel is om de 1e en 2e kamer te toetsen. Ik hoop ook van harte dat het wetsvoorstel er na de volgende verkiezingen doorheen komt het zou een stuk meer democratie betekenen.

Een rechter mag een wet dus niet aan de grondwet toetsen. Maar als nu een wet niet overeenkomt met een andere wet. Wat als bijv. Artikelen in de gemeentewet in strijd zijn met de wet op de gelijke behandeling?

Mag een rechter dat dan wel toetsen? Kijkend naar Wet algemeene bepalingen uit 1829 artikel 11 zou je zeggen van niet...

Als het mag dan blijft natuurlijk de vraag of een rechter zich daaraan durft te wagen.

Re: Toetsing wet

Geplaatst: do 23 apr 2009, 16:13
door andre1965
FrAgFo0d schreef:Ok dat snap ik. Nu vind ik dat de Trias Politica in Nederland ook maar wordt uitgevoerd waar het de overheid uitkomt. Vreemde blijft dat er geen middel is om de 1e en 2e kamer te toetsen. Ik hoop ook van harte dat het wetsvoorstel er na de volgende verkiezingen doorheen komt het zou een stuk meer democratie betekenen.

Een rechter mag een wet dus niet aan de grondwet toetsen. Maar als nu een wet niet overeenkomt met een andere wet. Wat als bijv. Artikelen in de gemeentewet in strijd zijn met de wet op de gelijke behandeling?

Mag een rechter dat dan wel toetsen? Kijkend naar Wet algemeene bepalingen uit 1829 artikel 11 zou je zeggen van niet...

Als het mag dan blijft natuurlijk de vraag of een rechter zich daaraan durft te wagen.
in dat geval zal de rechter moeten beslissen welke bepaling hij voorrang verleend. De rechter heeft, afgezien van het toetsingsverbod, een ruime vrijheid van interpretatie der wet. De rechter zal in ieder geval íets moeten zeggen, omdat het hem verboden is om zich van een uitspraak te onthouden.

Wat je nog wel eens ziet in deze gevallen is dat de rechter (veelal een hogere rechter) in zijn uitspraak een boodschap verpakt voor de wetgever, om het probleem te signaleren.

Re: Toetsing wet

Geplaatst: zo 25 apr 2010, 12:57
door ik1987
De wet in formele zin (gemaakt door de Staten- Generaal en de regering) mag niet worden getoetst aan de grondwet (die ook door de Staten-Generaal en de regering wordt gewijzigd en 'gemaakt). Dit is omdat de rechter niet op de stoel van de wetgever mag gaan zitten. Zijn taak is rechtspreken.

Dit heeft inderdaad te maken met de trias politica, die de rechtsprekende macht, de wetgevende macht en de uitvoerende macht scheidt om zo machtsmisbruik te voorkomen.

De overheid kan dit niet gebruiken wanneer zij dit willen. Dit is ingebed in de staatsinrichting. De 1e en 2e kamer worden zijn de controle, waarbij de 2e kamer een wetsvoorstel goed moet keuren en het daarna nogmaals ter goedkering naar de eerste kamer gaat. De controle hierop is minder dan op bijv. de regering, omdat zij gekozen worden door het volk (de 1e kamer indirect, de 2 kamer direct).

Andere wetten, zoals bijvoorbeeld de Gemeentewet mogen wel getoets worden. Hierbij bestaat een bepaalde hierarchie. De formele wetgever heeft in eerste instantie de bevoegdheid om alle wetten te maken, maar kan de lagere wetgever deze bevoegdheid geven.

De rechter kan dan toetsen of de lagere wetgever zich aan de gekregen bevoegdheid heeft gehouden.

Een lagere regelgeving mag niet in strijd zijn met een hogere. Als de gemeentewet daarom in strijd is met de Flora- en Faunawet (dit is een wet is Formele zin) dan zal de gemeentewet opzij geschoven worden.

Alle andere wetten mogen dus wel getoetst worden aan hogere wetten.

Aan verdragen mag wel getoetst worden, dit moet zelfs, omdat een staat door een verdrag te tekenen hieraan gebonden is. Alle nationale wetgeving in strijd met het verdrag moet worden aangepast of wordt buiten beschouwing worden gelaten.

Re: Toetsing wet

Geplaatst: zo 25 apr 2010, 18:08
door E.Desart
ik1987 schreef:De wet in formele zin (gemaakt door de Staten- Generaal en de regering) mag niet worden getoetst aan de grondwet (die ook door de Staten-Generaal en de regering wordt gewijzigd en 'gemaakt). Dit is omdat de rechter niet op de stoel van de wetgever mag gaan zitten. Zijn taak is rechtspreken.

Dit heeft inderdaad te maken met de trias politica, die de rechtsprekende macht, de wetgevende macht en de uitvoerende macht scheidt om zo machtsmisbruik te voorkomen.
Terwijl dit de Nederlandse wijze is (zonder oordeel mijnerzijds) kan je hier ook vragen bij stellen. Het is zo dat de rechter zich aan de wetten moet houden gemaakt door politici (terecht). MAAR de grondwet is ook gemaakt door politici.

Ik vindt het helemaal geen onlogische gedachte dat de wet WEL mag getoetst worden aan de grondwet.

Deze toetsing brengt de scheiding der machten hoegenaamd niet noodzakelijk in het gedrang. Tenslotte mag een wet niet in tegenspraak zijn met de grondwet (beide afkomstig van politici).

Trouwens op gemeentelijk niveau gebeurt het wel. Als een gemeenteraad een vordering uitschrijft (ook politici die een soort wet uitschrijven), en iemand voelt zich benadeeld gesteund door de grondwet kan die dat best voor de rechter brengen. Waarom zou hier de scheiding der machten niet meespelen. Die rechter toets gewoon aan wat politici ZELF geschreven hebben als wet.

Je beschrijft dus een Nederlands systeem dat best goed kan zijn, maar het veronderstellen als HET (enige) systeem om te voorkomen dat de scheiding der machten in het gedrang zou komen vind ik duidelijk onjuist.

De scheiding der machten kan evengoed gerespecteerd worden als ook getoetst kan worden aan de grondwet (basis van alles) geschreven door dezelfde politici.

Re: Toetsing wet

Geplaatst: ma 26 apr 2010, 14:12
door bartelomeus
E.Desart schreef:Je beschrijft dus een Nederlands systeem dat best goed kan zijn, maar het veronderstellen als HET (enige) systeem om te voorkomen dat de scheiding der machten in het gedrang zou komen vind ik duidelijk onjuist.

De scheiding der machten kan evengoed gerespecteerd worden als ook getoetst kan worden aan de grondwet (basis van alles) geschreven door dezelfde politici.


Allereerst E.Desart, ik ben het met uw hele verhaal eens. Maar ik vraag mij nu toch af (uit interesse) hoe het Belgische systeem in elkaar steekt op dit punt. Hoe gaat men daar op dit verhaal met de trias politica om, heeft u daar enig idee van?

Re: Toetsing wet

Geplaatst: ma 26 apr 2010, 17:08
door E.Desart

Re: Toetsing wet

Geplaatst: vr 30 apr 2010, 09:12
door E.Desart
Misschien bijkomend:

http://www.const-court.be/ kies dan Nederlands
Het Grondwettelijk Hof is een rechtscollege met twaalf rechters die waken over de inachtneming van de Grondwet door de wetgevers in België. Het kan wetten, decreten en ordonnanties vernietigen en schorsen. Vanwege zijn bijzondere opdracht staat het los van zowel de wetgevende macht, als van de uitvoerende en de rechterlijke macht.
Je kan hier alle behandelde en in behandeling zijnde zaken vinden.
Ons Belgisch B-H-V probleem (Brussel Halle Vilvoorde) wat zowat een historische soep is nu waar geen enkel Belg noch rechtsgeleerde duidelijk zicht op heeft, is hier direct aan gerelateerd.

Er bestaat een duidelijke en in het staatsblad gepubliceerde wetgeving die onze kieswet reguleert. Dus naar Nederlandse interpretatie is dat gewoon een te volgen wet en wordt er uitgegaan dat de wetgever zelf er voor zorgde dat deze wet in lijn is met de grondwet (en dus gewoon een verlenging hiervan).

Echter een aantal organisaties en politici hebben dit aanhangig gemaakt voor het Hof die inderdaad beslist heeft dat deze wetgeving ongrondwettelijk was. Dit hof komt niet in de plaats van de wetgever en vertelt deze niet wat te doen maar stelt gewoon dat deze kieswet (deels) in tegenspraak is met de grondwet. Het is dus zo dat ook de partijen die oorspronkelijk deze wet goedkeurden deze ongrondwettelijkheid nu ook accepteren.

Gewoon droog: Men kan verkiezingen volgens deze kieswet organiseren, maar die zijn niet grondwettelijk. De grondwet vertelt ook dat een verkiezingsuitslag dient goedgekeurd te worden door het parlement om grondwettelijk geldig te zijn. Hieruit zou je kunnen veronderstellen dat deze grondwettelijke goedkeuring door het parlement de ongrondwettelijkheid van de verkiezingen op zich overstijgt. Dit is dus een probleem waar rechtsgeleerden zich het hoofd over breken en waar je kan verwachten dat als deze verkiezingen doorgaan (wat niet anders kan want de regering is gevallen) en deze verkiezingsresultaten worden goedgekeurd door het parlement (meerderheid), dat de grondwettelijkheid van deze resultaten zal aangevallen worden.

Uiteindelijk is deze goedkeuring door het parlement grondwettelijk ingebouwd om mogelijke onregelmatigheden tijdens verkiezingen te kunnen afblokken, niet om ongrondwettelijke verkiezingen te omzeilen.
Terug naar het feit dat rechters (volledig autonoom, en los van de rechterlijke en wetgevende macht) controle kunnen uitoefenen op de wetten in functie van het respecteren van de grondwet:

Ook rechters van lagere rechtbanken kunnen dus toetsen aan de grondwet, maar mogen dit niet finaal zelf interpreteren maar hun vragen ter zake stellen aan dit grondwettelijk hof die hierin een finale uitspraak doet.

Wie kan hier een zaak inleiden?
Volgende overheden en personen kunnen bij het Grondwettelijk Hof een beroep tot vernieti­ging indienen :
  1. de Ministerraad en de regeringen van de gemeenschappen en gewesten;
  2. de voorzitters van alle wetge­vende vergade­rin­gen, op verzoek van twee derden van hun leden;
  3. natuurlijke of rechtspersonen, zowel privaatrechtelijke als publiekrechtelijke en zowel van Belgische als van vreemde nationaliteit.
Deze laatste categorie (3) van personen moet doen « blijken van een belang ». Dat wil zeggen dat die personen in hun verzoekschrift aan het Hof moeten aantonen dat zij persoonlijk, rechtstreeks en ongunstig geraakt kunnen worden door de aangevochten norm.

In het verzoekschrift moeten de « middelen » worden uiteengezet. Er dient met andere woorden te worden gepreciseerd welke van de regels waarvan het Hof de naleving waarborgt zouden zijn geschonden, alsook welke de bepalingen zijn die deze regels zouden schenden. Tevens moet worden uiteengezet in welk opzicht die regels door de bedoelde bepalingen zouden zijn geschonden.
Het is niet zo zelden dat een regering een wet uitvaardigt goedgekeurd door de meerderheid, maar door personen uit de minderheid wel of niet gesteund door externe organisaties, de grondwettelijkheid van dergelijke wet voor het Hof brengen en ook gelijk krijgen.

Per definitie is een regering gekleurd (door verkiezingen en het ganse systeem van machtsverhoudingen en coalities) en wil dingen realiseren.

Vanuit rechtszaken:

Lees http://nl.wikipedia.org/wiki/Prejudici%C3%...aag#Belgi.C3.AB
Indien in een rechtszaak er een vermoeden is dat een wetgevende akte ongrondwettelijk is, dient de rechter een prejudiciële vraag te stellen aan het Grondwettelijk Hof. De rechter moet dan wachten op een uitspraak van het Hof. Als de rechter een antwoord krijgt van het Grondwettelijk hof dient hij zich ook aan deze uitspraak te houden, hij dient (in geval dat op op de prejudiciële vraag positief word geantwoord) de omstreden wet/decreet/ordonnantie in deze zaak dus buiten toepassing te laten. ....

<knip en verder .....>
Ik moet zeggen dat naar mijn persoonlijk gevoel, de mogelijkheid tot toetsen van wetten aan de grondwet door een neutrale instantie (magistraten die boven politiek moeten staan) uitsluitend bestaand uit rechtsdeskundigen de idee van democratie beter onderschrijft, zonder dat de scheiding der machten in het gedrang komt, dan het niet mogen toetsen.

Terwijl dit in de situatie van B-H-V tot een haast ongelofelijke soep leidt (waar niemand goed weg mee weet, ook rechtsexperts niet), heb ik reeds verscheidene zaken ervaren waar het op mij als zéér positief over kwam dat deze optie bestaat en als potentiële controle BOVEN politici die per definitie letterlijk en figuurlijk een politieke kleur en gerelateerde belangen hebben eigen aan de tijdsgeest van de moment.

Beschouw zo'n Grondwettelijk Hof als neutrale rechtsgeleerden en technici die de letter en geest van de Grondwet moeten bewaken.

Re: Toetsing wet

Geplaatst: vr 30 apr 2010, 09:40
door E.Desart
Gewoon een zondig stom grapje.

;) Vanuit de huidige recente situatie lijkt het meer dat onze volgende regering best ineens gaat liggen, dan kunnen ze tenminste niet meer vallen.

Verborgen inhoud
Het allereerste dat die op hun bord krijgen is exact dezelfde situatie van deze splitsing, die nu geschorst is (alarmbelprocedure) wegens het ontbreken en in afwachting van een officiële regering.

Re: Toetsing wet

Geplaatst: ma 25 okt 2010, 12:07
door Alex van Heerlen
Wat (voor een republikein) veel interessanter is, is of:

1. De Grondwet aan de Grondwet getoetst kan worden

Art. 24 Gw bepaalt dat het ambt van Koning is voorbehouden aan nakomelingen van Koning Willem I, terwijl art. 3 Gw bepaalt dat alle Nederlands op gelijke voet benoembaar zijn in openbare dienst.

2. De Grondwet aan een wet getoetst kan worden

Art. 24 Gw bepaalt dat het ambt van Koning is voorbehouden aan nakomelingen van Koning Willem I, terwijl de Awbg disciminatie naar burgerlijke staat in principe verbiedt bij de selectie.

3. De Grondwet aan een verdrag getoetst kan worden

Art. 24 Gw bepaalt dat het ambt van Koning is voorbehouden aan nakomelingen van Koning Willem I, terwijl het Internationaal Verdrag inzake Burgerlijke en Politieke Rechten bepaalt dat Nederland niet mag discrimineren naar burgerlijke staat.