Kon Karel de Grote lezen?

Moderator: Rhiannon

Forumregels
(Middelbare) school-achtige vragen naar het forum "Huiswerk en Practica" a.u.b.
Zie eerst de Huiswerkbijsluiter
Reageer
Gebruikersavatar
Berichten: 4.320

Kon Karel de Grote lezen?

Het is bekend dat Karel de Grote nauwelijks kon schrijven, maar hoe was zijn leeskunst?
 
Het gaat hierom:
Karel had een uitgebreide bibliotheek met ridderromans (helaas verbrand door de barbarische Lodewijk de Vrome) .
 
Maar hoe ging hij daar mee om?
Las hij er in?
Liet hij ze voorlezen?
Was hij eigenlijk meer een verzamelaar?
In de wiskunde zijn er geen Koninklijke wegen Majesteit.

Gebruikersavatar
Berichten: 649

Re: Kon Karel de Grote lezen?

In het werk van Einhard zie ik alleen een opmerking over het schrijven van Karel,
maar hij sprak vloeiend Latijn en Grieks, hij bestudeerde allerlei wetenschapszaken.
En gezien de achtergrond van zijn ouders, lijkt het me wel dat Karel prima kon lezen.
 
In die tijd konden de adel, kerkbestuurders, en kloosterlingen prima lezen en schrijven.
Sinds de uitvinding van tijd, hebben we het niet meer, en kunnen we het ook niet meer vinden.
En wie haast heeft moet langzamer lopen.

Berichten: 12.262

Re: Kon Karel de Grote lezen?

Op zich wel een interessante questie, die wellicht ook relevant is op het moderne leven. 
 
Lezen kan ik uitstekend, maar schrijven met de hand eigenlijk niet zo best meer. Niet dat ik niet weet hoe letters eruit zien of wat de juiste spelling van een woord is, maar daadwerkelijk fysiek iets met een pen op een stuk papier zetten doe ik vrijwel nooit meer. 
 
Zou het kunnen dat Karel die luxe ook al had? In de zin van wel goed kunnen lezen, maar niet meer hoeven te schrijven omdat hij het gewoon kon dicteren aan een of andere scribent? Tegenwoordig hebben we heel handige dingen als toetsenborden, maar stel dat ik die niet had (en wel voldoende geld etc) zou ik met liefde iemand inhuren om zaken aan te dicteren om ze zo op papier te krijgen. 
 
Ergens zou het me niet verbazen als handschrift vrijwel verloren raakt ontwikkelde landen gedurende de komende decennia - ik kan me nu al niet meer herinneren dat ik meer dan 2 volzinnen met de hand moest schrijven. 
Victory through technology

Gebruikersavatar
Berichten: 17.657

Re: Kon Karel de Grote lezen?

Het lijkt me goed mogelijk dat iemand wel kan lezen maar moeite heeft met schrijven, maar andersom lijkt me praktisch onlogisch: wel kunnen schrijven maar niet weten wat je nu eigenlijk opgeschreven hebt (en het toch goed doen)?
"Knowledge speaks, but wisdom listens."
- Jimi Hendrix -

Berichten: 12.262

Re: Kon Karel de Grote lezen?

Dat zou inderdaad heel vreemd zijn. 
 
Maar wel kunnen lezen en niet kunnen schrijven is strict genomen niet zo raar: als je nooit hoeft te schrijven, waarom zou je het dan kunnen?
 
Ik ben nog wel opgegroeid met de noodzaak om met een pen dingen te kunnen schrijven, maar de vraag is een beetje hoe lang dat zo blijft. Het meeste dat je tegenwoordig 'schrijft' gaat toch via een toetsenbord, en in de toekomst wellicht helemaal zonder (direct van gedachte naar tekst). 
Victory through technology

Gebruikersavatar
Berichten: 336

Re: Kon Karel de Grote lezen?

Onder de zoekterm Charlemagne vind je al aardig wat op Franse sites. Er bestaat een Frans liedje over wie het het school "uitgevonden" heeft Charlemagne dus, al is dit niet waar. Hij had wel degelijk moeite met lezen en schrijven maar stond erop dat zijn kinderen goed onderwijs kregen.

Een koning had er meer aan een goede strateeg te zijn met militaire kennis en dat had hij wel.
one day you will know

Berichten: 12.262

Re: Kon Karel de Grote lezen?

Ik zou het niet weten, maar wellicht was hij dyslectisch lang voordat men dat als aandoening benoemd heeft?
 
Dyslexie maakt iemand natuurlijk niet meteen tot analfabeet, maar ik kan me wel voorstellen dat iemand in een machtspositie niet zelf gaat zitten schrijven als dat veel moeite kost terwijl het vrij eenvoudig is daarvoor personeel aan te stellen. 
Victory through technology

Gebruikersavatar
Berichten: 4.320

Re: Kon Karel de Grote lezen?

Bedankt voor de informatie allemaal.
 
Ik houdt het er maar op dat hij slecht in lezen was en niet kon schrijven.
 
Waarom hij er zo slecht in was is me wel raadselachtig,
ik heb geprobeerd wat te vinden over zijn familie of die het wel of niet konden,
in het bijzonder zijn broer Carloman maar niks hoor.
 
De vraag hoe hij met zijn ridderromans omging blijft dus open.
 
PS.
Ik vraag me soms wel eens af of hij ook een oude versie van "Karel ende Elegast" op de plank had staan.
In de wiskunde zijn er geen Koninklijke wegen Majesteit.

Gebruikersavatar
Berichten: 7.463

Re: Kon Karel de Grote lezen?

Het lezen van teksten in oude lettertypen is ook voor iemand die in principe kan lezen nog best lastig. Karel de Grote heeft dan ook een vereenvoudiging en standaardisering van het schrift doorgezet:
 
https://nl.wikipedia.org/wiki/Karolingische_minuskel
 
Mogelijk speelde het herkennen van moeilijk leesbare lettertypen dus ook een rol.

Gebruikersavatar
Berichten: 649

Re: Kon Karel de Grote lezen?

Volgens mij is er maar één historische bron die iets zegt over dit onderwerp, en dat in de biografie van Einhard, geschreven rond 820.
Er is geen andere documentatie uit die periode (dark ages) die iets over dit prive leven verteld.
 
De biografie door Einhard, van Karel de Grote in het engels vertaald:   https://sourcebooks.fordham.edu/halsall/basis/einhard.asp
 
25  <a class="">Studies</a>
Charles had the gift of ready and fluent speech, and could express whatever he had to say with the utmost clearness. He was not satisfied with command of his native language merely, but gave attention to the study of foreign ones, and in particular was such a master of Latin that he could speak it as well as his native tongue; but he could understand Greek better than he could speak it. He was so eloquent, indeed, that he might have passed for a teacher of eloquence. He most zealously cultivated the liberal arts, held those who taught them in great esteem, and conferred great honors upon them. He took lessons in grammar of the deacon Peter of Pisa, at that time an aged man. Another deacon, Albin of Britain, surnamed Alcuin, a man of Saxon extraction, who was the greatest scholar of the day, was his teacher in other branches of learning. The King spent much time and labour with him studying rhetoric, dialectics, and especially astronomy; he learned to reckon, and used to investigate the motions of the heavenly bodies most curiously, with an intelligent scrutiny. He also tried to write, and used to keep tablets and blanks in bed under his pillow, that at leisure hours he might accustom his hand to form the letters; however, as he did not begin his efforts in due season, but late in life, they met with ill success.
Sinds de uitvinding van tijd, hebben we het niet meer, en kunnen we het ook niet meer vinden.
En wie haast heeft moet langzamer lopen.

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 4.354

Re: Kon Karel de Grote lezen?

Inderdaad is de biografie van Einhard ("Vita Karoli Magni") de enige die uit die tijd stamt. Het vermoeden is dat hij, net als zijn broer Carloman (751-771), degelijk onderwijs heeft gekregen, vanwege hun positie in de maatschappij. Op latere leeftijd bleek hij Latijn te beheersen en literatuurkennis te hebben, waarvoor toch een minumum aan lezen vereist is. Hij zal niet echt op hoog niveau lezen en schrijven geleerd hebben omdat in die tijd vooral brieven en andere teksten voornamelijk door klerken, monniken e.d. werden voorgelezen.
 
Er is wel een aantal jaar geleden een biografie verschenen over Karel de Grote van historicus Raoul Bauer: "Karel de Grote. Op de grens tussen twee werelden." Ook Jan J.B. Kuipers heeft een biografie geschreven.
 
Zie: https://historiek.net/nieuwe-biografie-tijdloze-karel-grote/37871/
Contra principia negantem disputari non potest.

Berichten: 4

Re: Kon Karel de Grote lezen?

Benm schreef: Maar wel kunnen lezen en niet kunnen schrijven is strict genomen niet zo raar: als je nooit hoeft te schrijven, waarom zou je het dan kunnen?
 
Ik ben nog wel opgegroeid met de noodzaak om met een pen dingen te kunnen schrijven, maar de vraag is een beetje hoe lang dat zo blijft. Het meeste dat je tegenwoordig 'schrijft' gaat toch via een toetsenbord, en in de toekomst wellicht helemaal zonder (direct van gedachte naar tekst). 
 
Lijkt me ook logisch. Te kunnen lezen betekent niet automatisch dat je kunt schrijven. 
 
Ook al schrijft men vandaag heel veel op toetsen denk ik persoonlijk niet dat mensen in de toekomst stoppen met het schrijven met een pen. 

Reageer