edele en onedele metalen

Moderator: ArcherBarry

Forumregels
(Middelbare) school-achtige vragen naar het forum "Huiswerk en Practica" a.u.b.
Zie eerst de Huiswerkbijsluiter
Reageer
Berichten: 8

edele en onedele metalen

Mn baas wil graag weten hoe wat edele en onedele metalen zijn. Hij is echt iemand die helemaal niks van scheikunde afweet. Ik snap wel dat je naar de mate moet kijken dat een metaal oxideert, maar hoe leg ik dat mn baas uit?

Berichten: 1.379

Re: edele en onedele metalen

Uw baas weet dan vermoedelijk ook niet wat oxyderen is. Maar misschien heeft hij wel verstand van geld. Je kunt dan zeggen dat een edel metaal een zeldzaam en duur metaal is dat aan de lucht niet kan roesten. En een onedel metaal is veel goedkoer, etc.

Scheikundig is zo'n antwoord niet helemaal goed. Het zij zo. Je kunt het eventueel ook nog in een historische context plaatsen met een verwijzing naar bestendigheden van metalen aan de atmosfeer en over kisten met goudstukken. Over passiviteit moet je helemaal maar niet praten.

Overigens, ik hoorde pas over passiviteit na vier jaren scheikundeonderwijs. Van een medestudent, die het verder niet kon uitleggen. Je kunt nu eenmaal niet alles tegelijk leren.
Uitleggen is beter dan verwijzen naar een website

Berichten: 89

Re: edele en onedele metalen

Hoe edeler een metaal is, hoe moeilijker het reageert.

edele metalen: metalen die niet reageren met zuurstof (en dus ook geen corrosie kunnen vertonen).

halfedele metalen: metalen die met zuurstof reageren bij verwarming.

onedele metalen: metalen die met zuurstof en met verdunde zuren reageren.

zeer onedele metalen (zie de metalen uit de 1e en 2e groep van het PS): metalen die reageren met zuurstof, met verdunde zuren en met water.

Berichten: 915

Re: edele en onedele metalen

Hoe edeler een metaal is, hoe moeilijker het reageert.
Verander "reageren" in "oxideren" en ik geef je helemaal gelijk!

Ik zal er nog iets aan toevoegen:

Goud is edeler dan zink. Akkoord?

Wel als je een plaatje goud in een zinkoplossing plaatst, dan gebeurt er niets. Waarom? In een zinkoplossing zijn zink-ionen aanwezig, meerbepaald kationen (positieve ionen). Zn2+ is in staat 2 elektronen op te nemen en zo Zn te vormen. (Dat is een vaste, grijze stof).

Vast goud (Au) is in staat een elektron af te staan en zo Au+ te vormen. Maar zoals ik al zei, geen van beide stoffen zal dit "graag" doen. We zeggen "goud is edel, want het zal geen elektron afgeven (of anders: het zal geen kationen vormen in oplossing, nog anders: het zal niet oxideren)".

We keren onze proef om: we brengen een zinkplaatje (Zn) in een Au+ oplossing.

Wat gebeurt er nu? Het zinkplaatje wordt dunner, Zn "verdwijnt" in oplossing en het zinkplaatje wordt goud: Au+ zet zich af tegen het plaatje onder de vaste vorm.

Nu moet je nog twee dingen opmerken:

-Au+ zal niet afzetten zonder Zn in de buurt, ah ja: er moeten TEGELIJKERTIJD elektronen afgegeven worden én opgenomen; deze 2 reacties noemt men respectievelijk OXIDATIE en REDUCTIE. Samengevoegd in een reële reactie wordt dit een REDOX reactie.

-Alhoewel zink bv zeker geen edel metaal is, zal het aboluut graag een ander, edeler, metaal willen reduceren; Stel dat je goud uit oplossing wil krijgen, dan kan je dit dus alleen met een onedeler metaal, zink is dus zeker nuttig bij redox-reacties.

(Een toepassing van deze vraag is geleiders maken in koper en zelfs soms goud: dit is langer bruikbaar dan ijzer of zink).

Kan je nu verder bij je baas?

Berichten: 1.379

Re: edele en onedele metalen

Met dat Au+ heb ik toch problemen. Dat bestaat niet in oplossing. Alleen als het gecomplexeerd is met bijvoorbeeld twee CN- ionen.

Als je AuCl in kontakt met water brengt disproportioneert het onmiddellijk tot goud en Au(III) ionen volgens de reaktie:

3Au+ ---) 2Au + Au3+. Er onstaat zo goud als metaal.

Door de mogelijkheid van complexvorming gedraagt goud zich bij aanwezigheid van cyanide veel minder edel en kan het metaal zelfs geoxydeerd worden door zuurstof, opgelost in water. Zo gaan goudzoekers soms te werk. Edelheid is dus slechts een betrekkelijk begrip. Je moet de samenstelling van de electroliet erbij definieren.
Uitleggen is beter dan verwijzen naar een website

Berichten: 915

Re: edele en onedele metalen

Verander "goud" dan door "koper" in mn uitleg. (Au wordt Cu, dan klopt de uitleg toch nog helemaal).

Berichten: 1.379

Re: edele en onedele metalen

Ja. Met de metalen koper en zink kun je een verdringingsreaktie goed beschrijven en experimenteel verifieren.

Toch denk ik dat de baas van tetrahydrocannabinol (THC) het sneller zal begrijpen als hem gewoon de electrochemische spanningsreeks (c.q. verdringingsreeks) wordt voorgehouden. Zodat hij kan zien dat de begrippen "edel" en "onedel " toch maar vage en relatieve begrippen zijn.

Ooit leerde ik zelf dat de metalen , rechts van de waterstof in deze reeks, edel zijn en de anderen onedel. En koper zou dan "halfedel " zijn, rechts van H en toch reaktief.

Een goede docent zal hierbij niet vergeten ook de bijbehorende ionconcentraties ( activiteiten =1) te benoemen.

Hij zal er ook bijvertellen dat die hele reeks slechts (thermodynamische) theorie is en dat het experimenteel heel anders kan uitpakken. Dat laatste komt door (nu niet nader te noemen) reaktiekinetische aspecten.

Als je de potentialen van diverse metalen en legeringen in een bepaalde electroliet (bijv. goed belucht zeewater) op een rijtje zet krijg je een galvanische reeks. Je zult merken dat in een andere electroliet ( bijv. ammonia) dat rijtje er een beetje anders uitziet. Een galvanische reeks is dus milieuafhankelijk. Met de metalen ijzer, koper, lood, aluminium en zink kun je zo experimenteel verschillende galvanische reeksen maken. Vooral door de aanwezigheid van complexvormende ionen.
Uitleggen is beter dan verwijzen naar een website

Reageer