Stamboom erfelijkheid.

Aphyrnae

Kan iemand mij vertellen welke regels er allemaal zijn voor een stamboom?

Dus je krijgt bijv een stamboom voor je.

En dan moet je uitzoeken of een bepaald allel dominant of juist recessief is.

En of het X-chromosomaal of niet X-chromosomaal is of het wel X-chromosomaal KAN zijn..

Welke vaste regels zijn er daar voor?

Ik heb er twee namelijk.

*Dominante vaders krijgen ALTIJD dominante dochters (als het X-chromosmaal is)

*en Recessieve moeders krijgen ALTIJD recessieve zonen (wederom als het X-chromosmaal is)

Ik denk dat er vast meer zijn..

Bij voortbaat dank.

mochila

Als een aandoening X gebonden is, en de vader heeft dit X chromosoom dan zullen alle dochters het zieke X chromosoom hebben. (Ze hebben vaak een milde vorm van de ziekte, want ze kunnen een gezond X chromosoom krijgen van de moeder) De zonen zullen de ziekte nooit vertonen.

vader X' Y

-----------------------------

moeder

X X'X XY

X X'X XY

X'= ziek

Vader X Y

------------------------

Moeder

X' X'X X'Y

X XX XY

Wanneer de moeder een 'ziek' X chromosoom heeft, zullen alle 50% van de dochters het 'ziek' X chromosoom hebben en 50% van de zonen.

Wanneer een aandoening reccesief is, dan zal deze pas voorkomen in 25 % van de gevallen als beide ouders drager zijn.

Bv.

Vader A a

------------------------

Moeder

A AA Aa

a Aa aa

a= recessief allel, en enkel de kinderen die aa hebben zullen ziek worden. In een stamboom kan je dit zien als uit twee niet zieke mensen, plots een ziek kind komt.

Ik weet niet wat je nog meer wil weten.

Mitochondriale overerving? Hierbij zijn alle kinderen van een aangetaste moeder ziek. Maar deze aandoening wordt enkel doorgegeven van Vrouw op Vrouw , dus een jongen zal nooit zieke kinderen hebben.

Hopelijk ben je hier al iets mee

Groetjes

Klintersaas

Neem voor meer informatie ook eens een kijkje op volgende webpagina's:

http://en.wikipedia.org/wiki/Autosomal_dominant

http://en.wikipedia.org/wiki/X-linked_dominant

http://en.wikipedia.org/wiki/X-linked_recessive

http://en.wikipedia.org/wiki/Y_linkage

Aphyrnae

Dank je wel voor jullie hulp.

Ik had die wikipedia pagina's al eerder gelezen. Wat daar staat heb ik tijdens de lessen ook al gehad.

Wat ik bedoel is dat ik tijdens het proefwerk waarschijnlijk in tijdnood zal komen, dus ik vroeg me af of er korte regels hiervoor zijn.

Net als mijn 2 regels, dus als je ziet dat een zieke vader in een stamboom, zieke dochters en zonen heeft en een zieke moeder, ook zieke dochters en zonen heeft. Dan weet je dus dat de ziekte in ieder geval niet X-chromosomaal is en ook niet KAN zijn.

Wat mijn probleem vooral is, of je kunt zien of een allel recessief of juist dominant is. Ik heb daar zelf veel moeite mee.

Maar er zijn dus helemaal geen korte regels hiervoor?

Klintersaas

Post eens enkele voorbeeldstambomen, dan kunnen we die samen bespreken.

PS: Huiswerkvragen kan je in de toekomst best in het huiswerkforum stellen.

Aphyrnae

Donkergekleurd = Besproken allel

Wat is hier bijv dominant en recessief? En is het een X-chromosomale aandoening?

Kan je uitleggen hoe je te werk gaat? waar je begint.

Ik kan het antwoord wel vinden, maar dat zal heel lang duren, en tijdens het proefwerk krijg je dus veel van dit soort stambomen.

Ik mis het systematische opzet. Ik weet meestal niet waar ik moet beginnen.

Dus ik probeer achter halen met stappen, een duidelijke stappenplan, die gecombineerd is met vaste regels (de twee die ik gepost heb).

mochila

Ga gewoon in je hoofd de regeltjes af die je kent en elimineer wat niet kan.

Bv in de eerste stamboom is het al zeker niet X gebonden want je weet, als een zieke man , het zieke X chromosoom heeft, dat al de zonen dan het zieke X chromosoom hebben, en dit is hier ook niet het geval.

Bv in generatie III zie je een zieke man en die heeft 2 zonen, 1 die ziek is en 1 die niet ziek is. Hieruit weet je dus zeker dat het NIET X gebonden is want anders moeten alle zonen ziek zijn van de zieke man.

Mitochondrial overerving is het ook niet, want in dit voorbeeld gaat het over van vader op zoon. En dit is bij mitochondriale overerving, nooit het geval. Enkel van vrouw op vrouw.

Misschien is het dan wel gewoon een simpele recessieve overerving. Bv. In de eerste generatie is de vrouw ziek dus veronderstel dat ze aa heeft als genotype. En veronderstel dat de man in de eerste generatie Aa heeft.

Vrouw a a

Man

A Aa Aa

a aa aa

Met dit vierkant weet je dat er dan zieke als niet zieke kinderen kunnen komen. Dit is in de eerste stamboom in de tweede generatie te zien.

Als het dominant zou zijn, dan weet je dat de vrouw in de eerste generatie in vb 1 ofwel Aa heeft ofwel AA. Stel dan dat de man nog altijd Aa is.

Vrouw A a

Man

A AA Aa

a Aa aa

Opnieuw kunnen hier dan zieken en niet zieken uitkomen.

Het kan dus zowel dominante als recessief zijn.

Ik denk wel dat je op het examen duidelijke voorbeelden gaat krijgen hoor.

Probeer altijd eerst bepaalde dingen uit te sluiten, waarvan je weet, dat is het zeker NIET.

Probeer nu zelfs eens voor de tweede

Aphyrnae

Ik snap wat je bedoeld, dank je wel.

Je zegt dat ik eerst zeker een aantal dingen moet eliminere, die dus zeker NIET kunnen.

Maar is dat mbv die twee regels:

*recessieve moeders altijd reccesieve zonen

*dominante vaders altijd dominante dochters

Zijn er niet meer?

Zo niet, dan moet ik dus redeneren?

Kan je me tips geven waarom je dus moet letten in een stamboom, waar je dus mee verder kan gaan....

Zoiets als uit 2 gezonde mensen 1 ziek iemand voortkomt, dan weet je zeker dat de aandoening recessief is en dat de ouders beide heterozygoot zijn. (dit kwam net bij me op

)

Dus meer van dit soort 'kenmerken'.

Maar een ding, je zegt dat als de man ziek is en de ziekte X-chromosomaal is, dat kan toch?

Want een man heeft YX en als de ziekte recessief is dan heeft die man dus Yx --> hij is ziek. De moeder kan Xx zijn.

de ene zoon heeft een Yx combinatie en de andere zoon heeft een YX combinatie.

(Het hangt er maar van af welke chromosoom de zoon van zijn moeder krijgt)

Dus dan zou het toch in dit geval een X-chromosomale afwijking zijn?

mochila

Aphyrnae schreef:*recessieve moeders altijd reccesieve zonen

*dominante vaders altijd dominante dochters

Ik weet niet waar je dit vandaan haalt, maar dit is zeker NIET juist!!!.

Ik was daarnet mis met die X gebonden aandoening. Ik bedoelde dat als de vader ziek is en het is X gebonden dan zijn alle dochters ziek. Ipv de zonen zoals ik zei. En aangezien in generatie III een man die ziek is , toch een gezonde dochter heeft, is het niet X gebonden, want een vrouw heeft twee X chromosomen en krijgt 1 van de vader en 1 van de moeder. De vader kan zoviezo maar 1 geven, en dat is het zieke. Dus in dit geval is het dus niet X gebonden.

Sorry voor de verwarring, ik bedoelde dus in mijn uitleg dat als de man ziek is , en het is X gebonden, alle dochters ook ziek moeten zijn.

mochila

Aphyrnae schreef:Maar een ding, je zegt dat als de man ziek is en de ziekte X-chromosomaal is, dat kan toch?

Want een man heeft YX en als de ziekte recessief is dan heeft die man dus Yx --> hij is ziek. De moeder kan Xx zijn.

de ene zoon heeft een Yx combinatie en de andere zoon heeft een YX combinatie.

X gebonden en recessief gaan niet samen. Als het X gebonden is en de man heeft het zieke X chromosoom dan zal hij altijd ziek zijn.

meerdere kenmerken van in een stamboom, even denken:

je kan kijken of de ziekte altijd overgaat van vrouw op vrouw. Dan zijn alle kinderen van een zieke vrouw ziek (ook de jongens). En als in de volgende generatie, uit een zieke vrouw, opnieuw allemaal zieke kinderen komen. en/of een zieke jongen van de eerste zieke moeder, heeft geen zieke kinderen dan weet je dat het mitochondriaal overgeerfd wordt.

Want dit wordt niet doorgegeven door de man, enkel door de vrouw.

Als het Y gebonden is, dan zie je dat er nooit vrouwen ziek zijn, enkel de mannen, het wordt altijd overgedragen van man op man. Vrouwen zijn altijd gezond.

En mss als het dominant is en de zieke mama is bv homozygoot AA dan zullen alle kinderen ziek zijn. Want ze geeft altijd een A weg en die zal altijd overheersen of er nu een a of A van de vader bijkomt. Helaas als de moeder heterozygoot Aa is, zal het iets moeilijker zijn, zoals bv stambomen hierboven.

dit zijn de voornaamste kenmerken die ik je kan geven denk ik. Voor de rest is het redeneren. Als je het niet goed weet. Probeer gewoon eens iets. Bv geef moeder AA en vader aa en bekijk dan de mogelijkheden. Als je ziet dat het niet lukt. Dan weet je dat de ouders een ander genotype hebben.

Aphyrnae

Heel erg bedankt voor jullie hulp.

Oh ja, wat ik zei met die regels klopt wel, ik was alleen vergeten om toe te voegen dat die dan wel X-chromosomaal moet zijn.

Dus dat zijn mijn twee regeltjes voor X-chromosomaal. Is de ziekte X-chromosomaal dan moet het op die manier.

Want een YX vader geeft altijd een dominante X aan een dochter, dus die is ook dominant, behalve zijn zoon.

en een recessieve moeder xx geeft altijd een x aan haar zoon Yx, maar die zoon is dus altijd recessief omdathij een Y krijgt van zijn vader.

In ieder geval, ik ben een stuk verder dan eerst, dank je wel.

mochila

Aphyrnae schreef:Heel erg bedankt voor jullie hulp.

Oh ja, wat ik zei met die regels klopt wel, ik was alleen vergeten om toe te voegen dat die dan wel X-chromosomaal moet zijn.

Dus dat zijn mijn twee regeltjes voor X-chromosomaal. Is de ziekte X-chromosomaal dan moet het op die manier.

Want een YX vader geeft altijd een dominante X aan een dochter, dus die is ook dominant, behalve zijn zoon.

en een recessieve moeder xx geeft altijd een x aan haar zoon Yx, maar die zoon is dus altijd recessief omdathij een Y krijgt van zijn vader.

In ieder geval, ik ben een stuk verder dan eerst, dank je wel.

Bij X chromosoom gebonde spreek je niet van recessief of dominant hoor. Heb je een 'zieke' X dan ben je altijd ziek. Dus als die moeder nu 1 zieke X heeft of 2 , er wordt niet gesproken van dominant of recessief. Schrijf dat dus niet op je examen want het zal fout gerekend worden. En wat je zegt als de moeder twee zieke X'en heeft, zal ze idd altijd een ziek aan haar zoon geven. Maar die zoon zal dan ook ziek zijn, ondanks dat hij maar 1 X krijgt. Dat wil dus niet zeggen dat hij dan recessief is ofzo hoor.

Groetjes, en veel succes met je examen... laat even weten hoe het gegaan is.

Michael Tuk

Wanneer de moeder een 'ziek' X chromosoom heeft, zullen alle 50% van de dochters het 'ziek' X chromosoom hebben en 50% van de zonen.

Aangezien de genen willekeurig aan het nageslacht worden doorgegeven, zullen deze percentages alleen bij zeer grote aantallen nakomelingen min of meer kloppen.

Als je in dit geval bij voorbeeld maar 2 zonen hebt (en een beetje geluk), kunnen ze net zo goed allemaal gezond zijn, of allemaal ziek (als je dikke pech hebt, net zoals de laatste tsaar van Rusland met zijn enige zoon). Dochters kunnen in dit geval alleen drager zijn, omdat de ziekte bij hun niet tot expressie komt.

mochila

Michael Tuk schreef:Aangezien de genen willekeurig aan het nageslacht worden doorgegeven, zullen deze percentages alleen bij zeer grote aantallen nakomelingen min of meer kloppen.

Als je in dit geval bij voorbeeld maar 2 zonen hebt (en een beetje geluk), kunnen ze net zo goed allemaal gezond zijn, of allemaal ziek (als je dikke pech hebt, net zoals de laatste tsaar van Rusland met zijn enige zoon). Dochters kunnen in dit geval alleen drager zijn, omdat de ziekte bij hun niet tot expressie komt.

Ja ik bedoelde ook op grote schaal, niet specifiek op deze stamboom ofzo.

En die dochters zijn idd drager, maar ze kunnen milde ziekte vertonen als X inactivatie niet 50/50 gebeurt.

Klintersaas

Als het dominant zou zijn, dan weet je dat de vrouw in de eerste generatie in vb 1 ofwel Aa heeft ofwel AA. Stel dan dat de man nog altijd Aa is.

Ik zie hier een mogelijkheid tot verwarring ontstaan. De vrouw uit de eerste generatie kan namelijk niet genotype AA hebben, aangezien al haar kinderen dan ziek zouden moeten zijn.

De ziekte uit de eerste stamboom is zoals minemin al zei een dominante of recessieve aandoening. Indien de ziekte dominant is heeft de vrouw genotype Aa en de man genotype aa. Indien de ziekte recessief is heeft de vrouw genotype aa en de man genotype Aa.

De tweede stamboom is gelijkaardig.

PS t.a.v. Aphyrnae: Zoals minemin al zei is eliminatie steeds de beste methode. Veel succes met je examen!

PS t.a.v. minemin: Je kan geen tabellen maken m.b.v. spaties, aangezien de forumsoftware deze telkens herleidt tot 1 spatie. Lees hier hoe je het best tabellen kan maken.

Wetenschapsforum

Laatste berichten

Nieuwsberichten

Stamboom erfelijkheid.

Stamboom erfelijkheid.

Re: Stamboom erfelijkheid.

Re: Stamboom erfelijkheid.

Re: Stamboom erfelijkheid.

Re: Stamboom erfelijkheid.

Re: Stamboom erfelijkheid.

Re: Stamboom erfelijkheid.

Re: Stamboom erfelijkheid.

Re: Stamboom erfelijkheid.

Re: Stamboom erfelijkheid.

Re: Stamboom erfelijkheid.

Re: Stamboom erfelijkheid.

Re: Stamboom erfelijkheid.

Re: Stamboom erfelijkheid.

Re: Stamboom erfelijkheid.