Groene LED straatverlichting

Moderator: physicalattraction

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 5.523

Groene LED straatverlichting

Een weg hier langs de Amstel wordt verlicht met nieuwe groene LED-verlichting. Het ziet er wonderlijk uit. Op het eerste gezicht vind ik de aanblik van de weg minder contrastrijk. Drie vragen:

1. Waarom zou groen nu een optimale kleur zijn terwijl het dat 10 tot 30 jaar geleden niet was?

2.Toen ik door een donker glazen ruitje naar de lamp keek herkende ik geen afzonderlijke LEDs. Het lijkt me onwaarschijnlijk dat ze er matglas voor gezet hebben omdat dat vermoedelijk lichtverlies geeft. Moeten er in principe afzonderlijke LEDs zichtbaar zijn?

3. Ik heb het spectrum bekeken met een goedkoop regenboogbrilletje. Ik dacht dat individuele LEDs bijna monochroom waren, maar dit ziet er nogal breedbandig uit. Hoeveel verschillende LED-kleuren zouden er binnen die ene lamp gebruikt worden?
amsteldijk1.JPG
amsteldijk1.JPG (13.8 KiB) 4336 keer bekeken
amsteldijk2.JPG
amsteldijk2.JPG (12.19 KiB) 4327 keer bekeken

Berichten: 12.262

Re: Nieuwe groene straatverlichting

In theorie geeft groen (555nm) de meeste lumen per watt licht, althans, voor kleurzicht. Het optimum voor nachtzicht ligt wat lager (ca 500 nm), wat nog wat blauwiger is.

Als ik zo naar dat spectrum kijk betreft het hier vrij 'klassieke' witte leds, waarbij de led zelf paars/blauw licht produceert, en via een fosfor de kleuren met een langere golflengte gemaakt worden (vergelijkbaar met het principe van een tl buis).

Het is echter mogelijk allerlei kleuren te produceren op die manier. Ik denk dat men gekozen heeft voor de fosfor ipv monochromatisch omdat je anders helemaal geen kleur meer ziet (zoals onder de oranje lagedruk-natriumlampen). De groene kleur is wellicht een marketing idee - groene techniek, dan ook maar een groenige kleur. Het is verder prima mogelijk leds met een goed rendement te maken in bijvoorbeeld koel-wit.
Victory through technology

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 5.523

Re: Nieuwe groene straatverlichting

Het bleek met een verrekijker enigszins mogelijk om de afzonderlijke leds te zien, maar zonder statief trilde het teveel. Een beter resultaat was mogelijk met een fotocamera die inzoomt en een korte belichtingstijd. Het verrast me dat er zo weinig leds in de lamp zitten, 6 groene en 4 rode leds per vak.

amsteldijk2.jpg
Onderaanzicht van de lantaarn, combinatie van drie foto's. De onderste foto heeft de kortste belichtingstijd, en is daarom het donkerst. Daarop zijn de groene en rode leds afzonderlijk zichtbaar, in vak 1 en 3. De lamp bestaat uit 4 vakken.

amsteldijk1.JPG
amsteldijk1.JPG (17.01 KiB) 3546 keer bekeken
In elk vak zitten de leds in een blokje van 6 groene en 4 rode leds. Op de foto zit het blokje met de leds linksonder, rechtsboven zit een dubbel spiegelbeeld in de metalen reflectorplaat

Berichten: 12.262

Re: Nieuwe groene straatverlichting

Je moet je niet verkijken op aantallen leds. De meeste leds in dit soort toepassingen zijn heel anders dan de standaard 5mm leds die je kent uit afstandsbedieningen, electronicaprojecten en dergelijke. 1 die heeft vaak een vermogen van enkele watts. Daanaast heb je samengestelde leds waarbij tot wel 100 leds on 1 fosforlaag zitten, met een totaalvermogen van bijv 50 of 100 watt per unit.

Als ik zo naar die spectrumplaatjes kijk denk ik toch dat de groene leds geen monochromatisch groene zijn, mar blauwe/paarse met een fosfor, de de emissieband is te breed voor een gebruikelijke led zonder fosfor.
Victory through technology

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 5.523

Re: Nieuwe groene straatverlichting

Hier in de buurt is een straatlantaarn geplaatst die mooi wit licht geeft (Ritterlantaarn en kroonlantaarn). Sommigen veronderstellen dat het om led-verlichting gaat. Door mijn regenboogbrilletje heb ik een foto gemaakt van het spectrum, zie hieronder. In hoeverre kun je het type lamp herkennen aan het spectrum?
Ritterlantaarn1x.JPG
Ritterlantaarn1x.JPG (15.2 KiB) 4314 keer bekeken
.
Ritterlantaarn2.JPG
Ritterlantaarn2.JPG (15.31 KiB) 4312 keer bekeken

Berichten: 12.262

Re: Nieuwe groene straatverlichting

Aan het spectrum meten op die manier kun je niet zoveel conlusies verbinden. Zou je het meten in een hoge resolutie dan zou je wellicht specifieke lijnen kunnen indentificeren die bewijzen dat het gaat om een spectrum dat specifieke lijnen voor bijv kwik bevat.

Als ik dat spectrum zo bekijk dat kan het eigenlijk allebei - RGB leds kunnen een dergelijk plaatje opleveren, maar kwiklampen met fosforen (spaarlampen, tl buizen) eigenlijk ook wel. Om het definitief uit te sluiten zou je in hogere resolutie het stukje groen moeten onderzoeken. In het spectrum op de foto is dat een beetje een veeg, maar dat geldt feitelijk voor alle golflengtes.

De vrij scherpe piek in het groen doet me in ieder geval denken dat het geen simpele uv/blauw + fosfor led kan zijn, maar de vrij brede 'smeer' in het oranje-rood geeft me ook enige twijfel over RGB leds. Zonder betere resolutie van het spectrum durf ik het echter niet te zeggen.
Victory through technology

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 5.523

Re: Nieuwe groene straatverlichting

Als een primitieve foto van het lichtspectrum niet helpt, misschien dat andere uiterlijkheden dan meer inzicht verschaffen. Ik zag vanavond dat de lantaarn een halve minuut nodig heeft om op volle kracht te gaan branden. De intensiteit neemt geleidelijk toe, en de kleurzweem verandert. Eerst wit met een groenzweem, en uiteindelijk wit. Conclusie: geen leds, want die hebben geen opwarmtijd.

Bovendien lukte het om een foto van de lichtbron te maken bij een beschadigde straatlantaarn met een gat in de ruit, met een camera op een stok om door het gat te kijken. De foto, een bovenaanzicht, toont een enkele lamp van transparant glas (zonder fluorescerende coating). Duidelijk geen leds. Het zal misschien wel een metaalhalidelamp zijn.

Wat een beetje merkwaardige conclusie zou zijn omdat de indruk bestaat dat de lampen in alle opzichten beter zijn dan hun voorgangers in de straat. Maar metaalhalidelampen zijn minder efficient in het produceren van licht dan de oranje hogedruknatriumlampen die ze vervangen, en ze bevatten kwik. Ach, het witte licht is wel mooier.
Ritter1.jpg
Ritter1.jpg (97.52 KiB) 4311 keer bekeken
Ritter2.jpg
Ritter2.jpg (63.31 KiB) 4313 keer bekeken
R = reflectorschotel, L = lichtbron, S = scherf van de beschadigde plastic ruit (met een bruine gesmolten rand)

Berichten: 12.262

Re: Nieuwe groene straatverlichting

Het lijkt iets tussen een traditionele kwiklamp en metaalhalide te zijn. Ik mis de scherpe gele lijnen in het spectrum die typisch zijn voor metaalhalide lampen, maar er zit teveel oranje in om een pure kwiklamp te kunnen zijn, en een coating zit er ook niet in zo te zien.

Het zou een hoge-temperatuur ceramische metaal-halide lamp kunnen zijn. Het spectrum daarvan verschilt per samenstelling van het gas, maar zou overeen kunnen komen met het plaatje. Qua opwarmtijd klopt het verder wel ongeveer, evenals de groene kleur bij het opstarten.

Overigens zijn dat helemaal geen slechte lampen - met een rendement van >100 lm/watt voor koud wit licht doen ze niet onder voor leds, zeker niet als je in aanmerking neemt dat je ledlampen van dergelijk vermogen behoorlijk moet koelen wat aanzienlijke kosten in materiaal en constructie met zich mee brengt.

Als je het helemaal zeker wilt weten denk ik dat je dezelfde foto nog een keer overdag moet maken zodat we de details van het binnenste van die lantaarn kunnen zien zonder dat de foto plaatselijk overbelicht raakt door de lamp zelf.
Victory through technology

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 5.523

Re: Nieuwe groene straatverlichting

Hier een overdag gemaakte foto, rechts een uitvergroting van de lamp.
Ritter3.JPG
Ritter3.JPG (46.56 KiB) 4305 keer bekeken
.
Ritter4.JPG
Ritter4.JPG (19 KiB) 4310 keer bekeken
En een andere foto, die in de lamp iets meer van de binnenbuis laat zien. Het matte uiterlijk van de binnenbuis wijst op keramisch materiaal i.p.v. kwartsglas, passend bij jouw suggestie van de keramische metaalhalidelamp (CMH).
Ritter5.JPG
Ritter5.JPG (20.93 KiB) 4309 keer bekeken

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 5.523

Re: Nieuwe groene straatverlichting

De gemeente liet vandaag weten dat de lamp een "CDM-T 35 watt" is, inderdaad een CMH-lamp. De foto van de lamp komt overeen met mijn foto in de straatlantaarn, en het spectrum op het specificatieblad, met een groene piek en een oranje piek, past bij mijn spectrumfoto.

Op een leuke amateurvideo van het aanschakelen zie je onderin de lamp materiaal aan de kook raken. Ik neem aan dat het de metaalhalides zijn, die bij kamertemperatuur vast zijn.

Berichten: 1

Re: Nieuwe groene straatverlichting

Groene straatverlichting zou diervriendelijker zijn.

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 5.523

Re: Nieuwe groene straatverlichting

Diervriendelijk voor de vleermuizen of voor de insecten?

Berichten: 12.262

Re: Nieuwe groene straatverlichting

Tja, of broedende vogels?

Overigens denk ik niet dat de keuze voor CMH lampen hiet iets mee te maken heeft, die stralen zowel in groen als oranje-rood sterk uit, met relatief weinig blauw.

Resultaat is een goed rendement (in lumen/watt) bij een voor straatverlichting acceptabele color rendering index. Vooral dat laatste is een pluspunt van dit type lampen. De standaard gele straatlantaarns hebben een beter rendement dan deze, maar een zeer smal spectrum met 2 lijntjes in het geel. Onder dergelijk licht kun je geen kleuren meer zien, iets dat vervelend is op voet en fietspaden.
Victory through technology

Berichten: 2

Re: Nieuwe groene straatverlichting

Het is makkelijker dan je denkt.
 
deze verlichting stuurt rood en groen uit.
ons oog is heel gevoelig voor groen dus weinig elektrisch vermogen nodig voor groen om een bepaalde intensiteit te krijgen.
het rendement van rode leds is heel hoog dus veel licht voor weinig vermogen.
dus deze lamp is heel zuinig.
 
het mooiste komt nu.
Omdat we 2 kleuren uitsturen, maakt dat fantasische apparaat tussen je oren er gratis de derde kleur bij (I kid you not)
 
we hebben dus geen blauwe led nodig om blauw te zien (WAT!?...ja echt)
 
het voordeel hiervan is dat je dus het hele spectrum ziet en toch een zuinige lamp kan maken.
 
onder een monochromatische lamp zoals  natrium verlichting, kan je niet zien welke kleur de auto heeft die je net afsneed
je kan niet zien welke kleur de jas van de boef is die je net van je portomonee heeft verlost.
en dat kan onder die 2 kleuren led verlichting wel.
 
dus niks beter voor de natuur....gewoon hoog rendement. en dus goedkoop voor de gemeente die ze neerzet. en veilig voor ons.
 
loop gerust eens naar zo'n lamp en probeer het uit met een kleuren kaartje. het werkt echt. :-)
 
groetjes, Wilfred  (heeft meegewerkt aan de onwikkeling van die lamp die je bovenaan ziet.)

Berichten: 12.262

Re: Nieuwe groene straatverlichting

Dat je geen blauw licht nodig hebt om te zien zal best kloppen - ik neem aan dat je hersenen dan maar aannemen dat dingen die eigenlijk blauw zijn zwart zijn en het daarbij laten. In die zin zul je met dit licht niet kunnen zien of er een zwarte of een blauwe auto langskwam.

Ik heb het wel eens gezien in een donkere ruimte waarin je met 2 lasers op het plafond oid mikt om zo het licht te verspreiden. Doe je dat met bijv 650 en 532 nm dan zie je echt geen blauw. Valt wel op af te dingen dat die groene laser een heel stuk monochromatischer is dan die groene leds, en misschien ook wat korter in golflengte. Als ik die foto zo zie zou ik het schatten op zeg 510-520 nm of iets in die buurt.
Victory through technology

Reageer