[Verslag] Rosetta en Philae bij 67P

Reageer
Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 8.166

Re: [Verslag] Rosetta en Philae bij 67P

Inderdaad! Dat is onverwacht, en groot nieuws. :)
 
telemetry.png
telemetry.png (23.49 KiB) 3893 keer bekeken
De eerste signalen van Philae sedert 14 november vorig jaar. Bron: esa
 
Esa in Darmstadt heeft bevestigd dat gisterenavond om 22:28 uur er gedurende 85 seconden contact is geweest met Philae. Er zijn 300 datapakketjes verzonden. De eerste indruk is dat Philae in goede conditie is. Ze genereert 24 Watt power, wat op zich voldoende zou moeten zijn voor het vervolg van de wetenschappelijke missie waarvoor de ondergrens bij 19 Watt ligt. De interne temperatuur is -35 graden, 10 graden boven het minimum.
 
Het lijkt er op dat Phliae al eerder contact heeft geprobeerd te leggen.
 
In Philae zitten nog 8000 datapakketjes opgeslagen, die nu naar men hoopt in de komende tijd verzonden kunnen worden. Het wachten is nu op het volgende contact.
 
Het is nu niet ondenkbaar dat het Philae drama uiteindelijk een hoogtepunt van de Rosetta missie wordt. De oorspronkelijke landingslocatie was zodanig gekozen, dat er van uitgegaan werd dat ergens in maart de temperatuur te hoog zou oplopen en Philae de geest zou geven (zie bericht 7). Nu de lander beschut in de halfschaduw zit mogen we misschien wel hopen dat Philae het perihelium overleeft, en data kan leveren gedurende de meest spectaculaire periode van de komeet.

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 8.166

Re: [Verslag] Rosetta en Philae bij 67P

Vannacht is er weer contact geweest met Philae tweet Rebecca Morelle van de BBC. Het bericht is door Esa niet bevestigd. 
 
Er lijkt wat vreemds aan de hand te zijn:
 
Het eerste contact duurde slechts 85 seconden, terwijl het communicatievenster van die avond 2 uur was, en Philae genoeg power had om langer te communiceren. Bovendien leek het of Philae zich niet op de verwachte locatie bevond, meldde een Esa medewerker in een bijzin. 
Volgens Rebecca's tweet bleef het contact van vannacht tot 3 keer 10 seconden beperkt, terwijl er ook vannacht een veel langer communicatievenster was.
 
Er wordt hier en daar al vroegtijdig gespeculeerd over de reden hiervan; Zou het kunnen dat Philae beweegt?
 
Op zich is dat niet ondenkbaar nu 67P steeds actiever wordt. Philae heeft een massa van bijna 100 kg, maar weegt op 67P minder dan 10 gram terwijl ze een oppervlak van ruwweg een vierkante meter heeft. Zou het kunnen dat ze door gasdruk verplaatst wordt? Dat zou een verklaring kunnen zijn, zowel voor de Lazarus herrijzenis als voor de fragmentarische communicatie. Bij een langzame opwarming c.q. een trage toename van ingevangen zonne-energie zou Philae eerst pings gaan versturen, en pas later bij voldoende energie tot volledige communicatie overgaan. Zou een tuimelende/rollende/dansende Philae een verklaring kunnen zijn voor het plotselinge hogere energieniveau en de schoksgewijze communicatie?
 
Maar het is vooralsnog niets dan speculatie, dat wel.

Berichten: 12.262

Re: [Verslag] Rosetta en Philae bij 67P

Het zou best kunnen natuurlijk, ik kan me voorstellen dat communicatie niet mogelijk is onder bepaalde hoeken (pakweg met de antenne aan de onderkant). Als ik de plaatjes zo bekijk zit er geen (heel) directionele antenne aan de lander, maar ook dat houdt ergens op natuurlijk.
Victory through technology

Gebruikersavatar
Berichten: 11.177

Re: [Verslag] Rosetta en Philae bij 67P

Het zou inderdaad vervelend zijn als Philae van de komeet is afgeblazen.

Berichten: 12.262

Re: [Verslag] Rosetta en Philae bij 67P

Nouja, eraf is natuurlijk een ander verhaal. Bij dusdanig lage zwaartekracht kan het ding weer terugvallen naar het oppervlak, maar dat gaat heel langzaam.

Of een gasjet voldoede kracht heeft om de lander ontspanningssnelheid te geven durf ik niet te zeggen, maar je moet dan wel de pech hebben er precies bovenop te staan.
Victory through technology

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 8.166

Re: [Verslag] Rosetta en Philae bij 67P

Inmiddels heeft Esa bevestigd dat er gisteren inderdaad weer contact was met Philae. Het ging om drie korte sessies van 10 seconden.
 
Er zou nu ongeveer 3 uur per 12,5 uur (lengte van de dag op de komeetkern) zonlicht op de panelen van Philae vallen, hetgeen op zich genoeg is voor wetenschappelijk onderzoek, hoewel niet genoeg voor simultane metingen door meerdere instrumenten.
 
Esa stelt dat de afstand die Rosetta nu heeft tov de komeet een van de oorzaken van de gebrekkige communicatie is. Rosetta te dicht bij Philae brengen is risicovol vanwege stofdeeltjes die de starpointers in de war brengen waardoor Rosetta zich niet meer kan richten. Dit heeft in een eerdere fase ook tot een positioneringsprobleem geleid. Esa werkt aan een optimalisatie van de baan van Rosetta om de communicatie met Philae zo stabiel mogelijk te krijgen, en overweegt de huidige afstand van 240 km te verlagen tot 180 km.
 
De komende dagen zullen (als het contact met Philae tot stand blijft komen) benut worden voor verdere analyse van de situatie en het downloaden van de 8000 datapakketjes (ongeveer twee megabyte) die het geheugen nu bevat. Esa bevestigt dat Philae na 7 maanden bittere koude in goede conditie is.

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 8.166

Re: [Verslag] Rosetta en Philae bij 67P

Update:
Er is, na de 'winterslaap' die op 15 november vorig jaar inging, contact geweest tussen Rosetta en Philae op: 13,14,19,20,21 en 24 juni. De contacten van 13,20 en 21 juni leverden bruikbare data op, de andere links waren te kortdurend of te instabiel.
Inmiddels is er dus 7 dagen achtereen geen contact meer geweest, ondanks dat Rosetta in een baan gemanoeuvreerd is die de communicatie zou moeten optimaliseren. Dat ziet er niet goed uit.
 
Image1.jpg
Image1.jpg (139.46 KiB) 3888 keer bekeken
Bron: M.U.
 
De bezorgdheid over deze wel zeer summiere communicatie neemt toe, samen met de speculaties over bewegingen van Philae door activiteit van de komeetkern.

Berichten: 12.262

Re: [Verslag] Rosetta en Philae bij 67P

Ik vraag me nu eigenlijk af wat er zou gebeuren als de lander nog wel werkt, maar verplaatst is (bijv eraf geblazen en elders terecht gekomen). Zijn de antennes van rosetta zodanig directioneel dat ze het signaal dan zouden missen?
Victory through technology

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 8.166

Re: [Verslag] Rosetta en Philae bij 67P

Als Philae van de komeetkern afgeblazen is (wat mij niet waarschijnlijk lijkt, maar ook niet onmogelijk als Philae zich recht boven een geiser bevond), dan zou het heel goed kunnen dat de antennes van Rosetta het signaal niet meer op kunnen pikken. Zolang Philae 'vrij zicht' heeft en op de komeet staat, zit de beperking m.i. niet zozeer in de antennes van Rosetta, die zich op ruim 180 km afstand bevindt. De hele komeetkern bevindt zich dan in een gebied van pakweg een booggraad. Het lijkt mij waarschijnlijker dat het probleem bij de communicatiekegel van Philae ligt. In een statusrapport (waarin men 'goede hoop' uitspreekt dat er voor vrijdag a.s. weer contact gelegd kan worden), laat men deze naar het noorden wijzende kegel zien.
 
Image1.jpg
Image1.jpg (67.86 KiB) 3890 keer bekeken
Communicatiekegel Philae. Bron: Esa.
 
Rosetta is zo gemanoeuvreerd dat ze ongeveer twee keer per dag door die kegel gaat. 
 
Maar als Philae inmiddels in een spleet gevallen is, omgevallen is, zich ergens anders op het komeetoppervlak bevindt, of bedenk het maar, dan wordt het terugvinden van de kegel en dus de link wel heel moeizaam. Ook kan niet uitgesloten worden dat door de oppervlakteactiviteit omhoog geblazen stof neergedaald is op Philae, en als dat teveel wordt leveren de zonnepaneeltjes te weinig power.
 
We kunnen niet veel meer doen dan afwachten, en hopen.

Re: [Verslag] Rosetta en Philae bij 67P

De Telegraaf is misschien niet de meest wetenschappelijk verantwoorde krant, maar dit bericht stond er gisteren in:
 
ingekort citaat:
Grond zakte in op komeet 67P


COLLEGE PARK - 
Enorme gaten waar de grond ineens is verdwenen. Zulke zinkgaten (sinkholes) blijken ... ook op ...  de komeet 67P/Tsjoerjoemov-Gerasimenko voor te komen. Dat heeft de Nederlandse sterrenkundige Dennis Bodewits ontdekt. Zijn vondst staat in de nieuwste editie van het belangrijke wetenschapsblad Nature, die donderdag uitkomt.


 


... Europa bracht de afgelopen jaren de sonde Rosetta naar de komeet. Vorig jaar landde een onbemande verkenner op het oppervlak, een historische prestatie. Met de Rosetta keek Bodewits, die werkt voor de University of Maryland, naar de komeet. „De camera heeft vreemde ronde gaten gevonden op het oppervlak van komeet 67P. Sommige van deze gaten zijn net zo diep als breed: zo diep als de Domtoren en groter dan een voetbalveld”, aldus Bodewits. Hoe dieper de gaten zijn, hoe jonger ze zijn.
 
Onder het oppervlak van de komeet zit ijs. Als dat verdwijnt, ontstaat er een holte en is er niets om het 'dak', het oppervlak van de komeet, overeind te houden. Dat zakt in en er blijft een groot gat achter. Het resterende ijs in het gat komt voor het eerst in het zonlicht te staan en verdwijnt ook. Na verloop van tijd slijten de randen van de gaten en valt er stof in.
 
Einde citaat

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 8.166

Re: [Verslag] Rosetta en Philae bij 67P

Er worden twee mogelijke verklaringen voor de 18 tot op heden geïdentificeerde sinkholes met afmetingen van enige tientallen tot tweehonderd meter breedte en diepte gegeven:

 

67P heeft een gemiddelde dichtheid van 0,47 kg/dm3, en bestaat waarschijnlijk meer uit stofdeeltjes dan uit water. Gezien de geringe dichtheid moet 67P dan ook erg poreus zijn. Geschat wordt dat tot 80% van de inhoud van de komeetkern uit lege ruimte bestaat. Een aan elkaar gevroren sponsachtige stofbal binnen een taaiere korst van koolwaterstoffen. Vraag is of die lege ruimte heel fijn verdeeld is, of dat er zich in de kern grote open ruimtes bevinden.

 
Active_pits_on_comet.jpg
Active_pits_on_comet.jpg (114.87 KiB) 3890 keer bekeken
De tot op heden gevonden sinkholes. Degene met de steilste wanden zijn het meest actief. Bron Esa. Klik voor grotere weergave.

 

Als de komeetkern ontstaan is uit meerdere minikernen, dan is het goed mogelijk dat deze door de zeer geringe onderlinge zwaartekracht heel geleidelijk tegen elkaar zijn komen te liggen, en dat er zich grote pockets leegte tussen bevinden. Door wegdampen/sublimeren van het oppervlakte ijs kan dan zo'n pocket open komen te liggen en zo'n sinkhole vormen.

De andere verklaring gaat uit van sublimatie van CO en CO2 direct onder het teerachtige oppervlak gedurende vele perihelia. De drijvende kracht achter deze sublimatie kan ingestraalde zonnewarmte zijn, maar ook de overgang van amorf waterijs naar kristallijn ijs, waarbij energie vrijkomt.

 

De activiteit van de komeet neemt almaar toe, en de opnamen na het perihelium kunnen interessante veranderingen aan het oppervlak zichtbaar maken.
ESA_Rosetta_NavCam_20150621_LR.jpg
ESA_Rosetta_NavCam_20150621_LR.jpg (282.27 KiB) 3890 keer bekeken
67p wordt almaar actiever. Bron: Esa

 

Wie weet is Philae in zo'n gat gezakt, maar het zal heel lastig worden dat ooit vast te stellen. Omdat contact met Philae nog steeds uitblijft, wordt er zondag een eenrichting opdracht naar Philae verstuurd die - indien ontvangen - haar Consert antenne aanzet. Dit soort eenrichting opdrachten kan Philae ook verwerken als haar zonnepanelen te weinig energie verzamelen voor tweerichting communicatie. Consert zendt laagfrequente radiogolven uit, die zich nauwelijks laten hinderen door het materiaal van de komeetkern, dus geen last van zo'n communicatiekegel. Mocht dat lukken en het Consert signaal ontvangen worden, dan is in ieder geval bekend dat communicatie nog wel mogelijk is.

 

Het klinkt mij als een wat wanhopige poging in de oren.

Re: [Verslag] Rosetta en Philae bij 67P

Inmiddels is mijn fantasie op hol geslagen en vraag ik me af of het mogelijk zou zijn om, gesteld dat er middels lange radiogolven contact gelegd kan worden, om dan de resterende data via die goven over te sturen naar Rosetta? Het zou dan waarschijnlijk via het ouderwetse principe van de amplitudemodulatie moeten gebeuren maar wie weet, wie weet passen de techneuten daar een mouw aan?

Berichten: 12.262

Re: [Verslag] Rosetta en Philae bij 67P

Lagere frequenties betekenen grotere antennes, zeker richtantennes is dat problematisch. Ook zit je met beperkte bandbreedte (ter illustratie: 1 wifi signaal is net zo breed als de complete fm omroepband). De laagfrequentie (nouja, 90 MHz) antenne was bedoeld om metingen te doen aan de dichtheid etc en is voor zover ik weet alleen een ontvangstantenne.

Waarschijnlijk kunnen er wel instructies op 90 MHz worden verzonden, maar hoe dat twee-weg verhaal zit vraag ik me af: daaroor zou er ook een 90 MHz zender op de lander moeten zitten.
Victory through technology

Re: [Verslag] Rosetta en Philae bij 67P

Maar tussen Rosetta en Philae zit toch maar zo'n 150 km? Dan heb je volgens mij niet zo'n heel grote antenne nodig. Erg efficiënt hoeft het toch allemaal niet te zijn? Overigens ligt de echte lange golf onder de 300 kHz.
Ik geloof niet dat je met 90 mHz veel kans hebt om bijv. uit een sinkhole te zenden ...

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 8.166

Re: [Verslag] Rosetta en Philae bij 67P

@BenM: daarvoor zou er ook een 90 MHz zender op de lander moeten zitten.
 
Die is ook aanwezig. Het Consert experiment bestaat uit een bidirectioneel systeem in zowel Rosetta als Philae.
 
After a detailed observation of the comet's nucleus, the Philae landing unit will be descended onto the comet's nucleus in November 2014. The CONSERT instrument will then perform a sounding of 67P's core using radiowaves. The experiment consists of a transceiver system on the Rosetta spacecraft as well as on the lander module Philae. The Rosetta orbiter will transmit a binary phase-shift-keying (BPSK) modulated pseudo-noise (PN) code with a carrier frequency of 90 MHz and a 3 dB bandwidth of 8 MHz in order to initialize a measurement procedure. The Philae lander will receive this signal and process it. It will then itself transmit a BPSK modulated PN code with the same parameters. This signal will be received by the orbiter. The orbiter, then, will also process this received signal, and send the resulting data to Earth.
 
Zie ook: Hier
 
@Edju: Ik geloof niet dat je met 90 mHz veel kans hebt om bijv. uit een sinkhole te zenden ...
 
Het Consert instrument is juist bedoeld om via radiotomografie de komeetkern 'door te lichten'. Het signaal gaat (in de oorspronkelijke opzet) van Rosetta, door de komeetkern naar Philae en terug van Philae door de kern naar Rosetta.
 
Ik denk niet dat het mogelijk en zinnig is Consert te gebruiken voor communicatie. Er zijn m.i. maar een paar mogelijkheden:
  • Er is voldoende zonlicht en dus vermogen voor Philae. Dan is het vreemd dat de communicatie niet tot stand komt. Daarbij zijn allerhande oorzaken te bedenken, zoals afgebroken of afgedekte antennes, Philae tuimelt ergens op het oppervlak of in de ruimte in het rond waardoor de communicatiekegel niet gevonden wordt, een defect in Philae's communicatiesysteem, of de afstand tussen Rosetta en Philae is toch te groot (het systeem is ontworpen voor maximaal 150 km onderlinge afstand, maar daar zal wel een veiligheidsmarge bij zitten).

    Hier zal de poging aanstaande zondag dan geen positief resultaat opleveren.
  • Er is geen zonlicht, vermogen door welke oorzaak dan ook. Dan is het (voorlopig) einde verhaal.

    Ook hier zal de Consert noodgreep niets aan veranderen
  • Er is wel, maar te weinig vermogen. In dit geval kán het zijn dat er nog wel genoeg vermogen (tussen 5,5 en 19 watt) gegenereerd wordt voor het ontvangen van opdrachten. Dan zou het mogelijk zijn dat het Consert instrument aangezet kan worden. Daarna zou het mogelijk kunnen zijn dat Consert haar 90 MHz signaal uitzendt op energiepiekmomenten. Dan weten we of Phila nog min of meer leeft. Maar voor bidirectionele communicatie moet er meer dan 19 Watt gegenereerd worden.

Reageer