Aandacht in onderwijs voor d's en t's bepaalde werkwoorden

Moderator: Rhiannon

Forumregels
(Middelbare) school-achtige vragen naar het forum "Huiswerk en Practica" a.u.b.
Zie eerst de Huiswerkbijsluiter
Berichten: 18

Aandacht in onderwijs voor d's en t's bepaalde werkwoorden

Het moet toch opvallen dat men tegenwoordig de grootste moeite heeft met het juiste gebruik van de d's en t's op het eind van bepaalde typen werkwoorden, daar waar het de tegenwoordige en de voltooide tijden betreft? Mij valt het in ieder geval al langer op. En onder "men" vallen wat mij betreft ook veel van de hoogst opgeleiden en mensen die verder uitstekend kunnen schrijven, zonder verdere fouten, zoals journalisten in gerenommeerde dag- en weekbladen! (En dat het altijd maar weer zetfouten zouden zijn, maak je mij niet wijs.)
 
Ik doel op de werkwoorden die in deze tijden dezelfde beginletters houden, zoals die met be (beamen, beantwoorden), ver (veranderen, vermoeien) en ont (ontwaren, ontwarren), et cetera.
 
Een paar voorbeelden:
- Men heeft beantwoordt (in plaats van beantwoord);
- Als hij de vraag juist beantwoord (in plaats van beantwoordt);
De bijsluiter vermeld die informatie niet (in plaats van vermeldt) en
- Het was niet alleen met Halloween, dat zij geesten heeft ontwaart (in plaats van  ontwaard).
 
Laat en liet het taalonderwijs het een en ander maar lopen, met name in de onderbouw, en zo ja, zou er dan nog een keer actie op worden ondernomen, of moeten we de verklaring voor dit fenomeen elders zoeken? En weten/wisten de onderwijsgevenden als het daar gezocht moet worden het zelf altijd wel (zowel in de zin van het zelf beheersen als in de zin van het erop letten)? Of zeggen wij als maatschappij dat het allemaal wel prima is zo, mooi dat enkelen het constateren, maar verder, ach...
 
 

Gebruikersavatar
Berichten: 6.058

Re: Aandacht in onderwijs voor d's en t's bepaalde werkwoorden

Niet iedereen hecht waarde aan goed grammaticaal Nederlands. Een andere verklaring heb ik niet, want vervoegen leer je al op de basisschool. Een soort luiheid tegenover taal. Als dit de leesvaardigheid niet beïnvloedt, heb ik daar niet heel veel problemen mee hoewel sommigen het wel aardig bont maken.

Een collega van mij schreef gisteren toevallig nog het gevreesde: werdt. Au! Verleden tijd met -dt is één van de eerste dingen die je afleert volgens mij...Toch academisch niveau.

Volgens mij ligt het echt niet aan het onderwijs (want datzelfde onderwijs heb ik ook genoten), maar meer aan prioriteiten op andere gebieden dan taal.
That which can be asserted without evidence can be dismissed without evidence.

Gebruikersavatar
Berichten: 10.179

Re: Aandacht in onderwijs voor d's en t's bepaalde werkwoorden

Heb je bronnen voor je bewering? Onderzoek of er "tegenwoordig" effectief meer dt-fouten worden gemaakt dan pakweg 30 jaar geleden? Misschien lijkt dat enkel zo omdat je nu meer verschillende media onder ogen krijgt dan vroeger. Ik kan me voorstellen dat de mensen niet 30 verschillende kranten gingen kopen op zoek naar fouten. Nu heb je het internet ;). Vergeet trouwens ook niet dat die online artikels dikwijls meer een kwestie van copy-paste van ergens anders zijn (al zouden ze minstens grammaticaal mogen nagelezen worden, maar geen idee hoe dat werkt).
 
PS: ik overroep het misschien een beetje in de andere richting, maar ik wil vooral benadrukken dat het in mijn ogen nog niet zo zeker is dat wat jij zegt ook echt zo is. Dat er voorbeelden genoeg zijn van (pijnlijke) dt-fouten, is zeker waar. Maar of dat meer voorkomt dan vroeger...
Zoek je graag naar het meest interessante wetenschapsnieuws? Wij zoeken nog een vrijwilliger voor ons nieuwspostteam.

Gebruikersavatar
Berichten: 2.906

Re: Aandacht in onderwijs voor d's en t's bepaalde werkwoorden

Ik merk bij mezelf dat ik ook vaak dt fouten maak wanneer ik aan het schrijven ben. Maar dat heeft niets met onderwijs te maken want de regel is er bij mij echt wel goed ingestampt vroeger, en als ik er even de moeite neem om er op te letten weet ik zeker dat ik een tekst volledig zonder dt fouten kan schrijven.
 
Maar vaak let je er gewoonweg niet op :) 
 
Ik ben dan druk aan het schrijven en schrijf de dingen op zoals ze in me opkomen, zonder na te denken over de correcte spelling. In feite dus gewoon een kwestie van luiheid, of in elk geval onoplettendheid.
while(true){ Thread.sleep(60*1000/180); bang_bassdrum(); }

Gebruikersavatar
Berichten: 2.906

Re: Aandacht in onderwijs voor d's en t's bepaalde werkwoorden

En wat betreft de moderne media: er is tegenwoordig ook veel minder tijd om goed op spelling te letten. Vroeger kwam de krant één keer per dag uit. Dan had je als journalist of redacteur na het schrijven van een artikel nog uren de tijd om het nog eens goed door te nemen en de spelfouten eruit te halen.
 
Tegenwoordig moet alles zo vlug mogelijk op internet gezet worden, want je wil vooral niet dat de concurrent het nieuws 5 minuten eerder brengt. Je ziet dan ook regelmatig spelfouten en typefouten in online artikelen staan, zelfs al is het de site van een kwaliteitskrant zoals de Volkskrant.
while(true){ Thread.sleep(60*1000/180); bang_bassdrum(); }

Gebruikersavatar
Berichten: 6.058

Re: Aandacht in onderwijs voor d's en t's bepaalde werkwoorden

Over die laatste uitspraak kunnen we nog verder discussiëren, maar dat lijkt me off topic :P
That which can be asserted without evidence can be dismissed without evidence.

Berichten: 18

Re: Aandacht in onderwijs voor d's en t's bepaalde werkwoorden

Drieske schreef: Heb je bronnen voor je bewering? Onderzoek of er "tegenwoordig" effectief meer dt-fouten worden gemaakt dan pakweg 30 jaar geleden? Misschien lijkt dat enkel zo omdat je nu meer verschillende media onder ogen krijgt dan vroeger. Ik kan me voorstellen dat de mensen niet 30 verschillende kranten gingen kopen op zoek naar fouten. Nu heb je het internet ;). Vergeet trouwens ook niet dat die online artikels dikwijls meer een kwestie van copy-paste van ergens anders zijn (al zouden ze minstens grammaticaal mogen nagelezen worden, maar geen idee hoe dat werkt).
 
Uit mijn gebruik van het woord "tegenwoordig" zou hooguit impliciet kunnen worden afgeleid dat ik daarmee de situatie zoals die veel vroeger was uitsluit; ik heb in ieder geval enkel bedoeld te focussen op tegenwoordig en het recente verleden, zonder daarmee een expliciete uitspraak te doen over het veel vroegere verleden ten opzichte van het heden. Want dan weet ik wel hoe laat het is (of in ieder geval kan zijn): dan krijgen we (misschien wel) een discussie in de trant van: vroeger was alles beter (ook met de grammatica), en daar was ik nu juist niet op uit.

Berichten: 18

Re: Aandacht in onderwijs voor d's en t's bepaalde werkwoorden

Aan allen: ik wil toch graag nog eens benadrukken dat het mij in deze discussie te doen is om een bepaald type werkwoorden (die in de tegenwoordige en voltooide tijd met dezelfde letters beginnen), niet om de d- en t-fouten in alle mogelijke werkwoorden.

Gebruikersavatar
Berichten: 10.179

Re: Aandacht in onderwijs voor d's en t's bepaalde werkwoorden

gnomon schreef: Uit mijn gebruik van het woord "tegenwoordig" zou hooguit impliciet kunnen worden afgeleid dat ik daarmee de situatie zoals die veel vroeger was uitsluit; ik heb in ieder geval enkel bedoeld te focussen op tegenwoordig en het recente verleden, zonder daarmee een expliciete uitspraak te doen over het veel vroegere verleden ten opzichte van het heden. Want dan weet ik wel hoe laat het is (of in ieder geval kan zijn): dan krijgen we (misschien wel) een discussie in de trant van: vroeger was alles beter (ook met de grammatica), en daar was ik nu juist niet op uit.
 
Mijn "30 jaar geleden" was hooguit illustratief. Ik ben zeker geen voorvechter van "vroeger was het beter". Punt blijft dat het jouw perceptie is en, in mijn ogen, geen feit. Ik vind niet dat dat meer opvalt dan "vroeger". Dat is ook mijn perceptie uiteraard ;), maar ik zie niet waarop jij je baseert (wat niet betekent dat het niet kan kloppen, maar staaf het dan wat).
 
In de leerplannen moet je in ieder geval geen "schuldige" zoeken. Daar is nog steeds voldoende aandacht voor vervoegingen van werkwoorden.
Zoek je graag naar het meest interessante wetenschapsnieuws? Wij zoeken nog een vrijwilliger voor ons nieuwspostteam.

Gebruikersavatar
Berichten: 6.058

Re: Aandacht in onderwijs voor d's en t's bepaalde werkwoorden

gnomon schreef: Aan allen: ik wil toch graag nog eens benadrukken dat het mij in deze discussie te doen is om een bepaald type werkwoorden (die in de tegenwoordige en voltooide tijd met dezelfde letters beginnen), niet om de d- en t-fouten in alle mogelijke werkwoorden.
 
Heeft denk ik ook te maken met het gegeven dat je wordt aangeleerd (althans dat kan ik mij nog van de basisschool herinneren dat mijn leraar dat zei), dat het voltooid deelwoord altijd begint met ge-, be-, ver- etc. Ik vermoed dat bij sommigen onterecht het beeld bestaat dat dan alle werkwoorden die met eerdergenoemde letters beginnen in de voltooide tijd staan en verder niet nadenken of het gewoon niet een werkwoord is dat al begint met ge-, be- etc. en in de tegenwoordige tijd staat. Vandaar dat het bij gebeuren toch het vaakst misgaat is mijn indruk. 
That which can be asserted without evidence can be dismissed without evidence.

Gebruikersavatar
Pluimdrager
Berichten: 7.933

Re: Aandacht in onderwijs voor d's en t's bepaalde werkwoorden

Ik heb de indruk dat men vaak de regel van 't kofschip toepast, zonder te beseffen dat die alleen op de verleden tijd van toepassing is.

Gebruikersavatar
Berichten: 6.058

Re: Aandacht in onderwijs voor d's en t's bepaalde werkwoorden

klazon schreef: Ik heb de indruk dat men vaak de regel van 't kofschip toepast, zonder te beseffen dat die alleen op de verleden tijd van toepassing is.
 
't Kofschip werkt prima bij het voltooid deelwoord.
 
Van OnzeTaal:
 
't kofschip geldt alleen voor de verleden tijd en daarmee ook voor het voltooid deelwoord'
 
Bron: https://onzetaal.nl/taaladvies/advies/t-kofschip
 
Of bedoelde je dat ook te zeggen?
That which can be asserted without evidence can be dismissed without evidence.

Gebruikersavatar
Berichten: 5.609

Re: Aandacht in onderwijs voor d's en t's bepaalde werkwoorden

gnomon schreef: Het moet toch opvallen dat men tegenwoordig de grootste moeite heeft met het juiste gebruik van de d's en t's op het eind van bepaalde typen werkwoorden, daar waar het de tegenwoordige en de voltooide tijden betreft? Mij valt het in ieder geval al langer op.
Volgens mij heeft het veel te maken met het veranderde medium. Tot voor de komst van de informatica kwam Jan Modaal relatief weinig in contact met teksten die hij zelf moest schrijven, en vaak deed hij dat dan nog aan een tempo van een kleine 70-80 karakters per minuut met pen op papier. Tegenwoordig typ ik tekst aan 361 aanslagen per minuut (net getest) op een klavier. Uiteraard heb ik dan minder tijd om na te denken over de letters die ik neerkwak.
 
Ik denk dat die snelheid een grote factor is in het grotere aantal taalfouten.
What it all comes down to, is that I haven't got it all figured out just yet

And I've got one hand in my pocket and the other one is giving the peace sign

-Alanis Morisette-

Gebruikersavatar
Pluimdrager
Berichten: 7.933

Re: Aandacht in onderwijs voor d's en t's bepaalde werkwoorden

anusthesist schreef:  
Of bedoelde je dat ook te zeggen?
Ik bedoelde inderdaad dat 't kofschip juist niet van toepassing is op de tegenwoordige tijd.

Berichten: 18

Re: Aandacht in onderwijs voor d's en t's bepaalde werkwoorden

317070 schreef: Tegenwoordig typ ik tekst aan 361 aanslagen per minuut (net getest) op een klavier. 
Zo hé! Mag ik dat ook snel noemen? Dat zal ik voor de rest van mijn leven niet meer voor elkaar krijgen, dat weet ik wel zeker!  :)

Reageer