Wetenschapsforum

Het gaat mij om de vertaling van het Griekse woordenpaar dat je

vernederlandst zou kunnen weergeven als "autofoot" en "heterofoot", ofwel

"zelflichtend" (van de zon, bijv.) en... "anderslichtend",

"niet-zelflichtend" (van de maan, bijv.)? Is daar een woord voor, of

misschien een of andere compacte omschrijving? (N.B. de twee Griekse

woorden worden in het Grieks ook metaforisch gebruikt, voor "mensen met

eigen ideeën" tegenover "napraters/-lopers" o.i.d., en daar gaat het mij

dan uiteindelijk om...)

De zon en de maan schijnen, maar de zon straalt en de maan weerkaatst.

Het onderscheid wordt met die twee werkwoorden aangeduid, niet met zelfstandige naamwoorden ('stralers' en 'weerkaatsers').

Strict genomen zou je het 'lichtbron' cq 'reflector' kunnen noemen, al is het laatste wat dubieus gezien in gangbare spreektaal men met 'reflector' feitelijk een 'retroreflector' bedoelt. 

Voor de metafoor lijkt me de tegenstelling bron en spiegel misschien duidelijker dan bron en reflector, omdat een mens die reflecteert iemand is die nadenkt.

Een spiegel wordt meestal begrepen als een optisch vlak element, waarbij de hoek van inval en uitval gelijk zijn. Een velletje printerpapier dat onder een lamp ligt noem je geen spiegel, terwijl dat wel ongeveer met lamplicht doet wat de maan met zonlicht doet uit ons perspectief. 

​De vraagsteller leek uiteindelijk op zoek te zijn naar een metafoor waarbij het niet uitmaakt of de weerkaatsing spiegelend of diffuus is.

Misschien 'lichtgevend' en 'verlicht' dan?

Dan krijg je weer het taalprobleem dat een verlichte geest iemand met eigen ideeën is, geen naprater

Dank voor alle reacties. Als ik het goed begrijp, is er in het Nederlands in elk geval geen duidelijk woordenpaar beschikbaar voor de beide Griekse woorden, maar zou "zelflichtend" (voor de zon e.d.) op zichzelf wel bruikbaar zijn: Van Dale heeft het niet, maar Koenen-Endepols (ook een goed woordenboek) wel, en ook op internet kom je het tegen.
 
Vandaar dat ik de Griekse dichtregels (want daar ging het in mijn geval om) dan nu maar zo weergegeven heb: "Zelflichtend is je lot niet./ Daarom zijn we je vergeten/ in andermans vergetelheid." (uit een groter gedicht): met behulp van een ontkenning, waarbij de aanduiding ook nog eens enigszins reliëf krijgt door "andermans" in de eennavolgende regel (wat rechtstreeks uit het Grieks komt). Ik geloof dat ik er zo eerst wel mee kan leven.

Daarnaast, alle voorwerpen welke zelf geen licht genereren, reflecteren licht. Mensen dus ook, hoewel wij niet zoveel licht reflecteren dat je daardoor een gebied kan verlichten zoals de maan wel kan.

Eigenlijk is de maan niet zo'n goede reflector, het weerkaatst slechts 12% (vergelijkbaar met grijsgereden asfalt)... een (blank) mens is een aanzienlijk betere reflector

H. Hokwerda schreef:"Zelflichtend is je lot niet ..."

Of misschien: "Stralend licht was je lot niet ..."? Zelflichtend doet me eerder denken aan een gezonken schip dat gelicht moet worden, of een lekke fietsband.