kan 'kleine' een zelfstandig naam woord zijn?

pianoman

Beste forumbezoekers,

Zojuist heb ik mij op dit forum geregistreerd. Ik heb namelijk een vraag, en ik ben in de veronderstelling dat dit een goede plaats is deze te stellen.

In een taaltoets op de site http://www.pabotaal.nl was de volgende vraag opgenomen:

Welke woorden zijn zelfstandige naamwoorden:

kleine

boek

hoed

rode

Hoewel het duidelijk is (voor mij) dat 'boek' en 'hoed' zelfstandige naamwoorden zijn, en 'kleine' en 'rode' normaal gesproken gebruikt worden als bijvoeglijk naamwoord, lijkt het mij dat 'kleine' en 'rode' ook een zelfstandig naamwoord kunnen zijn.

In de winkel zijn leuke speeltjes te koop. "Dit koop ik voor de kleine!", riep opa.

Dan is het toch duidelijk dat 'kleine' een zelfstandig naamwoord is?

Willemijn en Saskia vormen samen een tweeling. Willemijn heeft rood haar, en Saskia is blond. "Vanavond ga ik op stap met die rode", glunderde Gerard tegen zijn collega.

Ook hier is 'rode' dan toch een zelfstandig naamwoord?

En tot slot, in een andere toets van dezelfde website stond als vraag:

Welk lidwoord hoort er bij 'scholen' ... waarbij ik 'het' had aangevinkt (ik dacht aan 'het scholen van volwassenen, en niet aan 'de scholen' als zijnde gebouwen). Ook hier werd mijn antwoord genadeloos fout gerekend door de website.

Zit ik er nou zo naast?

Antwoorden worden in ieder geval enorm op prijs gesteld, want het is wel de bedoeling dat ik t.z.t. voor de taaltoets een goed resultaat ga behalen.

Bedankt voor het meedenken!

Pianoman

Exception

Semantisch definiëren van een zelfstandig naamwoord is niet simpel, maar rode en kleine zijn geen zelfstandige naamwoorden. In spreektaal combineren we toch vaak de verbale en non-verbale symbolen? De woorden meid en Jan bijvoorbeeld zijn verborgen en niet weggevallen bij:

- Met die rode meid.

- Voor de kleine Jan.

Het scholen kan maar als er wordt gevraagd welk lidwoord is gepast voor scholen dan menen ze dat je een keuze moet maken dus in dit geval gaat het om zelfstandige naamwoorden en niet om werkwoorden. De vragen "de of het surfen?" en "de of het wandelen?" en "de of het drinken?" klinken niet gezond te zijn hoor.

pianoman

Hoi Exception,

Bedankt voor je uitgebreide reactie.

Toch twijfel ik nog steeds.

Wat dacht je dan van de zin:

Wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd.

"Het kleine" is dan toch zéker een zelfstandig naamwoord.

Ook 'de kleine' is volgens mij ècht méér dan alleen maar verwijzen naar bijvoorbeeld een weggelaten naam.

Wat betreft 'rode' is het twijfelachtiger, al geloof ik dat iemand die politiek links wordt bestempeld, ook wel wordt aangeduid als 'een rode' ... waarmee het cirkeltje weer rond is.

M.i. zijn de vragen die op de website pabotaal.nl worden gesteld, ongelukkig gesteld.

Veel beter zou het zijn, als je in een zin zou moeten benoemen of het woord 'kleine' hier een zelfstandig, of bijvoeglijk naamwoord is bijvoorbeeld. (Ik ben het dus met je eens dat het moeilijk is om een zelfstandig naamwoord via de thans gekozen weg als zodanig te definiëren).

Ik ben benieuwd of er nog meer mensen zijn met een goed idee.

317070

pianoman schreef: ↑zo 14 apr 2013, 21:48
Veel beter zou het zijn, als je in een zin zou moeten benoemen of het woord 'kleine' hier een zelfstandig, of bijvoeglijk naamwoord is bijvoorbeeld. (Ik ben het dus met je eens dat het moeilijk is om een zelfstandig naamwoord via de thans gekozen weg als zodanig te definiëren).

In 'kleine' heb je helemaal gelijk: http://www.vandale.be/opzoeken?pattern=kleine&lang=nn#.UWtRFfFxNOA

'De kleine' is ook een zelfstandig naamwoord, het is inderdaad meer dan een ellepsis.

Bij 'rode' gaat het om substantivisering. https://nl.wikipedia.org/wiki/Substantivering Dat vind ik al vager, maar ik vind nog steeds dat je gelijk hebt.

Het probleem is inderdaad dat zelfstandig naamwoord en bijvoegelijk naamwoord samen gaan met een functie in de zin. Zo is in deze zin 'vergeten' een zelfstandig naamwoord. En op de plek 'vergeten' kun je werkelijk alles invullen en het blijft kloppen.

Exception

pianoman schreef: ↑zo 14 apr 2013, 21:48
Wat betreft 'rode' is het twijfelachtiger, al geloof ik dat iemand die politiek links wordt bestempeld, ook wel wordt aangeduid als 'een rode' ... waarmee het cirkeltje weer rond is.

Lexicaal gesproken is dat wel mogelijk. Een nieuw erkend woordenboek of een nieuwe editie van Van Dale waarin staat = Rode (zn): politicus met linkse neiging.

Pas op: het is hier de betekenis die een zn is en niet 'rode' zelf.

In taalgebruik domineert het gebruik van 'rode' zijnde een bn.

pianoman

Het leek me niet nodig een nieuw topic te maken. Wat vinden jullie van deze opdracht:

Onderstreep de zelfstandige naamwoorden:

Hij speelt piano.

Nu zou je geneigd zijn om 'piano' te onderstrepen. Maar.... het hele werkwoord is: pianospelen (aan elkaar!)

Ik vraag me dus af: is in bovenstaande zin piano wèl een zelfstandig naamwoord?

(volgens de toets wel).

Exception

Volgens de toets wel en volgens mij ook.

Onderstreep het zelfstandig naamwoord: piano.

Onderstreep de onbepaalde wijs: pianospelen en spelen.

Onderstreep het werkwoord: speelt.

Onderstreep de aantonende wijs: hij speelt.

Niet moeilijk doen anders krijg je slechte punten.

De vraag bepaalt mee de context waarin een antwoord de betekenis krijgt.

Wetenschapsforum

Laatste berichten

Nieuwsberichten

kan 'kleine' een zelfstandig naam woord zijn?

kan 'kleine' een zelfstandig naam woord zijn?

Re: kan 'kleine' een zelfstandig naam woord zijn?

Re: kan 'kleine' een zelfstandig naam woord zijn?

Re: kan 'kleine' een zelfstandig naam woord zijn?

Re: kan 'kleine' een zelfstandig naam woord zijn?

Re: kan 'kleine' een zelfstandig naam woord zijn?

Re: kan 'kleine' een zelfstandig naam woord zijn?