Wetenschapsforum

Eén keer oogsten per dag kan niet meer.

Nederland heeft het hoogste productieniveau in de champignonteelt van de wereld, de bedrijven zijn optimaal geoutilleerd en de grondstoffenproductie staat op zeer hoog kwaliteitsniveau. Ondanks deze feiten is de financiële situatie op de Nederlandse bedrijven zeer zorgelijk. Hiervoor zijn twee belangrijke oorzaken:

- De uitbetaalprijzen van champignons voor de telers door de meeste afnemers zijn te laag, dit geldt zowel voor de champignons voor de versmarkt als voor de conservenindustrie.

- De oogstkosten voor de versmarkt zijn te hoog.

Om te kunnen blijven concurreren met landen waar de oogstkosten beduidend lager zijn dan in Nederland is het noodzakelijk om de oogstkosten tot 40-50% te verlagen.

Definitieve oplossingen zijn er nog niet om dit te realiseren. Wel kunnen we stappen zetten om een verbetering aan te brengen in de oogstprestatie en de opbrengst.

Om het probleem van de hoge loonkosten in de toekomst het hoofd te bieden moeten we veranderingen/verbeteringen doorvoeren om het bedrijf de komende periode bestaansrecht te geven.

Productie, kwaliteit en oogsturen

De drie belangrijkste factoren die de kostprijs bepalen zijn: de productie per m², het percentage kwaliteit , en de oogsturen. De oogstkosten zijn te hoog, de opbrengsten te laag of het bedrijf kampt met een ontoereikende middenprijs. We kunnen niet wachten op plukrobots e.d., die de oogstkosten tot 50%, drastisch doen afnemen. Wel kunnen we invloed uit oefenen op het percentage kwaliteit, de opbrengst en het aantal oogsturen.

Uiteraard moet er aan de verkoopzijde door de afnemers hun uiterste best worden gedaan om het Nederlandse product te verkopen. Hierop hebben we als teler weinig grip.

Juiste oogsttijdstip

De eerste stap is het meerdere keren oogsten per dag. Een champignon groeit in 24 uur bijna 100% in gewicht. Dit betekent dat wanneer één uur later kan worden geoogst een toename van ongeveer 4% gewichtstoename wordt gerealiseerd. In de praktijk betekent meerder keren oogsten dat er van twee tot misschien wel 20 keer over het bed (of kist) geplukt wordt. Met name in de productie wordt hierdoor een verbetering verkregen.

Meerder keren oogsten per dag zorgt ervoor dat we het juiste oogsttijdstip voor een groter deel van de champignons benaderen. Wanneer er 24 uur later wordt geoogst zullen al gauw champignons halverwege het optimale oogsttijdstip van de ontwikkeling (S-curve) moeten worden meegenomen. Hoe vaker op een dag kan worden geoogst van het zelfde bed hoe beter het optimale oogsttijdstip wordt benaderd. Dit levert uiteindelijk een hogere productie op. Het is natuurlijk van belang dat de champignons goed verdeeld en gespreid, op de bedden staan. Het kan noodzakelijk zijn om de eerste oogstdag te dunnen, dit levert een extra oogstprestatie op in de rest van de week.

Door het optimale oogsttijdstip beter te benaderen is selectief oogsten dus een voorwaarde. De kunst van het laten staan is daarbij van essentieel belang. Dit kost extra inspanning bij het begeleiden van het personeel en meer vakmanschap in de teelt.

Wanneer het bedrijf overstapt naar een systeem met meerdere keren oogsten per dag, zal er het een en ander veranderen in de logistiek van het oogsten. Ook het leren kijken naar de champignon door de oogstmedewerkers zal nauwkeuriger moeten. Veranderen van oogstpersoneel naar het selectief oogsten vergt een grote inspanning in de begeleiding van het personeel. De interne logistiek moet geoptimaliseerd worden. Hydraulische lorries zijn daarbij noodzakelijk. Op dit moment zijn verschillende partijen bezig met systemen om het “transport” van de oogstmedewerker te automatiseren. De oogstmedewerker op de lorrie “loopt” met een bepaalde snelheid langs het bed en oogst zoveel mogelijk champignons van één bepaalde sortering. Dit herhaald zich vervolgens een aantal keren. Dit ondervangt het nadeel van de hydraulische lorries dat ze nogal zwaar zijn en in sommige situaties moeilijk te verplaatsen of te verhangen zijn. Het benadert de situatie bij het kistensysteem waarbij de champignons naar de oogstmedewerkers worden gebracht. Een ander nadeel van de huidige generatie hydraulische lorries is dat het onderste bed niet met deze lorrie kan worden geoogst, ook dit probleem zal in de toekomst getackeld worden.

Hydraulische lorries zijn makkelijk in hoogte verstelbaar, zodat het verwisselen van vol en leeg fust gemakkelijk gaat. De ideale instelling van de plukhoogte geeft een hogere oogstprestatie die op kan lopen naar 5%.

De werkplek van de oogstmedewerker moet optimaal zijn. De oogstmedewerkers bepalen voor een groot gedeelte de spreiding. Het uitdunnen op de eerste dag is daarbij belangrijk en een vak apart.

Verlaging van de oogstkosten door champignons machinaal voor de versmarkt te oogsten is een andere benadering. De teelttechniek is sterk verbeterd en telers zijn in staat om het gewenste product te telen en te oogsten. De kwaliteit van de champignons gaat tijdens de machinale oogst echter dermate achteruit dat deze (nog)niet geschikt zijn voor de versmarkt. Onderzoek is wenselijk om snel de oogstkosten bij handoogst bedrijven rigoureus te verlagen

De zondag blijft voor veel telers heilig, maar is in deze tijd, waarbij de prijzen onder druk staan, een discussie waard. Niet alleen naar de afzet toe levert dit een positieve bijdrage, maar zeker ook voor het optimale oogsttijdstip. Goed uitdunnen is daarnaast van belang voor een goede spreiding bij het meerdere keren oogsten per dag. Op zaterdag uitdunnen en de zondag proberen over te slaan kost geld en/of kilo’s.

Samenvatting

De kunst van het volledig laten uitgroeien van de champignons is van groot belang. Door meerdere keren per dag te oogsten zal het optimale oogsttijdstip benaderd worden en de productie/ m² toenemen. Verder zal door deze werkwijze het percentage kwaliteit verbeteren en de oogstprestatie verhogen. De huidige oogst wijze van één keer oogsten heeft zijn langste tijd gehad.

Het optimale oogstmoment bij gesloten champignons ligt op A. Wanneer één keer per dag wordt geoogst zal voor een groot percentage geoogst worden op punt B. De oogstprestatie en de opbrengst blijven dan achter (zie S-curve)

Naar mijn mening wordt heel de champignonen handel verpest door die luttele uurtjes oogst. De mensen hebben in dit soort zaken tegenwoordig totaal geen geduld meer.

En dan nog eens die belachelijk hoge kostprijs voor de champignon! RONDUIT SCHANDALIG!

wat ik me nou afvraag, wat is jullie mening over dit steeds actueler wordende discussiepunt?!

Ik zit hier namelijk echt wel mee, help me aub uit de onzekerheid, en vertel me of jullie er net zo over denken als ik.

Groeten, Jos

ik kan eigenlijk niet goed hoogte krijgen van wat je bedoelt, en wat je wil bereiken met dit bericht.

als je hier geinteresseers in bent, begrijp ik best dat het iets met je doet, want ik heb nl. ook een zwak voor alles wat met ziektekiemen te maken heeft.

Geduld is een schone zaak.

Ik snap deze problemen heel goed. Maar wachten op de plukrobot is niet meer noodzakelijk!

Van den Top Machinebouw uit Barneveld heeft dit jaar een nieuwe oogstmachine ontwikkelt, en dan wel voor de versmarkt. Dus niet alleen meer voor de conservenindustrie.

De machine oogst 800 tot 1000 kg per uur en de kwaliteit is hetzelfde als die van handgeplukte champignons.

Voor meer informatie kijk op www.topmachinebouw.nl

inmiddels werkt vrijwel iedereen volgens het principe "meerdere keren per dag plukken"......

Beter gezegd, Iedereen die niet zo plukt is afgevallen