Wetenschapsforum

Waar komt de term 'Piketdienst' vandaan?

Een piket is een houten paaltje, dat in de grond geslagen kan worden. Piketpaaltjes worden bijvoorbeeld gebruikt door landmeters om een grens af te bakenen of door soldaten om een legertent op te zetten. De tweede betekenis van piket is een groep soldaten, politieagenten of bijvoorbeeld brandweerlieden, die dadelijk gereed zijn om uit te rukken.

Er zal wel een relatie bestaan tussen het paaltje en de wacht, maar wat is nu precies de relatie tussen de twee termen?

Uit het militair woordenboek van H.M.F. Landolt uit 1861:

Piket.

1o. Zie Veiligheidsdienst. 2o. In het algemeen een beschikbare troep. In Zwitserland noemt men een troep op piket stellen, haar aankondigen dat zij zich gereed moet houden om elk oogenblik te kunnen uitrukken. Eenige troepenafdeelingen, die in bepaalde tijdperken naar dienstbeurt afgelost worden zijn in elk kanton bestendig op piket. Wanneer nu gedurende dien tijd troepen opgeroepen worden, zijn zij het eerst aan de beurt.

Pikettering.

Eene P. bestaat uit een aantal aangepunte piketpaaltjes van 3 à 4 duim dikte en 0,6 à 1 el lengte, die in rijen en in verband digt bij elkander in den grond geslagen worden, zoodat er 50 à 60 per vierkante el komen. Zij worden geplaatst tusschen de wolfskuilen, op de berme, aan den voet van het contres-carp-talud, vóór palissaderingen tot verdediging ingerigt, op smalle toegangen, enz. De P. moet binnen het bereik van het geweerschot aangebragt worden en de paaltjes zoo digt bij elkander staan, dat men er de voeten niet tusschen kan plaatsen. Tevens moeten zij op ongelijke hoogten en schuins met de punt naar den vijand ingeslagen worden, terwijl de P. 3 à 4 ellen breed moet zijn, opdat de vijand er niet over heen zoude springen. Twee man kunnen ongeveer 14 vierkante ellen P. per dag stellen.

De wacht stond achter de piketten, dus de relatie tussen 'wacht' en 'op piket staan' zal wel uit de legertraditie voortvloeien, maar als dit kennelijk in 1861 al spreekwoordelijk gebruikt werd, dan blijft de vraag hoe, waarom en wanneer de term piket voor het doen van wacht werd ingevoerd.

Weet iemand dit?

Het Nederlands Etymologisch Woordenboek zegt er het volgende over:

piket 1 znw. m. 'troep soldaten', eerst na Kiliaen < fra. piquet 'een afdeling soldaten die de vijand moet aanvallen'. vgl. planter le piquet 'de tent opslaan en dus eig. 'houten paaltje om iets af te zetten', een afl. van piquer.

Bron: http://books.google.be/books?id=9_X44k9-3j...esult#PPA520,M1

Het is dus inderdaad goed mogelijk dat het verband zijn oorsprong vindt in "op wacht staan"/"een tent opslaan".