De James Webb telescoop bevestigt Hubble metingen uitdijing heelal en is niet in lijn met meting ESA's Planck-satelliet

Moderators: Michel Uphoff, jkien

Forumregels
(Middelbare) school-achtige vragen naar het forum "Huiswerk en Practica" a.u.b.
Zie eerst de Huiswerkbijsluiter
Reageer
Berichten: 1.369

Re: De James Webb telescoop bevestigt Hubble metingen uitdijing heelal en is niet in lijn met meting ESA's Planck-satell

Wetenschap begint met een hypothese, gevolgd door een theorie. Als je die theorie in meer of mindere mate kunt onderbouwen met waarnemingen of experimenten dan wordt die theorie steeds aannemelijker.
Op die manier hebben we op zijn minst sterke aanwijzingen gevonden voor het bestaan van effecten zoals 'frame-dragging' of zwaartekrachtgolven.

Ooit waren onze instrumenten te beperkt om bijvoorbeeld exoplaneten te ontdekken of die zwaartekracht golven. Ook heeft het tientallen jaren geduurd voordat het Higgs boson werd ontdekt. Maar dit waren allemaal voorspellingen gedaan op grond van wat we er al over wisten of vermoedde.

Maar zolang je niet verder kunt kijken of meten dan onze 3D wereld blijft het gissen en fantaseren want zelfs een hypothese begint met een sterk vermoedde en dat ontbreekt hier.

Berichten: 231

Re: De James Webb telescoop bevestigt Hubble metingen uitdijing heelal en is niet in lijn met meting ESA's Planck-satell

Nog even over gekromde en expanderende ruimte(n):

We hebben een referentie nodig om aan te geven of ruimte expandeert of kromt. (en ook tijd).
Die referentie is ons lokaal idee van een vlakke ruimte in ons gravitationeel gedilateerde ruimtetijd.

We gebruiken ons lokaal idee van een vlakke ruimte als maat voor wat als 'kromming' en 'expansie' van die ruimte wordt gezien elders.

Net zoals we onze klok gebruiken om 'tijddilatatie' aan te refereren.

Berichten: 231

Re: De James Webb telescoop bevestigt Hubble metingen uitdijing heelal en is niet in lijn met meting ESA's Planck-satell

Om iets een gekromde ruimte te noemen of expanderende ruimte, heb je een idee nodig voor wat een vlakke ruimte is.
Dat is niet waar geen zwaartekracht is, zoals bijvoorbeeld boven de Aarde, zoals waar astrofysici abusievelijk vanuit gaat.

Vlakke ruimte is jouw lokaal idee van vlakheid van ruimte dat je hebt, zich zelfs bevindend in een sterk zwaartekrachtsveld, waar de ruimtetijd gekromd is door de zon, de Aarde en de Melkweg. Net zoals jouw klok normaal tikt voor jou, lokaal, ookal is de tijd gekromd in het zwaartekrachtsveld van al die massa's.

En dit lokaal idee van vlakke ruimte dat jij hebt, waar je ook bent, met jouw volgens jou normaal lopende klok, zelfs dicht bij een zwart gat, zal bepalen wat jij als gekromde ruimte(tijd) of expanderende ruimte zal waarnemen elders.

Gebruikersavatar
Berichten: 4.320

Re: De James Webb telescoop bevestigt Hubble metingen uitdijing heelal en is niet in lijn met meting ESA's Planck-satell

Maarten1234 schreef: do 21 mar 2024, 15:27 'eenheidservaring'
Dit is volgens mij een onwetenschappelijke term.

Gebruikersavatar
Berichten: 4.320

Re: De James Webb telescoop bevestigt Hubble metingen uitdijing heelal en is niet in lijn met meting ESA's Planck-satell

Maarten1234 schreef: do 21 mar 2024, 15:58 We hebben een referentie nodig om aan te geven of ruimte expandeert of kromt. (en ook tijd).
Dat is gewoon niet waar.

Men kan in principe gewoon meten of een ruimte al dan niet gekromd is.
Ook zijn vorm veranderingen meetbaar.

Gebruikersavatar
Moderator
Berichten: 10.045

Re: De James Webb telescoop bevestigt Hubble metingen uitdijing heelal en is niet in lijn met meting ESA's Planck-satell

Maarten1234 schreef: do 21 mar 2024, 16:13 Dat is niet waar geen zwaartekracht is, zoals bijvoorbeeld boven de Aarde, zoals waar astrofysici abusievelijk vanuit gaat.
Geen (astro-)fysicus die denkt dat daar geen zwaartekracht is.
Als je niet bekend bent met wat de huidige kennis is, wat de huidige theorieën inhouden, is het verzinnen van een alternatief een zinloze exercitie.
Daar wijzen interessant klinkende maar betekenisloze kreten als "gravitationeel gedilateerde ruimtetijd" ook al op.

Berichten: 231

Re: De James Webb telescoop bevestigt Hubble metingen uitdijing heelal en is niet in lijn met meting ESA's Planck-satell

tempelier schreef: do 21 mar 2024, 16:20
Maarten1234 schreef: do 21 mar 2024, 15:58 We hebben een referentie nodig om aan te geven of ruimte expandeert of kromt. (en ook tijd).
Dat is gewoon niet waar.

Men kan in principe gewoon meten of een ruimte al dan niet gekromd is.
Ook zijn vorm veranderingen meetbaar.
Maar die gemeten kromming van ruimte is relatief, afhankelijk van de ruler van de waarnemer/meetinstrument. Je merkt dat pas op grote afstanden van hier, omdat lokaal, in ons eigen referentieframe de tijd 'normaal' tikt en de 'ruler' standaard is.
Net zoals voor jou het actuele moment overal hetzelfde is, ongeacht de mate van tijddilatatie in een gravitatieveld, waardoor je jouw klok als referentie neemt voor sneller en trager gaande klokken ergens anders. Zo heb je ook een particulier idee van een ongekromde ruimte, lokaal. Wat jij meet als gekromde ruimte elders is relatief, gerelateerd aan jouw referentie voor vlakke ruimte. (wat betreft kromming tgv gravitatie)
Jouw ongekromde vlakke ruimte en jouw klok in je eigen referentiekader, bepalen wat jij meet als gekromde ruimte (of expanderende ruimte).

Gebruikersavatar
Berichten: 4.320

Re: De James Webb telescoop bevestigt Hubble metingen uitdijing heelal en is niet in lijn met meting ESA's Planck-satell

Maarten1234 schreef: do 21 mar 2024, 17:35 Maar die gemeten kromming van ruimte is relatief, afhankelijk van de ruler van de waarnemer/meetinstrument.
Nee dat is het niet.

Waarom bestudeer je niet eerst eens niet-euclidische meetkunden alvorens er van alles over te verzinnen?.

Berichten: 231

Re: De James Webb telescoop bevestigt Hubble metingen uitdijing heelal en is niet in lijn met meting ESA's Planck-satell

Licht volgt een gebogen baan in de buurt van een zwaartekrachtsveld, toch? Dat is een kromme baan volgens ons perspectief die zich buiten dat zwaartekrachtsveld bevinden met een anders tikkende klok. Maar volgens het perspectief van die foton binnen dat zwaartekrachtsveld is dat een rechte baan.
Wat recht is en wat krom is verschillend voor verschillende waarnemers in de zwaartekrachtsvelden.

Berichten: 231

Re: De James Webb telescoop bevestigt Hubble metingen uitdijing heelal en is niet in lijn met meting ESA's Planck-satell

Vergelijk het ook met het Corioliseffect. Winden volgen een afgebogen baan volgens ons referentieframe hier op Aarde. Een kromming; Maar volgens een zogenaamd niet-roterend referentieframe volgens zij een rechte lijn.

Dat heeft ook te maken met het verschil in ruler. Wat voor de winden boven ons graviatieveld een rechte baan is, is vanuit ons perspectief gezien, waar de zwaartekracht sterker is, een gekromde baan en vice versa.

Berichten: 231

Re: De James Webb telescoop bevestigt Hubble metingen uitdijing heelal en is niet in lijn met meting ESA's Planck-satell

Het Corioliseffect, waar er een kromming van een lijn wordt gezien vanuit ons perspectief, maar volgens het perspectief van het object dat deze baan volgt een rechte lijn is, doet zich ook voor buiten het graviatieveld van de zon en buiten de Melkweg. Niet enkel boven de Aarde. Deze 'kromming' van ruimte en 'recht-zijn' van ruimte, zijn relativistische zienswijzen. En inderdaad: de klokt tikt daarboven ook sneller dan onze klok.

Berichten: 231

Re: De James Webb telescoop bevestigt Hubble metingen uitdijing heelal en is niet in lijn met meting ESA's Planck-satell

Kromming versus expansie: beiden relativistische observaties van ruimte

We zien afbuiging van het licht rond zware massa’s.

Het licht buigt af door de kromming van de ruimtetijd rond die massa’s volgens de ART (de Algemene Relativiteitstheorie van Einstein);
Volgens het eigen perspectief volgt deze foton de meest rechte weg van A naar B.
Volgens ons perspectief is die ruimtetijd daar gekromd en volgt het Licht een gebogen pad.

De ruimtetijd daar is volgens zichzelf NIET gekromd. Net zoals de foton dit over zichzelf zo denkt. Volgens het eigen perspectief zijn de banen recht doorheen tijd en ruimte. Van elk object binnen die ruimtetijdssfeer van dat zware object.

Wij, buitenstaande waarnemers, hebben echter een relatief sneller tikkende klok dan de klok binnen die daar voor ons gekromde ruimtetijd door die zwaardere massa’s.

De ruimtetijd is daar gekromd, relatief tot onze ruimtetijd binnen ons minder sterk zwaarterkrachtsveld.

Dus wanneer wij een zwaarder zwaartekrachtsveld dan het onze ‘zien’ van hieruit, dan zien wij een gekromdere ruimtetijd daarginds, relatief tot onze minder en volgens ons ‘ongekromde ruimtetijd’, die we als referentiekader voor ongekromde ruimtetijd nemen: voorwerpen volgen daarginds een gebogen pad, relatief tot ons pad.

Wat gebeurt er dan wanneer wij een lichter zwaartekrachtsveld dan het onze ‘zien’ vanuit ons zwaartekrachtsveld?

Dan zouden rechte banen eerst rechter moeten worden dan de onze, maar ‘rechter dan recht’ kan niet.

Wat is het omgekeerd equivalent van een gebogen pad volgen in een meer gekromde ruimtetijd?

Men zal ruimte zien expanderen tussen de objecten in een minder gekromde ruimtetijd dan die van de waarnemer.
Expansie van ruimte is in de kosmos het omgekeerd equivalent van kromming.

Beiden zijn relativistische observaties van ruimte.

@Maarten Vergucht

Berichten: 231

Re: De James Webb telescoop bevestigt Hubble metingen uitdijing heelal en is niet in lijn met meting ESA's Planck-satell

Het omgekeerde van een gekromde ruimtetijd wanneer we een zwaarder veld dan het onze waarnemen is een expanderende ruimtetijd wanneer we een lichter zwaartekrachtsveld dan het onze observeren.

Gebruikersavatar
Berichten: 2.378

Re: De James Webb telescoop bevestigt Hubble metingen uitdijing heelal en is niet in lijn met meting ESA's Planck-satell

Maarten1234 schreef: vr 22 mar 2024, 09:35 De ruimtetijd daar is volgens zichzelf NIET gekromd. Net zoals de foton dit over zichzelf zo denkt. Volgens het eigen perspectief zijn de banen recht doorheen tijd en ruimte. Van elk object binnen die ruimtetijdssfeer van dat zware object.
Die NIET moet weg. Je kan de Riemannkrommingstensor samentrekken tot de Ricci scalar. Dat is een scalaire grootheid die invarant is. Een gekromde ruimte is een absoluut begrip. Je kan dat niet doen verdwijnen door een transformatie omdat het afhangt van de tweede afgeleide. Je kan alleen maar weg transformeren wat afhankelijk is van de eerste afgeleide. Je kan dus lokaal een Minkowski ruimte introduceren door een goede coordinatentransformatie, maar dat doet de kromming niet verdwijnen
Je kan wel stellen dat het licht rechtdoor beweegt op een geodeet in een gekromde ruimte..

Berichten: 231

Re: De James Webb telescoop bevestigt Hubble metingen uitdijing heelal en is niet in lijn met meting ESA's Planck-satell

Jij zegt dat ruimtetijdskromming absoluut is. Maar wat voor ons een zwaarder zwaartekrachtsveld dan het onze is, en waar de tijd volgens ons gedilateerd is, kan voor een waarnemer nabij een zwart gat de tijd juist sneller lopen daarginds omdat dat zwaartekrachtsveld lichter is dan het zijne.

Ruimte zal er expanderen en voorwerpen zullen zich meer van elkaar verwijderen volgens de wet van Hubble, volgens deze waarnemer nabij dat zwarte gat.

Reageer