Wat is "vies"?

theoriegeladen

Wat is vies? Of beter, waarom is iets vies? Volgens mij een belangrijke vraag. Ik vind spruiten vies. Dat heeft met smaak te maken. Ik vind ingewanden zien vies, misschien omdat ze me aan gevaar doen denken. Waarom zijn uitwerpselen vies?

Waarom is er afkeer voor bepaalde zaken?

Het deed me denken aan hygiene. Je kan bang zijn voor enge ziektes en daarom iets vies vinden, maar alleen de lucht van urine of braaksel laat me soms al kokhalzen. Het lijkt me ee vrij irrationele houding tov urine. En wat kan een spruitje eraan doen dat ik het vies vind? Wil het niet gegeten worden? Los van biologische gronden, alsnog, vanwaar die kinderachtige houding tov bepaalde dingen?

Johan2

"Vies is lekker",

zei een studiegenoot van mij altijd.

Hij had het echter wel over een ander rijtje, vrees ik.

lucifer

Ik heb gestemd op bloed prikken, puur en alleen omdat je daar (als je het goed doet) absoluut geen vieze handen van krijgt.

Off topic: Alleen mogen verplegers geen bloed prikken, daar heb je andere mensen voor

Phys

Ik heb ook bloed prikken gekozen. De rest is inderdaad wat viezer, in de zin van vuiligheid dat je moet aanraken.

offtopic: "als verpleger zijnde" is fout --> het is "als verpleger" of "verpleger zijnde"

Veertje

Ik vermoed dat het vies vinden van iets (walging, afkeer) voor een deel voortkomt uit een soort zelfbescherming, een instinct.

Dat spruitje beschermt zichzelf misschien wel door bitter te smaken (zie je in de insectenwereld ook, sommige beesten scheiden stoffen af zodat ze ongenietbaar worden) maar het is denk ik wat ons betreft eerder andersom: bittere smaken zijn doorgaans een indicatie dat er iets niet in de haak is met wat we eten (giftig, bedorven, etc).

Geen kinderachtig gedrag, denk eerder instinct dat onwillekeurige reacties teweegbrengt. Die reacties kun je uiteindelijk misschien wel wegredeneren, of wegoefenen, maar in hoeverre dat lukt is denk ik voor iedereen verschillend.

Maar er is denk ik ook een culturele factor. Ten eerste zie je bijvoorbeeld wel vaker dat kleine kinderen absoluut niet vies zijn van poep en plas, als je ze de kans geeft graaien ze in hun eigen luier om eens goed te onderzoeken wat dat nu is. Of ze ook een dergelijke houding tov andermans uitwerpselen zouden hebben, weet ik niet. Het schijnt dat je de geur van je eigen uitwerpselen makkelijker verdraagt dan die van een ander. Iig, vanaf kleinsafaan wordt ons duidelijk gemaakt door onze opvoeders dat poep en plas "vies" zijn.

Daarnaast is het ook maar wat je gewend bent in je eigen cultuur. Een Inuït zal niet over zijn nek gaan als hij weer eens een zeehond uitbeent, wat gepaard gaat met stank, blubber en bloed.

-------------------------------------------------------------------------------------------

MOD opmerking:

Dit is geen filosofisch vraagstuk. Ik zat even te twijfelen tussen biologie en psychologie, voorlopig kies ik voor het laatste. De poll is wat mij betreft trouwens ondergeschikt aan het vraagstuk, maar is in zoverre misschien wel nuttig om jezelf te confronteren met wat je nu eigenlijk vies vindt, en wat niet.

Anyway, Windsurfer, als je een andere plek geschikter vindt wat deze topic betreft (biologie, het cafe), be my guest.

Louise

Wat is vies? In principe is niets vies als je het over menselijkheid hebt.

Wel kun je iets vies vinden.

Je kan bang zijn voor enge ziektes en daarom iets vies vinden, maar alleen de lucht van urine of braaksel laat me soms al kokhalzen. Het lijkt me ee vrij irrationele houding tov urine

In tijden van stress kunnen mensen wel vaker letterlijk gaan kokhalzen en overgeven van iets: de lucht van urine, een haartje in een putje en meer van dat soort.

Het kan dus ook een lichamelijke reactie van stress zijn. Je kunt je ergens niet aan overgeven en dan gaat het lichaam maar overgeven.

Wanneer die "stess" aangepakt wordt zie je ook vaker dat dingen die voorheen vies werden gevonden ineens niet meer vies gevonden worden.

En zo is het voor een deel ook cultureel bepaald qua eten. In Nederland vind ik vlees met van die vetranden, botten enzo vies. Ik trek er mijn neus voor op. Wanneer ik een reis maak, waar het niet zo welvarend is qua eten, en het niet "normaal" is dat als je een supermarkt inloopt de rekken vol liggen, dan eet ik ineens de gekste dingen waar ik hier niet aan moet denken. Misschien is dat in jouw geval met dat spruitje net zo.

Hoogvlieger

Ik ben nogal smetvrezerig (misschien een understatement), dus ik heb maar voor de laatste optie gekozen

Bloed bij iemand prikken zou ik echter niet vies vinden, tenminste niet om de reden dat ik bloed 'vies' zou vinden.

albert davinci

Mensen hebben van nature een afkeer tegen de bittere smaak die over kan gaan door het veel te eten. De reden is simpel, als je bitter vies vindt dan blijft je van allerlei giftige planten af. Dit is een bekend medisch feit.

Interessant om te weten; smaak is voor een deel genetisch bepaald, sommige mensen kunnen bepaalde voedingsmiddelen niet leren eten doordat ze een bepaald gen hebben. De smaak wordt ook sterk gekleurd door de ervaring die iemand met die smaak heeft. Zo is er een bekende professor fysiologie die op een gegeven moment stikte door zijn favoriete gerecht en sinds die tijd een sterke afkeer heeft van hetzelfde voedsel.

Dat spruitje beschermt zichzelf misschien wel door bitter te smaken (zie je in de insectenwereld ook, sommige beesten scheiden stoffen af zodat ze ongenietbaar worden) maar het is denk ik wat ons betreft eerder andersom: bittere smaken zijn doorgaans een indicatie dat er iets niet in de haak is met wat we eten (giftig, bedorven, etc).

Geen kinderachtig gedrag, denk eerder instinct dat onwillekeurige reacties teweegbrengt. Die reacties kun je uiteindelijk misschien wel wegredeneren, of wegoefenen, maar in hoeverre dat lukt is denk ik voor iedereen verschillend.

Het is dus een beschermingsmechanisme voor de dieren. Ik denk niet dat je dit een instinct mag noemen, instinct gaat over gedrag en niet over het sensorische systeem.

Het lijkt me sterk dat het spruitje zichzelf beschermt dmv deze smaak, het is mi eerder een standaardeigenschap van groene planten.

Het is lang niet altijd nadelig voor plantaardig voedsel om gegeten te worden. Soms worden de zaadjes op deze wijze via de faeces versprijdt. Bovendien kan er maar een maximaal aantal stuks van zo'n plant groeien op een stuk grond, als een deel gegeten wordt dan ontwikkelt het restant zich weer beter.

Ik ben het met je eens dat mensen iets vies gaan vinden wanneer ze als kind leren dat iets vies is. In de middeleeuwen waren de mensen nu niet bepaald hygiënisch omdat ze gewoon niets afwisten van bacteriën. In deze tijd hebben we wel die kennis en leren we dat aan onze kindjes.

Bescherming kan niet het enige motief zijn waarom we iets vies vinden. Zelf vind ik vet en vlees enorm vies. Als ik vlees zie liggen (eender wat voor soort maar bij rouw nog sterker) en/of ruik dan krijg ik nog net geen kotsneigingen. Ik denk dat veel mensen dit vreemd vinden maar mijn lichaam reageert hier nu eenmaal zo op. Ik ben overigens vegetariër sinds het begin van mijn pubertijd (eigen keuze).

Nu denk ik dat een goed vegetarisch diëet gezonder is dan een diëet met vlees maar als je eens een stukje vlees eet, dat kan geen kwaad. Ook kan het geen kwaad om een beetje vet te eten en toch vind ik het al vanaf dat ik een kind ben enorm vies. Voor de rest heb ik er weinig last van dat ik iets vies vindt.

@Veertje

Zoals met zo veel onderwerpen het geval is kan je ook dit niet in een hokje stoppen. Het mechanisme van iets vies vinden is zonder enige twijfel het domein van de biologie, de psychologische factoren die de verwerking van de input moduleren zijn dan weer meer het terrein van de psychologie. Dit is wel vaker een probleem op dit forum. Waar plaats je sporten bijvoorbeeld: medisch, biologie of maatschappij? Het hoort nergens thuis. Nu weet ik ook niet ofdat dit te verhelpen zou zijn met een andere indeling en zonder indeling is het weer onoverzichtelijk.

Windsurfer

Ik ben het met Albert eens en het het topic gelijk verplaatst. Aangenomen wordt dat smaak evolutionaire functies heeft zoals door Albert genoemd. Basale emoties zijn biologisch verankerd. Natuurlijk is er een psychologische component, maar in aanleg is het biologie.

Jacob2

Iets vies vinden is sociaal- cultureel bepaald. Het is aangeleerd gedrag. Althans bij mensen. Dat de schrijver het onderwerp plaatst bij psychologie verbaast mij niet. Mensen met een psychologische stoornis gaan soms heel anders om met bijvoorbeeld plas en poep. Waarde- oordelen over wat vies is of niet liggen verankerd in ons collectieve bewustzijn. Vind je poep lekker dan val maatschappelijk buiten de toon.

Dieren vinden iets niet vies. Dat is te menselijk gedacht. Ze eten iets niet of juist wel. Ze ruimen sporen (ontlasting, bloed enz.) op uit veiligheid. Dat doen zij instinctmatig. Dat is geen psychologisch proces, maar ook niet alleen biologisch.

Denken dieren of worden zij slechts door chemische stofjes gestuurd? Verbeelden mensen zich dat zij denken of worden zij eveneens door chemische stofjes gestuurd?

Wat is het verschil tussen iets vies vinden of iets niet eten...[/quote]

albert davinci

Dieren vinden iets niet vies. Dat is te menselijk gedacht. Ze eten iets niet of juist wel.

Dieren hebben net als wij mensjes een verfijnd smaaksysteem.

Sterker nog, veel dieren, waaronder ratten en honden, hebben een veel beter geursysteem dan de mens welk neuroanatomisch dan ook veel sterker vertegenwoordigd is. De aroma's leveren een zeer grote bijdrage aan de smaak (vandaar al die toegevoegde aroma's in producten).

Als je als soort een smaaksysteem hebt dan vindt je sommige smaken prettig en sommige smaken niet-prettig=vies, anders zou het hele smaaksysteem nutteloos zijn; het dient juist om te kunnen discrimineren tussen verschillende substanties.

Zowel het geursysteem als het smaaksysteem zijn evolutionair gezien al zeer oud (nogal logisch aangezien dat essentieel is voor de voeding en voeding essentieel is om te overleven), dit blijkt oa uit de anatomische locaties van de hogere centra van deze sensorische neuronen en uit de DNA-vergelijking tussen soorten.

Smaak is overigens aangeboren. Je kan bepaalde smaken leren eten, afhankelijk van de genen die je hebt en de wijze waarop het leren tolereren van een smaak jou wordt aangeleerd (hier valt veel over te vertellen) maar bij babies zie je al een zeer sterke mimische reactie op smaak. Als je goed zoekt met google dan kan je daar ws. wel foto's van vinden. Ik heb die foto's gezien in mijn studiemateriaal.

Ze ruimen sporen (ontlasting, bloed enz.) op uit veiligheid. Dat doen zij instinctmatig. Dat is geen psychologisch proces, maar ook niet alleen biologisch.

Instincten zijn nu juist wel voor de volle 100% een biologisch proces, het deel van de hersenen wat het instinctmatige gedrag reguleert ligt in het oudste deel van de hersenen wat ook bij de 'lagere' diersoorten op ongeveer dezelfde wijze bestaat.

Pas wanneer de hogere cognitieve functies het gedrag manipuleren valt het onder het domein van de psychologie.

Ofdat dieren bijvoorbeeld ontlasting opruimen (katten die graven totdat ze het niet meer ruiken bijvoorbeeld) dat kunnen we ze helaas niet vragen. Wel kan je naar hun miniek kijken wanneer je ze bijvoorbeeld faeces van hun soortgenoten onder de neus zet.

Verder is het nog maar de vraag ofdat het menselijke gedrag wanneer hij iets vies vindt niet instinctmatig is. Mijn visie hierop is dat de 'walgingsreactie' zuiver instinctmatig is en dat dmv oa het Pavloveffect en kennis bepaalde prikkels dat instinctmatige gedrag oproepen.

Iets vies vinden is sociaal- cultureel bepaald. Het is aangeleerd gedrag. Althans bij mensen...

Waarde- oordelen over wat vies is of niet liggen verankerd in ons collectieve bewustzijn. Vind je poep lekker dan val maatschappelijk buiten de toon.

Iets vies vinden kan sociaalcultureel bepaald zijn. Laten we om te beginnen duidelijk een onderscheid maken tussen smaak/geur en ergens vies van zijn.

Ik denk dat het vies vinden van poep of bloed niet sociaalcultureel bepaald is. Een test om daar achter te komen is door babies en peuters dit voor te houden en naar hun reactie te kijken. Wat betreft bloed kan ik jou vertellen dat sommige mensen enorm walgen van bloed (in veilige omstandigheden) zonder dat er een rationele reden voor is, zoals ik dat met vlees heb. We hebben zo eens met een practicum wat geprikt in de vinger om er bloed uit te halen (zoals de diabetici dat doen) en een meisje viel flauw door het zien van dat ene druppeltje bloed. Het lijkt mij sterk dat zo'n sterke reactie sociaalcultureel gevormd is. Zo'n verhaal heb ik gehoord over een chirurg die tijdens zijn 1ste werkdag flauwviel terwijl hij rationeel toch echt geen angst had voor bloed (elke arts weet exact wat bloed is).

Hoe dan ook, het gaat om de feiten dus hopelijk komen er nog wat wetenschappelijke links.

Wat is het verschil tussen iets vies vinden of iets niet eten...

Als je iets vies vindt eet je het niet, dat is de beschermende functie van de smaak. Wij gekke mensen kunnen met onze ratio tegen ons instinct ingaan wanneer we dat willen.

Ik wil nog even de nuancering maken dat je echt niet zo sterk een onderscheid kan maken tussen mensen en dieren. Bepaalde apensoorten hebben dezelfde intelligentie als een 4-jarig kind, op sociaal gebied zijn ze zeer sterk ontwikkeld; zo zie je bij apen bijvoorbeeld dat ze empathisch vermogen hebben (daar is ook intelligentie voor nodig btw); zo heb ik eens op tv gezien dat een moederaap een kind troostte door de armen om hem/haar heen te slaan toen de kleine bang was voor het onweer.

Apen kunnen dan ook communiceren wanneer we hen gebaren aanleren. Dolfijnen hebben ook een hoge intelligentie, dit is bewezen met testen. Ik herinner me ook nog een papegaai die tot op zekere hoogte kon communiceren met woorden.

Benm

We hebben zo eens met een practicum wat geprikt in de vinger om er bloed uit te halen (zoals de diabetici dat doen) en een meisje viel flauw door het zien van dat ene druppeltje bloed. Het lijkt mij sterk dat zo'n sterke reactie sociaalcultureel gevormd is.

Ik denk dat afkeer/angst van bloed toch wel iets cultureels is, in ieder geval een recentelijk aangeleerd gedrag. Fysiologisch is de mens prima in staat tot jagen en het bijbehorende opeten van de prooi, normaliter een behoorlijk bloedering karwei.

Dat spruitje beschermt zichzelf misschien wel door bitter te smaken

Dat zou inderdaad wel kunnen, al was het dan effectiever bezig geweest als het zichzelf werkelijk giftig gemaakt had. Wellicht is de smaak wel effectief tegen vraat door andere dieren, van een spruitje zou ik het niet weten.

Planten kunnen soms mooie mechanismen ontwikkelen om specifieke vraat te voorkomen, bijvoorbeeld besjes die giftig zijn voor veel dieren maar niet voor vogels... op die manier krijg je de zaadjes over een grote afstand zonder dat de eerst passerende planteneter ze ter plekke weer uitpoept.

Hildebrand

Er is 'ruikt vies', 'smaakt vies' en 'ziet er vies uit', oftewel alles wat door zijn aard walging oproept. Persoonlijk heb ik ook een hoge gevoeligheid voor woorden die ik 'vies vind klinken'. Vooral de uitgang '-atie', en nuffige eufemismen waarbij graag naar de Franse taal wordt gegrepen: crimineel milieu i.p.v. onderwereld, criminaliteit i.p.v. misdaad, enz. De anglofiele neigingen bij de Nederlander storen mij net zo goed, maar het Engels heeft nauwelijks woorden die 'vies klinken', of het zou 'she' moeten zijn.

albert davinci

Ik denk dat afkeer/angst van bloed toch wel iets cultureels is, in ieder geval een recentelijk aangeleerd gedrag. Fysiologisch is de mens prima in staat tot jagen en het bijbehorende opeten van de prooi, normaliter een behoorlijk bloedering karwei.

Het zou kunnen maar er is nog een andere mogelijkheid, namelijk dat de mens kon jagen doordat hij tijdens het jagen desensitizeerde voor bloed. De meeste mensen zijn nu emotioneel echt niet meer in staat om een konijntje te vermoorden, althans niet zonder uithongering en training.

Over die spruitjes.

Is het niet zo dat de meeste groene planten bitter smaken? Het lijkt mij dan logischer dat de eigenschap bitter voortkomt uit het groene plant zijn (ik weet niet exact welke stof bitter smaakt) en dat de dieren omdat veel groene planten giftig zijn gewoon hebben geleerd om helemaal geen groene planten te eten middels het herkennen van de bittere smaak.

Het blijft speculeren zonder artikels.

Vrijwel zeker is dat de mens niet van bitter houdt omdat het ons beschermde tegen giftige planten.

Persoonlijk heb ik ook een hoge gevoeligheid voor woorden die ik 'vies vind klinken'.

Dat herken ik niet. Dat doet mij denken aan de eigenschap dat sommige mensen klanken met kleuren associëren.

Benm

Het zou natuurlijk kunnen dat de aversie tegen bloed door het jagen werd afgeleerd, lastig te zeggen ergens. Maar dan zou ik wel weer verwachten dat bijna iedereen een aversie tegen bloed had, ook mensen die er niet (bijv beroepsmatig) aan blootgesteld worden.

Ook vraag ik me af wat het nut is van bloed mijden. Je eigen bloed zien is uiteraard ongezond, maar gaat gepaard met pijn en dat zou genoeg moeten zijn het niet vrijwillig zo ver te laten komen. Bloed van andere mensen of dieren was tot aan de aidsproblematiek tamelijk ongevaarlijk en zelfs een voedingsmiddel. Dat verhaal ligt bijv anders voor uitwerpselen, of ik noem maar wat, pus of snot.

Wat groene planten en bitter zijn betreft: Niet alle groene planten zijn bitter. Bekende bittermakers zijn tanines en dergelijke, maar die zijn niet direct giftig. Daar komt ook bij dat plantaardige vergiften niet per se bitter hoeven te zijn, dus ik denk dat het weinig (meer) over elkaar zegt.

Wetenschapsforum

Laatste berichten

Nieuwsberichten

Wat is "vies"?

Wat is "vies"?

Re: Wat is "vies"?

Re: Wat is "vies"?

Re: Wat is "vies"?

Re: Wat is "vies"?

Re: Wat is "vies"?

Re: Wat is "vies"?

Re: Wat is "vies"?

Re: Wat is "vies"?

Re: Wat is "vies"?

Re: Wat is "vies"?

Re: Wat is "vies"?

Re: Wat is "vies"?

Re: Wat is "vies"?

Re: Wat is "vies"?