Wetenschapsforum

De zin "Ik lees de krant niet' is de correcte zin.

De reden hiervoor is dat waar 'niet' in een zin wordt gebruikt, de plaats ervan afhangt van het woord of zinsdeel dat wordt ontkend. Meestal staat 'niet' daar direct voor, maar er zijn uitzonderingen:

1. Begint het zinsdeel dat wordt ontkend met een voorzetsel, dan plaatst men 'niet' daarvoor, bijv.: De hond ligt niet op de bank; Ik loop niet in de tuin.

2. Als een bijvoeglijk naamwoord zelfstandig wordt gebruikt in een zin, dan zet men 'niet' voor dat bijvoeglijk naamwoord, bijv.: De hond is niet groot; Ik ben niet dik.

3. Als er een werkwoord in de zin staat, wordt 'niet' zover mogelijk achteraan de zin geplaatst, bijv.: De hond bijt niet; Het raam klappert niet.

4. Kan het werkwoord gescheiden worden, dan plaatst men 'niet' voor het voorvoegsel, bijv.: Wij wassen de vaat niet af; Zij belt mij niet op.

5. Heeft de zin meer dan één werkwoord, dan plaatst men 'niet voor het voltooid deelwoord of de infinitief, bijv.: Wij hebben de vaat niet afgewassen; Zij heeft mij niet gebeld; Ik wil je niet verontrusten.

In de zin in dit topic gaat het om punt 3, dus de juiste volgorde is: Ik lees de krant niet.

Zeer bedankt!

ukster schreef: ↑wo 22 feb 2023, 18:19 vergelijkbaar met "ik denk niet" denk ik
ik denk niet dat tante Sjaan veeemd gaat (fout)
ik denk dat tante Sjaan niet vreemd gaat (goed)

Dit is iets anders dan de zin waar de ts naar vraagt. Hier gaat het om twee zinnen met verschillende betekenissen. In de eerste zin slaat 'niet' terug op 'denk', dus je denkt iets niet. In de tweede zin slaat 'niet' op het erna komende bijvoeglijk naamwoord 'vreemd', dus ze gaat 'niet vreemd', maar 'denk' wordt niet ontkend.

Beide zinnen zijn echter correct.

Dank voor je reactie. duidelijk!
chatgtp antwoord met: Beide zinnen zijn grammaticaal correct en hebben een andere betekenis. "Ik denk niet dat tante Sjaan vreemd gaat" betekent dat je twijfelt of tante Sjaan wel of niet vreemdgaat.
"Ik denk dat tante Sjaan niet vreemd gaat" betekent dat je ervan overtuigd bent dat tante Sjaan niet vreemdgaat.
Dus afhankelijk van de context kan de ene of de andere zin juist zijn.

Als "niet" aan het eind van een zin komt, is deze zin van de "Delftse method", pagina 17, fout: "Ik ben niet de docent."?

Nee, de zin 'ik ben niet de docent' is goed, hoewel over het algemeen 'ik ben de docent niet' zal worden gezegd. Het woord 'niet' slaat hier terug op het werkwoord 'ben'. Meestal wordt in zo'n zin een bijzin er achteraan gedacht, bijv. 'ik ben niet de docent, maar Jan is dat wel' of 'ik ben niet de docent, maar een medeleerling'.

Bedankt!

Wanneer zeggen wij "bij het mooi weer" en wanneer "bij het mooie weer"?

Geen van beide; we zeggen 'bij mooi weer' of 'als het mooi weer is', waarbij over algemeen wordt gesproken over een toekomstige tijd wanneer het mooi weer zal zijn. Je kunt wel zeggen 'bij dit mooie weer...'; dan is de betekenis dat het op dit moment mooi weer is.

Vb. Bij mooi weer zullen we de ramen zemen - Als het mooi weer is gaan we naar buiten - Bij dit mooie weer moet je niet binnen blijven zitten.

Maar in de Volkskrant Staat:
Zo vraagt hij zich af waarom de NS bij het mooi weer de laatste weken niet langere treinen inzet.
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achter ... ~ba3784cb/
en bij RTV Drenthe staat:
Henk Wilms vaart wel bij het mooie weer.
https://www.rtvdrenthe.nl/video/Mooi-we ... mooie-weer

Deze zinnen uit de Volkskrant en RTV Drenthe zijn hetzelfde als wat ik boven aangaf:

Je kunt wel zeggen 'bij dit mooie weer...'; dan is de betekenis dat het op dit moment mooi weer is.

waarbij wel opgemerkt moet worden dat deze zin in het artikel in de Volkskrant een fout bevat die kennelijk door de redactie niet is gezien. Hier had namelijk moeten staan '... de NS bij het mooie weer de laatste weken...', dus met een -e achter het woord mooi.

Dus, de combinatie van deze vier woorden: "bij het mooie weer" is correct en "bij het mooi weer" is fout.

Precies, je hebt het goed begrepen.

Hartelijk dank!

Wat is verschil tussen deze twee zinnen:
"Ik maak een afspraak met de dokter."
"Ik maak een afspraak bij de dokter."