Wetenschapsforum

Bij het doen van de vaat maakte ik (voor de verandering  ) een bond met de afwasborstel in rondjes draaiend schoon zonder het bord vast te houden. Daarbij ging het bord meedraaien en het leek mij toe dat het ook nog in het afwaswater omhoog kwam. Is dat zo? Kan iemand dat verschijnsel reproduceren? En zo ja - wat is dan daarvoor de verklaring?

Ik gok nu:
Vermoedelijk heeft het met de vorm van het bord te maken. Elk bord is aan de bovenkant breder dan de onderkant, net als dat de voorkant van een moderne onderzeeër ook breder is dan de achterkant. In tegenstelling tot wat je zou verwachten qua weerstand is dat dus precies het omgekeerd als bij een straaljager die juist een scherpe neus heeft. Het zal dus met weerstand in het water te maken hebben.
De voorkant van de hedendaagse onderzeeër is vrij bol en dus drukt die een hoop water opzij. Toch levert dat uiteindelijk een hogere snelheid op onder water in vergelijking met (oudere) duikboten met een conventionele boeg. De grotere bovenkant van een bord doet misschien het zelfde en creëert daarmee denk ik een opwaartse turbulentie.

Dat het bord draait is niet zo belangrijk, hoe je het bord aan het draaien krijgt wel. Dat doe je door het water met de afwasborstel te laten roteren.
 
Probeer volgende keer eens het volgende: Klein laagje water waarin het bord net onder staat. Als je het water boven het bord met de borstel laat roteren schiet het van het bord af, je krijgt met wat geluk dus een drijvend bord door de resterende opwaartse kracht van het water. Je zal zien dat naarmate het water dieper is, het meer moeite gaat kosten om het bord 'omhoog te draaien' omdat er een krachtiger, hogere, vortex nodig is die moet voorkomen dat het water weer terugstroomt op het bord.
 
Natuurlijk is de vorm van het bord ook belangrijk, met een diep bord gaat het waarschijnlijk wat beter en met een komvormige schaal gaat het nog beter.

@ Michel Uphoff
 
Net nog even uitgeprobeerd:
 
- Inderdaad hoeft het bord zelf voor het effect niet te roteren.
 
- Ook bij een flinke laag water boven het bord krijg ik het omhoog.
 
- Wel is het bord in een diepe laag water lastiger te sturen, omdat het op weg naar boven ook opzij weg wil schieten.
 
- Het lukt me om het bord in een niet al te diepe laag water zelfs blijvend aan het drijven te krijgen door veel water erboven weg te slingeren.
 
Alles beschouwd lijkt me je verklaring juist.