Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

Moderators: jkien, Xilvo

Reageer
Berichten: 3

Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

Net begonnen met de studie, en in het boek Marshak Earth portrait of a planet wordt de gesteente cyclus met voorbeelden uitgelegd. In het volgende plaatje komt een subductiezone aan bod, maar vervolgens glijden die platen net zo makkelijk weer uit elkaar. Mijn vraag: kan dit (gebeurt dit) ook echt, of is dit puur om het voorbeeld simpel te houden?
IMG_20240906_104803881.jpg
Groet,
Taldevos

Berichten: 681

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

Alleen door een botsing met een andere plaat kan de beweegrichting merkbaar veranderen.
Hier speelt de wet van behoud van impuls een belangrijke rol.

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 10.673

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

efdee schreef: za 14 sep 2024, 10:49 Alleen door een botsing met een andere plaat kan de beweegrichting merkbaar veranderen.
Hier speelt de wet van behoud van impuls een belangrijke rol.
Behoud van impuls speelt geen rol van betekenis.
Stel, er is een plaat ter grootte van 1000 km in het vierkant, met een dikte van 100 km. De snelheid is 40 mm per jaar, de snelheid waarmee de platen bij de Mid-Atlantische rug uit elkaar drijven. De gemiddelde dichtheid stel ik op 3000 kg/m3.
De impuls is dan 3,8E11 N.s.
Met een kracht van 12000 N (overeenkomend met het gewicht van een auto) krijg je zo'n plaat dan in een jaar tot stilstand.

Berichten: 681

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

"... maar vervolgens glijden die platen net zo makkelijk weer uit elkaar."
Er is sprake van een botsing. Wel WvBvI. De richting keert om

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 10.673

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

efdee schreef: zo 15 sep 2024, 11:55 "... maar vervolgens glijden die platen net zo makkelijk weer uit elkaar."
Er is sprake van een botsing. Wel WvBvI. De richting keert om
"Wel WvBvI"? Wat betekent dat?

Gebruikersavatar
Berichten: 4.634

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

efdee schreef: za 14 sep 2024, 10:49 Alleen door een botsing met een andere plaat kan de beweegrichting merkbaar veranderen.
Hier speelt de wet van behoud van impuls een belangrijke rol.
of de richting van de lavastromen die het van onderen aandrijven?

Berichten: 681

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

WvBvI = wet van behoud van impuls

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 10.673

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

efdee schreef: ma 16 sep 2024, 17:09 WvBvI = wet van behoud van impuls
Die blijft zeker gelden. Alleen heb je er niet veel aan als je dat weet. Er is immers ook (veel) impulsuitwisseling met het magma waarop de platen drijven. Platen stuiteren zeker niet terug bij botsen.

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 5.687

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

Bedenk daarbij dat de continenten niet drijven op een vloeibare zee van magma, maar dat ze vastgeplakt zitten op een ondergrond van vast gesteente, de asthenosfeer, die door de hoge temperatuur een geringe mate van kruip vertoont. Vloeibaar magma is heel beperkt aanwezig in de asthenosfeer.

In de afbeelding bij het startbericht van dit topic is de asthenosfeer oranje weergegeven. Dat betekent alleen dat dat gesteente heet is, niet dat het vloeibaar is. Lava die uit een vulkaan stroomt lijkt niet op de asthenosfeer.

link

.

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 10.673

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

jkien schreef: ma 16 sep 2024, 20:23 Bedenk daarbij dat de continenten niet drijven op een vloeibare zee van magma, maar dat ze vastgeplakt zitten op een ondergrond van vast gesteente, de asthenosfeer, die door de hoge temperatuur een geringe mate van kruip vertoont.
Dat klopt beter, een echt vloeibare laag zou de bovenliggende plaat niet zodanig kunnen doen bewegen dat er bergen ontstaan waar platen botsen.

Berichten: 114

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

Xilvo schreef: za 14 sep 2024, 11:17
efdee schreef: za 14 sep 2024, 10:49 Alleen door een botsing met een andere plaat kan de beweegrichting merkbaar veranderen.
Hier speelt de wet van behoud van impuls een belangrijke rol.
Behoud van impuls speelt geen rol van betekenis.
Stel, er is een plaat ter grootte van 1000 km in het vierkant, met een dikte van 100 km. De snelheid is 40 mm per jaar, de snelheid waarmee de platen bij de Mid-Atlantische rug uit elkaar drijven. De gemiddelde dichtheid stel ik op 3000 kg/m3.
De impuls is dan 3,8E11 N.s.
Met een kracht van 12000 N (overeenkomend met het gewicht van een auto) krijg je zo'n plaat dan in een jaar tot stilstand.
Ik heb zitten rekenen hoeveel kinetische energie er in zo'n plaat zit. Massa is 3*10^20 kg. snelheid is 1,3*10^-9 m/s. Dat komt neer op 178 joule. Ongeveer het zelfde als een slome fietser. Niet genoeg voor een serieuze aardbeving.

Gebruikersavatar
Berichten: 4.634

Re: Kunnen tektonische platen 'zomaar' van richting veranderen?

Pa Pinkelman schreef: di 17 sep 2024, 21:18
Ik heb zitten rekenen hoeveel kinetische energie er in zo'n plaat zit. Massa is 3*10^20 kg. snelheid is 1,3*10^-9 m/s. Dat komt neer op 178 joule. Ongeveer het zelfde als een slome fietser. Niet genoeg voor een serieuze aardbeving.
die aardbeving kom op het moment dat die plaat ineens losschiet. net zoiets als een bijtel die je in het hout duwt en ineens los komt en dan in je vinger schiet. bij dat loskomen is de snelheid ineens wel groot.

Reageer