Verschil basiciteit en nucleofiliteit

Moderator: ArcherBarry

Forumregels
(Middelbare) school-achtige vragen naar het forum "Huiswerk en Practica" a.u.b.
Zie eerst de Huiswerkbijsluiter
Reageer
Berichten: 136

Verschil basiciteit en nucleofiliteit

Vroeger maakten we hier geen onderscheid in maar nu blijkbaar wel.

Maar wat is dan het verschil ?

Ik bedoel een basisch element is toch ook nucleofiel want het heeft een hoge elektronendichtheid (vrij elektronenpaar) dus dan kan er toch geen verschil zijn ?

Gebruikersavatar
Berichten: 10.564

Re: Verschil basiciteit en nucleofiliteit

De twee zaken houden sterk verband met elkaar. Het verschil zit hem meestal in sterische hinder. DIPEA (di-isopropylethylamine)bijvoorbeeld is een base, maar is vanwege de "bulky" zijgroepen niet in staat om te binden aan een (partieel) positief geladen C-atoom en dus geen nucleofiel.

Merk op dat nucleofiliciteit te maken heeft met een kinetisch fenomeen (reactiesnelheid), en basiciteit met een thermodynamisch fenomeen (ligging van het evenwicht).
Cetero censeo Senseo non esse bibendum

Berichten: 136

Re: Verschil basiciteit en nucleofiliteit

Marko schreef:De twee zaken houden sterk verband met elkaar. Het verschil zit hem meestal in sterische hinder. DIPEA (di-isopropylethylamine)bijvoorbeeld is een base, maar is vanwege de "bulky" zijgroepen niet in staat om te binden aan een (partieel) positief geladen C-atoom en dus geen nucleofiel.

Merk op dat nucleofiliciteit te maken heeft met een kinetisch fenomeen (reactiesnelheid), en basiciteit met een thermodynamisch fenomeen (ligging van het evenwicht).
Dus het verschil ligt hem eigelijk in het feit of de base kan binden of niet en als het kan binden is het een nucleofiel maar anders een base ?

En iets meer basisch dan nucleofiel is dus een element dat vrij traag bindt ?

Gebruikersavatar
Berichten: 10.564

Re: Verschil basiciteit en nucleofiliteit

Je verwoordt het een beetje krom, maar zo is het inderdaad. Een base is doorgaans ook een nucleofiel, maar er zijn uitzonderingsgevallen. Je kunt dus niet stellen dat iets meer basisch dan nucleofiel is. Het zijn verschillende zaken, het gaat over verschillende fenomenen in verschillende reacties (hoewel beide wel een vergelijkbare oorsprong hebben), waarin je globaal dezelfde trends terugziet.
Cetero censeo Senseo non esse bibendum

Berichten: 136

Re: Verschil basiciteit en nucleofiliteit

Je verwoordt het een beetje krom, maar zo is het inderdaad. Een base is doorgaans ook een nucleofiel, maar er zijn uitzonderingsgevallen. Je kunt dus niet stellen dat iets meer basisch dan nucleofiel is. Het zijn verschillende zaken, het gaat over verschillende fenomenen in verschillende reacties (hoewel beide wel een vergelijkbare oorsprong hebben), waarin je globaal dezelfde trends terugziet.
Raar, want in mijn cursus organische chemie staat dat een eliminatie voorrang heeft op een substitutie als het nucleofiel reagens meer basisch dan nucleofiel is. :eusa_whistle:

Maar persoonlijk gezegd lijkt jouw redenering me ook logischer, zoals het spreekwoord luidt : je kan geen appels met peren vergelijken.

Gebruikersavatar
Berichten: 10.564

Re: Verschil basiciteit en nucleofiliteit

Dan staat het dus ook een beetje krom in je cursus. Je kunt er alleen iets zinnigs over zeggen door twee tabellen naast elkaar te houden: Die van de nucleofiliciteit en die van de basiciteit.

Overigens is behalve sterische hinder nog een ander aspect van belang, namelijk die van de polariseerbaarheid. Dat is de mate waarmee in het deeltje een dipoolmoment geïnduceerd kan worden. Een van de stelregels daarbij is dat de polariseerbaarheid toeneemt naarmate je naar beneden gaat in het periodiek systeem. Zo is I- een (veel) sterker nucleofiel dan F-, maar is het zwakkere base.
Cetero censeo Senseo non esse bibendum

Reageer