Hoe kan het dat het vitamine D-peil tussen oktober en april zakt?

Moderators: Michel Uphoff, jkien

Forumregels
(Middelbare) school-achtige vragen naar het forum "Huiswerk en Practica" a.u.b.
Zie eerst de Huiswerkbijsluiter
Reageer
Berichten: 66

Hoe kan het dat het vitamine D-peil tussen oktober en april zakt?

MSN beweert hierover: "Dat komt doordat de zon dan te ver van de aarde staat."
https://www.msn.com/nl-nl/gezondheid/me ... spartandhp
Volgens mij klopt dat niet en is de invalshoek veel meer van invloed dan de afstand.

Berichten: 1.355

Re: Hoe kan het dat het vitamine D-peil tussen oktober en april zakt?

Zonlicht is de belangrijkste bron van vitamine D. Onze huid maakt dat aan door de UV straling. Maar in de wintermaanden is de zonkracht door de kortere dagen c.q. veel lager staande zon onvoldoende. Het heeft dus inderdaad niets met de afstand te maken (de baan van de Aarde is haast een cirkel) maar met de stand van de zon aan de hemel t.o.v. een plek op de Aarde.

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 9.898

Re: Hoe kan het dat het vitamine D-peil tussen oktober en april zakt?

Toevoeging: In januari is de afstand tot de zon juist het kleinst.
Wat laat zien dat de bewering "Dat komt doordat de zon dan te ver van de aarde staat." sowieso onzin is.

Berichten: 17

Re: Hoe kan het dat het vitamine D-peil tussen oktober en april zakt?

Natuurlijk: Op 4/5 januari staat de zon ± 7 m. km dichter! Pas op van internet wijsheid! (Niet hier, integendeel)

Berichten: 12.262

Re: Hoe kan het dat het vitamine D-peil tussen oktober en april zakt?

Zeg dat wel... iemand die de afstand als oorzaak van de seizoenen geeft maakt zich dusdanig belachelijk dat ik de rest ook niet meer geloof.

Je hoeft geen astrofysicus te zijn om te begrijpen dat dat niet kan - dat het hier winter en in australie zomer is op dezelfde datum zou alleen al genoeg moeten zijn om in te zien dat het een onmogelijk mechanisme is.

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 8.166

Re: Hoe kan het dat het vitamine D-peil tussen oktober en april zakt?

Op 4/5 januari staat de zon ± 7 m. km dichter!
Het verschil is flink groter: Tijdens het aphelium (grootste afstand Aarde-Zon begin juli) is de afstand 152.097.000 km terwijl begin januari tijdens het perihelium de kleinste afstand van 147.094.000 km wordt bereikt. Het verschil is dus 5.003.000 km. 5 miljoen km is ongeveer 3% van de gemiddelde afstand Aarde-Zon.

De stralingsintensiteit van de Zon neemt af met het kwadraat van de afstand, dus kan je ruwweg calculeren dat de variatie in zonne-energie ongeveer 7% is, namelijk tussen 1.412 kW/m² vroeg in januari en 1.321 kW/m² vroeg in juli. Toepassen van Stefan-Boltzmann klik, leidt tot het volgende inzicht: de evenwichtstemperatuur van de Aarde zou in juli met -21,37 graden Celsius ruim 4 graden lager liggen dan de -17,14 graden in januari. Op zichzelf moet dit temperatuurverschil goed te merken zijn, ware het niet dat er andere factoren een rol spelen.

In juli is het zomer op het noordelijk halfrond. De noordelijke helft omvat wat meer dan 2/3 van al het land. Dat is een fors verschil met het zuidelijk halfrond dat voor 80% uit oceaan bestaat. Het gevolg hiervan is dat het in de zomer van het noordelijk halfrond flink opwarmt, want de thermische inertie van land is een stuk lager dan die van water. Eenvoudig gesteld: Land warmt sneller op dan water en koelt ook sneller af (denk aan land/zeeklimaat). In januari blakert de Zon boven de enorme waterbak van het zuidelijk halfrond. Al dat water warmt maar traag op, en zorgt ervoor dat de temperatuur gedurende de zuidelijke zomer niet zo veel stijgt, terwijl het noordelijk halfrond met al dat land juist sneller afkoelt.

Hiernaast, en duidelijk minder van invloed is de baansnelheid van de Aarde; omdat in juli de Aarde het verst verwijderd is van de Zon, is de baansnelheid daar het laagst. Gevolg is dat de noordelijke zomer 3 dagen langer duurt dan de zuidelijke zomer. Nog een paar dagen extra om de boel in het noorden meer op te warmen.

Het uiteindelijke effect is, dat de gemiddelde temperatuur over de hele Aarde in juli 2,3 graden hoger ligt dan in januari, ondanks de ruwweg 7% minder zonne-energie die op zich verantwoordelijk zou zijn voor een ruim 4 graden lagere temperatuur

Berichten: 1.355

Re: Hoe kan het dat het vitamine D-peil tussen oktober en april zakt?

@Michael:
Ik geloof dat hier 7 m(iljoen) bedoeld wordt. Ook niet helemaal goed maar ik las ook eerst 7 meter...

Berichten: 17

Re: Hoe kan het dat het vitamine D-peil tussen oktober en april zakt?

Inderdaad. Vandaar de plus minus. Ik zou niet durven spreken in meters. Maar ik heb eens gelezen in een Bib boek dat die afstand licht varieert en tot een maximum van 7 miljoen kan gaan. Dat sloeg misschien op een andere tijd.

Berichten: 12.262

Re: Hoe kan het dat het vitamine D-peil tussen oktober en april zakt?

Er zijn natuurlijk genoeg andere verschillen die zorgen voor een gemiddelde temperatuur op een plaats, stromingen in oceanen, lucht en dergelijke.

New York en Barcelona liggen beide op nagenoeg dezelfde breedtegraad en aan de kust. In Barcelona gedijen de palmbomen prima langs het strand, terwijl New York regelmatig bedolven wordt onder een gigantisch pak sneeuw.

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 8.166

Re: Hoe kan het dat het vitamine D-peil tussen oktober en april zakt?

Ik geloof dat hier 7 m(iljoen) bedoeld wordt.
Ach so! Ik las 7 km..

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 8.166

Re: Hoe kan het dat het vitamine D-peil tussen oktober en april zakt?

gemiddelde temperatuur op een plaats
Vast, maar ik had het over de gemiddelde temperatuur over de gehele Aarde. En dan doet zich het wat onverwachte fenomeen voor dat de Aarde in juli -ondanks de grotere afstand- duidelijk warmer is dan in januari. Het verschil van ruim 6 graden is behoorlijk. Het geeft ook aan dat louter door een andere stand van de aardas, of continentale drift de globale zomer- en wintertemperaturen sterk kunnen variëren.

Berichten: 12.262

Re: Hoe kan het dat het vitamine D-peil tussen oktober en april zakt?

Ik neem aan dat je daarmee bedoelt de gemiddelde temperatuur van het oppervlak, niet wat je zou meten als je de hele planeet in een grote blender propte incl mantel en kern zo het gemiddelde zou bepalen?

Natuurlijk speelt hier wel een rol van een grotere hoeveelheid land op het noorderlijk vs het zuidelijk halfrond. Anderzijds zit je ook met de hoogte van het land: Als je op de "grond" gaat methen in Lhasa en Shanghai (vergelijkbare breedtegraad) is er een aanzienlijk gemiddeld temperatuurverschil dat niets van doen heeft met seizoenen, maar wel met een paar kilometer hoogteverschil ;)

Gebruikersavatar
Berichten: 336

Re: Hoe kan het dat het vitamine D-peil tussen oktober en april zakt?

Pasgeboren kinderen krijgen alvast vit.D in de vorm van druppels. Uitleg zou zijn dat pasgeboren baby's niet in de zon komen.

Reageer