Het gevoel van pijn

[Beresteyn]

Wat is dat precies en waardoor wordt het veroorzaakt (op moleculair niveau)? En waarom voelt de een meer pijn bij een bepaalde actie dan de ander? Een boxer, bijvoorbeeld, kan veel meer fysieke pijn verdragen dan een gemiddeld ongetraind persoon, maar er zijn ook mensen die van zichzelf al een relatief hoge natuurlijke pijngrens hebben. Wat zorgt voor dat verschil? Worden er minder signalen verstuurd of juist minder ontvangen/verwerkt? Of waarom voel je een pijn op de borst als je last hebt van hartritmestoornissen en waarom schreeuwt iemand het letterlijk uit van de pijn als die te maken krijgt met een losse knieschijf (patella luxatie)? In de literatuur worden er wel veel causale verbanden benoemd en worden allerlei zaken zoals diagnose, prognose, pijnmanagement en behandelmethoden omtrent pijn behandeld, maar de echte, moleculaire oorzaak die het gevoel veroorzaakt kan ik nergens vinden. 
 
Kortom: wat veroorzaakt pijn (op moleculair niveau) en wat zorgt ervoor hoe intensief dat (gevoel) is in een individu? Of weet men daar simpelweg nog te weinig van op dat niveau?

[Benm]

Ik denk dat je het als eerste moet scheiden tussen pijnsignalen en wat de hersenen daar vervolgens mee doen. 
 
Pijnsignalen komen uit het perifere zenuwstelsel als gevolg van zeer diverse stimuli. Je hebt die stimuli als gevolg van pakweg aanraken van een heet voorwerp, maar ook als je bijvoorbeeld een bot, spier of pees dusdanig belast dat het op breken/scheuren staat.
 
Dusdanige nociceptie is in principe meetbaar met electrodes in zenuwbanen en dergelijke. Het is ook uiterst nuttig, mensen die door ziekte geen pijn voelen lopen allerlei nare beschadigingen op zonder daar veel erg in te hebben... dat kan zo ver gaan dat je je pas realiseert dat je je in je vinger gesneden hebt als je het bloed ziet lopen en dan feitelijk nog niets 'voelt' qua pijn.
 
De andere kant is wat je hersenen ermee doen. Pijn is voornamelijk nuttig om te voorkomen dat je jezelf (verder) beschadigd. Dit betreft met name acute pijn, die ervoor zorgt dat je stopt iets te doen dat verdere schade veroorzaakt.
 
Op moleculair nivo is pijn niet zoveel anders dan het voelen van warmte, koude, aanraking en dergelijke, het zijn domweg signalen van perifere sensorische neuronen naar het brein.  Dit is meestal wenselijk en nuttig. 
 
Problemen ontstaan als je pijn ervaart terwijl er niets is dat je daar nog aan kunt doen, bijvoorbeeld door een zenuwbeschadiging of iets dergelijks: feitelijk is pijn vooral een 'stop!' signaal, maar als je  niets doet dat je kunt stoppen is het een probleem. 
 
Hoe geleiding van pijnprikkels werkt weten we behoorlijk goed, maar wat de hersenen ermee doen als ze onnodig lang aanhouden is een andere kwestie. Gek genoeg lijkt er niet een heel doelmatig mechanisme te zijn waardoor de hersenen aanhoudende pijnsignalen gaan negeren als ze geen waarschuwende functie meer hebben.
 
Ergens is dat vreemd gezien de hersenen best aardig gaan corrigeren voor andere zintuigen die niet meer optimaal werken - een verblind vlekje op je netvlies ga je na verloop van tijd gewoon negeren. Anderzijds heb je zaken als foutieve auditive signalen (tinnitus) die voor sommige mensen onmogelijk te negeren zijn en ze tot waanzin kunnen drijven. 

[Beresteyn]

Helemaal eens met je stuk, maar helaas geen antwoord op m'n vraag.
 
Als we kijken naar spierfysiologie, dan weet men daar inmiddels heel goed van hoe dat op moleculair niveau gaat: signaal uit de hersenen > motor unit > motor neuron > spanningsafhankelijke Ca²⁺-kanaaltjes (presynaptisch) open > influx Ca²⁺ > versmelting vesicles met acetylcholine > vrijgekomen acetylcholine in synaps (motorische eindplaat) bindt aan nicotine acetylcholine receptoren > influx Na⁺ > depolarisatie spiercel > spanningsafhnakelijke Na⁺-kanaaltjes (postsynaptisch) open > etc.
 
Op dat niveau ben ik op zoek naar een antwoord, naar het mechanisme wat uiteindelijk voor die pijnsensatie zorgt. Ik zie wel dat je het hebt over nociceptors, dus daar zal ik even verder op zoeken.
 
PS. Kwam dit (PDF; let op: klikken start download (10 pagina's)) artikel tegen, wat volgens mij antwoord geeft op m'n vraag, zal die later eens doorlezen.