Ger schreef: ↑vr 11 feb 2022, 22:44
Nu vraag ik mij af: valt er echt niets zinnigs te maken met die kleding? Het gros wat zou snel afgedankt wordt bestaat grotendeels uit polyester. Maar daar zit natuurlijk vaak wel weer katoen tussen, elastiek, polyamide, etc. Dat lijkt mij het grootste probleem. Maar even los van alle kosten en dergelijke, is er niet iets te bedenken wat je van zulke kleding zou kunnen maken? Ik denk bijvoorbeeld aan isolatiemateriaal, misschien plaatmateriaal, dat soort dingen?
Niet dat ik nou volgende week zal vertrekken om een fabriek in Ghana uit de grond te stampen, maar het zou toch mooi zijn als we van dat afval daar iets zinnigs kunnen maken
Dat kan zeker, en dat gebeurt ook. Globaal genomen zit er weinig verschil tussen recyclen van textiel en van plastics. Beide kunnen worden gerecycled, met dezelfde technieken, en bij beide is scheiden van de afvalstroom een technische uitdaging, hoewel het voor sommige toepassingen niet zo uitmaakt als er nog een restantje van iets anders bij zit.
Economisch/maatschappelijk is de vraag wat de verhouding is tussen afgedankt textiel en nuttige producten die je ervan kunt maken. Dat is overigens vaker bij recycling en zeker upcycling. Leuk dat je iets nuttigs van afval kunt maken en leuk dat dat betere (materiaal)eigenschappen heeft dan het oorspronkelijke product, zodat het ook economisch interessant(er) wordt. Maar betere eigenschappen betekent vrijwel automatisch een kleinere markt qua volume dan het oorspronkelijk weggegooide product. Dus je kunt maar een klein deel van je afval daadwerkelijk upcyclen.
Maar er zijn wel degelijk een hoop initiatieven. Textielafval kan worden gebruikt om vilt te maken en dat kan inderdaad worden gebruikt als isolatie. Plaatmateriaal kan ook, je kunt het vermalen, impregneren met hars, in een vorm persen en vervolgens uitharden. Er zijn diverse kleine en grotere bedrijven hiermee bezig.
Maar als de afvalstroom richting Ghana voornamelijk uit polyester bestaat, ligt daar een andere oplossing meer voor de hand, namelijk chemische recycling. Polyester in kleding is grotendeels PET, en PET kan op verschillende manieren chemisch worden gerecycled. Onder andere is het mogelijk om het weer om te zetten in de oorspronkelijke bouwstenen ethyleenglycol en tereftaalzuur en die te isoleren. De grootste uitdaging daarbij is om deze stoffen dan ook weer zo zuiver te krijgen dat ze daadwerkelijk kunnen worden hergebruikt.
Daarnaast is de vraag wat je met alle andere "ingrediënten" doet, die je na dat zuiveren overhoudt. Los van andere materialen die aanwezig kunnen zijn, zul je zelfs in de polyester nog allerlei ander spul terugvinden dan polyester zelf: kleurstoffen, stabilisatoren, een of meer toeslagstoffen voor het vezelspinnen, en restanten van de katalysator die gebruikt. Hoewel die maar een klein deel van de totale massa zullen uitmaken zitten ze er wel in en het is niet te verwachten dat die nog goed te scheiden gaan zijn, en al zeker niet dat dat economisch interessant is:
Of met andere woorden, de kans is groot dat dit verdwijnt als afval. En dan moet je dus ook opletten dat het Ghanese oppervlaktewater er niet (stiekem) mee verontreinigd gaat worden.
Ik wil met dit alles geen onnodig negatief verhaal schetsen: recycling van wegwerpkleding kan. Het is technisch mogelijk en met enige hulp (maatschappelijke of politieke druk) ook economisch. Maar er zitten ook haken en ogen aan, en alles op een rij zou ik persoonlijk liever een andere oplossing zien: wat je niet weggooit hoef je immers ook niet te recyclen...
