Tuberculose in bovenste longlob

[Cura]

Voor een Wetenschappeljk-Nieuws post over tuberculose kwam ik op internet tegen dat tuberculose zich eigenlijk altijd in de onder- of bovenkant van de bovenste longlob vestigt, de zogenaamde Ghon focus. Bron. Waarom zal de TBC-bacterie zich het liefste in de bovenste longlob willen vestigen?

Als argument voor zou ik zeggen dat er dichtbij veel lymfevaten lopen, en zelfs heel wat lymfeknopen waardoor de bacterie zich snel kan verspreiden door het gehele lichaam. Aan de andere kant lijkt het mij ook wat 'dom' van de bacterie aangezien de afvoervaten van het afweersysteem ( en dus ook alle lymfocyten etc.) wel erg dicht in de buurt zijn...of heeft dat geen invloed?

Als ik trouwens kijk waar de lyfmevaten- en knopen zich bevinden lijkt mij dat trouwens aardig verdeeld rondom te thorax...ook het aantal longblaasjes zal denk ik niet veel verschillen tussen de verschillen longlobben, afstand van de luchtpijp naar de middelste- en onderste longlob is wel iets langer maar of dat nou echt zal uitmaken...kortom heeft iemand een verklaring voor dit fenomeen want ik kom niet verder dan speculeren...!

[anusthesist]

Waarom zal de TBC-bacterie zich het liefste in de bovenste longlob willen vestigen?

M. Tuberculosis is strikt aeroob en heeft veel zuurstof nodig om te overleven. In gezonde personen heb je in de longen altijd 'shunting' en een 'dode ruimte'. De eerste (relatief veel bloed, en relatief weinig zuurstof) vindt plaats aan de onderkant van de long doordat door de zwaartekracht bloed richting de onderste longvelden wordt getrokken. Aan de apex van de long heb je juist de 'dode ruimte' vanwege relatief weinig bloed en meer zuurstof. Doordat er minder bloed stroomt zal hier minder O₂ worden opgenomen uit de alveoli waardoor de zuurstofspanning toeneemt. Een goede plek voor M. Tuberculosis om te groeien.

[Cura]

Aan de apex van de long heb je juist de 'dode ruimte' vanwege relatief weinig bloed en meer zuurstof.

Stroomt aan de apex dan minder bloed doordat er dus in de onderste longlob shunting plaatsvindt?

En ik denk dat ik wat door elkaar aan het halen ben...dode ruimten zijn toch de luchtpijp en (hoofd)bronchiën...dus hoe kan daar dan de apex zitten ( dat is bij mijn weten het 'longtopje')? Of bedoelde je juist met de aanhalingstekens te zeggen dat er geen gaswisseling plaatsvindt, net zoals in de dode ruimten?

Om nog even op de zwaartekracht en de alveoli terug te komen; vervormen de alveoli door deze 'trekkracht' dan niet (lichtelijk) in de onderste longlob? Ik zou denken dat ze door de zwaartekracht wat uitgerekt worden --> mogelijk meer contactoppervlak voor gaswisseling hebben --> zuurstofspanning neemt (nog) verder af t.o.v. de alveoli in de bovenste lob...of is dat niet mogelijk/niet relevant?

[anusthesist]

Stroomt aan de apex dan minder bloed doordat er dus in de onderste longlob shunting plaatsvindt?

Nee, er stroomt minder bloed omdat dit 'wegzakt' naar beneden. Wat je trouwens ziet bij inspanning, is dat de bloedtoevoer naar de apex van de long onevenredig toeneemt in vergelijking met de bloedtoevoer naar de onderkant van de long, omdát dit gedeelte van de long meer O₂ kan afgeven.

En ik denk dat ik wat door elkaar aan het halen ben...dode ruimten zijn toch de luchtpijp en (hoofd)bronchiën...dus hoe kan daar dan de apex zitten ( dat is bij mijn weten het 'longtopje')? Of bedoelde je juist met de aanhalingstekens te zeggen dat er geen gaswisseling plaatsvindt, net zoals in de dode ruimten?

Jij bedoelt de anatomische dode ruimte Ik heb het over de fysiologische dode ruimte die gedefineerd is als een Va/Q die hoger is dan ideaal. Met Va als alveolaire ventilatie en Q als de perfusie.

Om nog even op de zwaartekracht en de alveoli terug te komen; vervormen de alveoli door deze 'trekkracht' dan niet (lichtelijk) in de onderste longlob? Ik zou denken dat ze door de zwaartekracht wat uitgerekt worden --> mogelijk meer contactoppervlak voor gaswisseling hebben --> zuurstofspanning neemt (nog) verder af t.o.v. de alveoli in de bovenste lob...of is dat niet mogelijk/niet relevant?

Ik denk niet dat het alveolaire epitheel zo onderhevig is aan de zwaartekracht dat ze daardoor zullen gaan vervormen.

[Cura]

Stroomt aan de apex dan minder bloed doordat er dus in de onderste longlob shunting plaatsvindt?

Nee, er stroomt minder bloed omdat dit 'wegzakt' naar beneden.

Ja, dat bedoelde ik daar ook mee; als er X Liter bloed per tijdseenheid via de longslagader aankomt zal een groter deel door de zwaartekracht naar beneden zakken ( dat is toch de shunting die je bedoelde?), er zal dan toch minder bloed richting de apex gaan...dus er stroomt dan toch minder bloed door de apex omdat er meer bloed naar de onderste lob gaat...of zie ik ze nu vliegen?

Maar om weer wat meer on-topic te komen; als je een TBC-besmette persoon dus op de kop zal zetten, dit klinkt wat morbide ja, zal de shunting dan ook omdraaien (in wat voor tijdseenheid?) en daarmee dus ook de nesteling van de bacteriehaard (die zich dan dus in de onderste longlob zal bevinden)?!

[anusthesist]

Ja, dat bedoelde ik daar ook mee; als er X Liter bloed per tijdseenheid via de longslagader aankomt zal een groter deel door de zwaartekracht naar beneden zakken ( dat is toch de shunting die je bedoelde?), er zal dan toch minder bloed richting de apex gaan...dus er stroomt dan toch minder bloed door de apex omdat er meer bloed naar de onderste lob gaat...of zie ik ze nu vliegen?

Klopt

Maar om weer wat meer on-topic te komen; als je een TBC-besmette persoon dus op de kop zal zetten, dit klinkt wat morbide ja, zal de shunting dan ook omdraaien (in wat voor tijdseenheid?) en daarmee dus ook de nesteling van de bacteriehaard (die zich dan dus in de onderste longlob zal bevinden)?!

Als je een persoon op de kop zet zal er meer bloed naar de apex gaan, maar de ventilatie blijft vrijwel hetzelfde. Je fysiologische dode ruimte neemt af en er wordt meer zuurstof onttrokken waardoor de omstandigheden voor de tuberkelbacil wat minder worden. Onder in de longen neemt de perfusie af en blijft de ventilatie ook vrijwel hetzelfde waardoor ook de shunting afneemt. De vraag is welk effect sterker is. Misschien is het wel zo dat de O₂-gehalte toch te laag blijft onder in de longen voor de bacil om zich daar te vestigen. Sowieso is het allemaal relatief, want de tuberkelbacil kan zich in principe overal nestelen, alleen zit het vaker in de bovenste kwabben.

[Cura]

Berichten over de werking van normaal longweefsel afgesplitst naar een nieuw topic. Zie hier.