Jekels jacht: wetenschapshistorie op tv

[Michel Uphoff]

Het is te zien dat Diederik (StrangeQuark) de kleine bal iets eerder loslaat:

Image0.jpg (10.06 KiB) 1081 keer bekeken

De vingers links zijn allemaal vrij van de kogel, terwijl dat rechts nog niet het geval lijkt.

Maar het belangrijkst is de vertekening door het camerastandpunt, die ik grofweg weggewerkt heb met de rode lijnen.

[Xilvo]

De ballen lijken toch nagenoeg tegelijk op de plank aan te komen
Hier vlak voor ze de plank raken. De kleine lijkt een kleine voorsprong te hebben.
Door luchtweerstand zou de kleine bal een milliseconde (ca 1,5 cm) achter moeten lopen.

[jkien]

In de uitzending doen ze de valproef twee keer, misschien hebben ze in de montagekamer de landing van de ene proef achter het loslaten van de andere proef geplakt.

[OOOVincentOOO]

Vreemd dat het tegelijk op plank komt.

Is het allemaal dezelfde opname van een val? 1e camera op handen, 2e camera voor de vrije val en een 3e camera contact op plank (en nog een andere 4e camera op balkon op handen)?

Dan is het een gecompliceerde productie waar veel mensen bij betrokken zijn. Dan dient men een goed draaiboek te hebben over de uitvoer van het experiment. Dat spreek je niet vooraf op de draaidag af.

Indien geedit dient men dit te vermelden in documentaire vind ik. Straks eens gehele docu kijken: vind ik nog steeds een leuk leerzaam programma (behalve muziek).

[Xilvo]

In de uitzending doen ze de valproef twee keer, misschien hebben ze in de montagekamer de landing van de ene proef achter het loslaten van de andere proef geplakt.

Het zou kunnen dat het experiment twee maal is gedaan. In de uitzending is dat niet te zien. Het vallen op de plank is twee maal te zien, maar dat is dezelfde opname, vertraagd zowel als op normale snelheid.

[jkien]

Er zijn wel aanwijzingen dat de landing twee keer is gefilmd. Links zijn er schaduwen omdat de zon schijnt, en rechts is de kleine camera verdwenen.

[Xilvo]

Die camera was me ontgaan. Inderdaad, minstens twee pogingen.
Ik heb even gekeken of er andere opnames op YT te vinden waren, er stonden tenslotte mensen toe te kijken en te filmen. Nog niet gevonden.

[OOOVincentOOO]

Zojuist alles compleet gekeken.

Niet netjes dat ze het experiment zo aan elkaar geknipt hebben zonder commentaar. Makkelijk voederstof voor fake news en kritische kijkers zonder natuurkundige ervaring.

Wat mij irriteert is het een "simpel" experiment te noemen. Dat is een beetje een mode trend: "FF", "makkelijk" "simpel" alsof het een appje is wat men "FF" download. Maar gestructureerd experimenten uitvoeren doe ik bijna dagelijks voor mijn beroep, dat doe je niet "FF". De voorbereiding kost het meeste tijd laat staan een variantie analyse.

Ook het belachelijk maken van Galileo Galilei is raar.

Simon Stevin heeft een mooi experiment gedaan echter kwalitatief (zoals ik begrijp). Dus zonder het echt meetbaar te maken en op gevoel/gehoor met sterke menselijke factor. Dat is niet verkeerd en hij en vele anderen zijn begonnen beperkt de natuur(kunde) te kwantificeren.

Naar mijn weten is het geniale aan Galileo Galilei om tijd meetbaar te maken (toen bestonden klokken niet) en de val proef te vertragen op een helling. En ja een experiment/demonstratie uitvoeren op de toren van Pisa is indrukwekkend en maakt discussie/debat los bij het publiek.

Men zegt wel eens dat Maastrichtenaren (ik) chauvinistisch zijn. Maar dit programma kan er ook wat van. De muziek is erg hinderlijk/afleidend als zoon van een muziekleraar. Men wil gevoel aandikken hiermee terwijl het om wetenschap gaat. Gebruik hiervan (gedoseerd) op het juiste moment is netter.

[OOOVincentOOO]

nb. met mijn reactie bedoel ik niet dat wetenschap saai is, zonder gevoel.

Ik kan mij voorstellen dat een grappig muziekje af te spelen als je voor de 10e keer de trappen omhoog moet lopen om nog een experiment te doen.

Of een spannende muziek af te spelen als alle meetresultaten verzameld en uitgewerkt worden. Dan ben ik ook altijd gespant wat ik gebakken heb.

En als de resultaten niet kloppen (wat vaak altijd gebeurt) eerst treurige muziek. Maar hoopvolle muziek als je conclusies kan verbinden. En dan wederom een volgende serie experiment vol goede moed met spanning de ideen te toetsen.

Wetenschaps is net als topsport, niet iedere keer win je een race. En het is heel intens trainen. Sommigen winnen nooit maar leggen wel de lat hoger voor iedereen en tonen doorzettingvermogen. Die emotie mag men best tonen, maar niet willekeurig alles aandikken met muziek of willekeurig editen en de context vervormen.

[OOOVincentOOO]

Of een emmer met touw naderhand verzinnen om de loden ballen omhoog te tillen/takelen! Dat is wetenschap!

[Marko]

Deze maar weer eens van stal halen. Gaat weliswaar over een ander programma maar de essentie is gelijk: ja, het kan allemaal netter, zuiverder, preciezer, wetenschappelijker. Maar dat zijn details die af zouden leiden van de daadwerkelijke boodschap.



https://xkcd.com/397/

[OOOVincentOOO]

Eerder heb ik verteld dat ik het programma leuk en leerzaam vind. Dat vind ik nog steeds. Echter nu wel twijfels over conclusies en editen.

Ook de moeite wat gedaan word door vrijwilligers in de afleveringen ben ik van onder de indruk. Vooral de aflevering met de kanonnen.

Waar ik wel moeite mee heb na het zien van enkele afleveringen:

Men is er erg op gefocust een positief resultaat te laten zien. Alles: "confirmed" in mythbuster termen. Enige "Busted" of "Plausible" uitspraken zie ik nauwelijks terug.

Veel van de experimenten zijn kwalitatief: absoluut gehoor, kijken flits kanon schot, onderscheid horen twee bonzen. De expertise van deze mensen is goed en waardeer ik. En geeft historisch perspectief.

Maar als je het experiment niet goed kan reproduceren is dat ook een uitspraak. Als je het grondig moet doen kost dat uren/weken werk. Dit is onrealistisch.

Dat zie ik niet terug: voor mij lijkt het erop alsof Simon Stevin twee keer loden balletjes van een balkon laat vallen en dan de conclusie trekt ze komen tegelijk aan (en een keer zelfs niet). En vragen: en? Jawel ik hoor ze vallen tegelijk! Dat is een beetje lachwekkend. Beetje humor ben ik altijd voor te vinden, maar bedoeld men dit humoristisch?

[OOOVincentOOO]

De aflevering over Kamerlingh Onnes betreffende vloeibaar Helium vond ikzelf reuze interessant.

Voor sommigen is misschien het sensatie gehalte laag (geen kanonnen, treinen). Maar qua technologie zeer belangrijk denk ik. Erg mooi de vakmensen van de instrumentmakers opleiding.

Ook in deze aflevering is de balans tussen rationaliteit en intuïtie goed te merken. Zonder de empirische (decennia ervaring) ervaring van de glasblaas technologen geen eindresultaat vloeibaar Helium. Hier is het vloeibaar helium zonder veel twijfel vast te stellen (rationeel) lijkt mij.

Ik wilde hier nog een toepassing delen van vloeibaar Helium:

• In de halfgeleider (chip) industrie kan diep vacuum gecreëerd worden met behulp van cryopompen Cryopump. Volgens mij heeft de LHC vergelijkbare technologie LHC

• James Webb telescoop: JWT hierbij is het de kunst de vibraties van de zuigers klein te houden betreffende de optiek.

Net zoals de prestatie Kamerlingh Onnes zijn bovenstaande hedendaagse voorbeelden van uren/dagen/weken/jaren van leren en ervaring opdoen (en fouten maken). En uiteindelijk kan men een gigantische prestatie neerzetten.

Excuses dat ik wederom reageer dit is uiteraard geen blogging site. Maar de laatste berichten waren misschien te kritisch. Het blijft toch een mooie prestatie, deze documentaire opgezet te hebben. Er is vermoedelijk geen BBC budget voorhanden. Maar als het experiment geen reproduceerbaar resultaat geeft is dat is dat ook een "Aussage" zouden mijn collega's zeggen. Dat maakt het niet minder leerzaam en dient als input voor een volgend meer reproduceerbaar experiment.

[wnvl1]

Het blijft toch een mooie prestatie, deze documentaire opgezet te hebben. Er is vermoedelijk geen BBC budget voorhanden.

Het was leuk geweest als er wat animatie waren toegevoegd om de verschillende experimenten uit te leggen over de afleveringen heen. Ik heb er geen idee van hoeveel budget daarvoor nodig is om dat goed te doen.