@Cycloon: Ja, als het omhoog gaat krijgt het meer potentiele energie. Daar is niks mis mee, als die ook maar ergens vandaan komt. Verlies van kinetische energie doordat meer moleculen door adhesie worden vastgehouden?
@Dalton in het bijzonder: ik moet mijn mededeling dat je fout zat met je capillaire opstijging van water in bomen deels terugnemen. Je hebt eigenlijk minstens zoveel gelijk als ik met mijn worteldruk, en misschien nog wel een beetje meer, daar ben ik nog niet helemaal uit.
Vast staat dat worteldruk zoals ik die beschreef kan oplopen tot 0,7 à 0,8 MPa (maar dat is niet genoeg voor sequoiadendron)
Ook vast staat dat capillaire opstijging gerelateerd is aan de diameter van het capillair, volgens de wet van Jurin ( empirisch vastgesteld):
capillaire opstijging in m = 14,9 . 10
-6 / r (van het capillair in meter)
Dit betekent dat in gewone xyleemvaten (houtvaten, de vaten die water transporteren naar boven) water als gevolg van capillaire opstijging niet verder komt dan maximaal 1,5 m
(r= niet kleiner dan 10 µm).
De rest wordt verklaard door: verdamping. Dit kan een zuigdruk veroorzaken van 3 tot 4 MPa in gewone planten en bomen, tot wel 10 MPa in sommige woestijnplanten.
Die onderdruk wordt veroorzaakt doordat het water verdampt in microholtes in celwanden, waarin water een steeds hollere meniscus vormt totdat de oppervlaktespanning van het water in die holle meniscus het water uit die microporiën zuigt.
Worteldruk plus verdampings(onder)druk lijkt dikke overkill, maar we praten niet over een statisch systeem. Er moet natuurlijk water naar boven toe, en dat betekent hoge stromingsweerstand in die fijne poriën.
Ook hier komt Torricelli om de hoek kijken, en cavitatie is geconstateerd, maar tevens is geconstateerd dat de plant iets gevonden heeft om die cavitatie op te heffen. Wat dat is is nog niet helemaal duidelijk. En daarover is in de plant-fysiologische wereld zo te zien aan officiële papers nog een heel gevecht aan de gang.
@Brinx: Brinx kan misschien wat doen met die wet van Jurin
. wat is het kleinst denkbare capillair waarin nog watermoleculen kunnen opstijgen?
http://plantphys.info/Plant_Physiology/watermove.html
http://itl.chem.ufl.edu/2045_s00/lectures/lec_f.html
http://www.plantphys.net/article.php?ch=e&id=99