Jekels jacht: wetenschapshistorie op tv

Moderator: Rhiannon

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 51.259

Re: Jekels jacht: wetenschapshistorie op tv

OOOVincentOOO schreef: zo 06 feb 2022, 15:33 Kan omgeving wind zorgen voor een natuurlijke filterwerking (white noise?). Zodat perceptie makkeljker/moeilijker word?
geen idee over die ruis, maar dit deed me wel aan iets anders denken: de snelheden die in de dopplerformule moeten zijn de snelheden t.o.v. het voortplantingsmedium.

En dus zou (rij?)wind mede een verklaring kunnen geven voor:
jkien schreef: zo 06 feb 2022, 03:37 Een raar detail bij Diederik was dat de toon bij het naderen niet verhoogd was ten opzichte van stilstand, een bes, en dat de toon bij het wegrijden wel verlaagd was, een a.
ALS WIJ JE GEHOLPEN HEBBEN...
help ons dan eiwitten vouwen, en help mee ziekten als kanker en zo te bestrijden in de vrije tijd van je chip...
http://www.wetenscha...showtopic=59270

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 9.904

Re: Jekels jacht: wetenschapshistorie op tv

Hier een Fourier transform van aan elkaar geplakte fragmenten.
Eerst de hoorn stilstaand op het perron, daarna de drie passages van de tweede poging.
De rode lijnen zijn frequenties van 550 t/m 600 Hz in stappen van tien.
jekel.png
De hoorn in rust produceert een toon die duidelijk hoger is dan een Bes (466 Hz).

Gebruikersavatar
Berichten: 1.605

Re: Jekels jacht: wetenschapshistorie op tv

Weet je zeker dat het 466 [Hz] is? Als ik die afspeel krijg ik een erg hoge toon Tone Generator ook met andere url.

Is het mogelijk dat via de Fourier DFT er een verdubbeling niet in acht genomen is? Mijn muzikaal gehoor denkt aan: 233 [Hz] octaaf lager.

Het was een oude posthoorn. Misschien heeft de muzikant het mondstuk dieper in de hoorn gestopt (dan krijg je een hogere toon zo kan men ook stemmen). Je wil niet dat het eruit valt met een rijdende trein. Maar weet niet zeker of het afneembaar mondstuk is. Of een ander mondstuk om zijn embouchure niet te verpesten (maar vermoed van niet op video te zien).

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 9.904

Re: Jekels jacht: wetenschapshistorie op tv

Ik hoor met de toongenerator op 466 Hz nagenoeg dezelfde toon als de hoorn speelde.
Het plaatje begint bij 0 Hz onderin. Het oorspronkelijke plaatje is groter en daar zijn ook de tweede harmonischen op te zien. De aangegeven frequenties kloppen.

Gebruikersavatar
Berichten: 1.605

Re: Jekels jacht: wetenschapshistorie op tv

Inderdaad! Ik heb in ieder geval geen absoluut gehoor! Als sinus kwam het hoog over voor mijn "gevoel". Nogmaals bewijs dat gevoel een slechte raadgever kan zijn!

Het mondstuk lijkt mij niet afneembaar instelbaar (beetje vreemd als postbode mondstuk verliest). Wel zou ik kunnen voorstellen dat een bocht warmer word waar je hem vasthoud. Weet niet of enkele graden veel uitmaakt.

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 9.904

Re: Jekels jacht: wetenschapshistorie op tv

Ik heb ook geen absoluut gehoor, er zijn maar weinig mensen die dat hebben, dacht ik.

Ik vraag me af of je het kunt "faken".
Ik heb net heel ontspannen een toon geneuried. Dat bleek (bijna) een A te zijn.
Als dat te reproduceren is (komende dagen maar eens proberen) dan kan ik dat als referentie gebruiken.

Gebruikersavatar
Berichten: 1.605

Re: Jekels jacht: wetenschapshistorie op tv

Rick Beato heeft een aantal toegankelijke muziek theorie gerelateerde docu's. Zoals deze over perfect pitch: Youtube met fragmenten Jacob Collier.

Wil niet te veel afdwalen.

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 51.259

Re: Jekels jacht: wetenschapshistorie op tv

Geweldige uitzending rond Gerrit Moll en de bepaling van de geluidssnelheid in lucht.

Natuurlijk het grotejongensspeelgoed, maar wat me vooral bijblijft was die stopwatch met die centrifugaalslinger. Met een Napoleontische schaalverdeling nota bene. Ik heb de naam niet goed verstaan. Later vanavond nog maar eens terugkijken als de TV weer beschikbaar is.
ALS WIJ JE GEHOLPEN HEBBEN...
help ons dan eiwitten vouwen, en help mee ziekten als kanker en zo te bestrijden in de vrije tijd van je chip...
http://www.wetenscha...showtopic=59270

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 5.525

Re: Jekels jacht: wetenschapshistorie op tv

Het was een "tertiën-horloge met conische of centrifugale slinger, vervaardigd door Pfaffius". Deze chronometer verdeelde de dag in 10 d-uren, het d-uur in 100 d-minuten, de d-minuut in 100 d-seconden, en de d-seconde in 100 tertiën (ik gebruik hier het voorvoegsel d- voor de decimale uren, minuten en seconden). Als je bij uitzending gemist terugkijkt bij 21:20 dan zie je de grote wijzer 360° ronddraaien in 0,86 huidige seconde. De schaalverdeling van het instrument suggereert dat men kan aflezen tot op een tertië, d.w.z. 0,0086 huidige seconde, maar vanwege het met de hand indrukken en loslaten van de knop bereikt men die precisie natuurlijk niet.

Gerrit Moll beschrijft het hier.

Gebruikersavatar
Berichten: 2.275

Re: Jekels jacht: wetenschapshistorie op tv

Jan van de Velde schreef: zo 06 feb 2022, 17:41 En dus zou (rij?)wind mede een verklaring kunnen geven voor:
...
Leuke vraag is wat je doet met de snelheid van de wind bij het Doppler effect.
Optellen bij snelheid bron / waarnemer?

Berichten: 3.867

Re: Jekels jacht: wetenschapshistorie op tv

jkien schreef: zo 06 feb 2022, 13:28 Harder blazen zou de frequenties van de grondtoon en de boventonen niet veranderen, alleen hun amplitudes: een zwakkere grondtoon, en sterkere boventonen.
Dat is zo bij lineaire systemen, maar de vraag is of een trompet lineair of niet lineair is.

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 51.259

Re: Jekels jacht: wetenschapshistorie op tv

wnvl1 schreef: zo 13 feb 2022, 01:13
Jan van de Velde schreef: zo 06 feb 2022, 17:41 En dus zou (rij?)wind mede een verklaring kunnen geven voor:
...
Leuke vraag is wat je doet met de snelheid van de wind bij het Doppler effect.
Optellen bij snelheid bron / waarnemer?
Bij beide is hun snelheid in de dopplerformule de snelheid t.o.v. het medium.
ALS WIJ JE GEHOLPEN HEBBEN...
help ons dan eiwitten vouwen, en help mee ziekten als kanker en zo te bestrijden in de vrije tijd van je chip...
http://www.wetenscha...showtopic=59270

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 51.259

Re: Jekels jacht: wetenschapshistorie op tv

jkien schreef: zo 13 feb 2022, 00:14 De schaalverdeling van het instrument suggereert dat men kan aflezen tot op een tertie, d.w.z. 0,0086 huidige seconde, maar vanwege het met de hand indrukken en loslaten van de knop bereikt men die precisie natuurlijk niet.
Vraag wordt dan hoe groot de spreiding in reactietijden is die één persoon laat zien, maar bij voldoende metingen lijkt me dat uit te moeten middelen.
De ene waarnemer wat sneller dan de ander? lijkt me geen probleem omdat die dan zowel bij indrukken als uitdrukken trager zal zijn, en dus dezelfde tijd meet?
Ik verwacht wel een systematische fout: een verwachte auditieve stimulus wordt gemiddeld 40 ms sneller verwerkt dan een visuele.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4456887/
In het experiment van Diederik, over 4,7 km, betekent dat dat hij daardoor de geluidssnelheid bijna een meter per seconde te snel zou berekenen.

We hoorden wel regelmatig de tijd van de Vlissingers die op de Veerse Dam stonden, 14,2 s bijvoorbeeld, op 4,7 km overeenkomend met 331 m/s.
Conclusie op het eind van de uitzending: 336 m/s.
Er moet dan ten tijde van de opnames een bijna noordenwind van ca 5 m/s hebben gewaaid?
veere.JPG
Spijtig genoeg niet de Veerse tijden. Ik ga hem eens vragen om die spreadsheet...
ALS WIJ JE GEHOLPEN HEBBEN...
help ons dan eiwitten vouwen, en help mee ziekten als kanker en zo te bestrijden in de vrije tijd van je chip...
http://www.wetenscha...showtopic=59270

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 5.525

Re: Jekels jacht: wetenschapshistorie op tv

Wat ik in de uitzending van Diederik Jekel verwarrend vond was het ontbreken van de opmerking dat Moll de geluidssnelheid, die de ene keer gemeten werd bij 12° C en de andere keer bij 8° C, telkens omrekende naar 0° C en volkomen droge lucht. Dat was noodzakelijk om zijn meting nauwkeurig te kunnen vergelijken met de Franse metingen, die ook omgerekend waren naar 0° C. Diederik vergrootte de verwarring door eerst de snelheid 343 m/s, die bij 20° C hoort, op het bord te schrijven.

In het rapport van Moll vond ik verwarrend dat Moll niet noemde dat hij de decimale seconde van zijn chronometer moest omrekenen naar de huidige seconde. Toch deed hij dat kennelijk. Dat blijkt uit het eindresultaat van zijn onderzoek, dat de geluidssnelheid 332,095 m/s is bij 0° C. (1)

Grappig in het rapport van Moll is de iets andere aanduiding van de eenheden. Moll spreekt over 0° temperatuur in plaats van 0° Celsius. De snelheid 332 m/s noteert Moll als 332 m, of 332 m in 1". De eenheid m/s wordt blijkbaar nog niet standaard als een breuk opgevat.

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 51.259

Re: Jekels jacht: wetenschapshistorie op tv

jkien schreef: zo 13 feb 2022, 12:54 Grappig in het rapport van Moll is de iets andere aanduiding van de eenheden. Moll spreekt over 0° temperatuur in plaats van 0° Celsius.
Dat ding heet dan ook nog maar graad Celsius sinds 1948

https://en.wikipedia.org/wiki/Celsius#: ... ns%20steps.
It is named after the Swedish astronomer Anders Celsius (1701–1744), who developed a similar temperature scale in 1742. Before being renamed to honour Anders Celsius in 1948, the unit was called centigrade, from the Latin centum, which means 100, and gradus, which means steps.
ALS WIJ JE GEHOLPEN HEBBEN...
help ons dan eiwitten vouwen, en help mee ziekten als kanker en zo te bestrijden in de vrije tijd van je chip...
http://www.wetenscha...showtopic=59270

Reageer