Toelichting op 37,5 miljard fossiele subsidies

[physicalattraction]

Ik heb me de laatste paar weken verdiept in de berekeningen uit de nieuwe studie die afgelopen week gepresenteerd zijn over de fossiele subsidies die Nederland betaalt aan (groot)verbruikers van fossiele brandstoffen. Hieruit volgt dat de Nederlandse overheid jaarlijks meer dan €30 miljard hieraan uitgeeft. In deze post zal ik een aantal van de berekeningen toelichten. Ik heb deze korte toelichting ook in een publiek beschikbaar Google Presentation gezet, inclusief bronvermelding van de getallen. De studie zelf komt met een uitgebreidere analyse en toelichting. Alle bronnen zijn publiek toegankelijk.

Regeling 1: Luchtvaart - Onbelaste kerosine
Op brandstof wordt doorgaans accijns geheven, maar niet op kerosine
-> Subsidie: €1,9 miljard (3 miljoen kg * €0,50 per liter)

Regeling 2: Luchtvaart - Geen BTW op vliegtickets
Op alles betaal je BTW, behalve op vliegtickets
-> Subsidie: €1,0 miljard (21% van €4,6 miljard per jaar, de omzet van vliegtickets voor particulieren)

Regeling 3: Scheepvaart - Onbelaste diesel en stookolie
Op alle diesel wordt accijns geheven, behalve op diesel en stookolie voor de scheepvaart
-> Subsidie: €1,4 miljard op diesel (2,5 miljard liter * €0,51 per liter),
-> Subsidie: €0,4 miljard op stookolie (10 miljard liter * €0,04 per liter)

Regeling 4: Scheepvaart - Verlaagde accijns op stookolie
Stookolie voor de scheepvaart is bijna 13x per liter lager belast dan marine diesel (€0,47 per liter), hoewel de klimaatimpact bijna 10% hoger ligt
-> Subsidie: €4,7 miljard (10 miljard liter * €0,47 per liter)

Regeling 5: Wegverkeer - Verlaagde accijns op diesel
Alhoewel diesel minstens zo vervuilend is als benzine, is het accijnstarief 35% lager als voor benzine (€0,30 per liter)
-> Subsidie: €1,7 miljard (5,8 miljard liter * €0,30 per liter)
Op diesel geldt wel een hoger belastingtarief, die het voordeel hierboven ten dele compenseert
-> Subsidie compensatie: -€0,7 miljard (1,1 miljoen dieselauto's * €629 tariefverschil)
Het wegverkeer ontvangt zo een subsidie van €1,0 miljard per jaar

Regeling 6: Energiebelasting - Degressieve enerergiebelasting op elektriciteit
Het belastingtarief dat je betaalt op elektriciteit is degressief. Dit betekent dat hoe meer je verbruikt, hoe minder belasting je betaalt per kWh
1. t/m 10.000 kWh: €0,12 per kWh
2. t/m 50.000 kWh: €0,08 per kWh
3. t/m 10 miljoen kWh: €0,03 per kWh
4. Daarboven: €0,001 per kWh
Slechts een handvol bedrijven, de grootverbruikers, plukt hier de vruchten van:
1. 5,6 TWh (7%) betaalt €724 miljoen (30%)
2. 8,3 TWh (10%) betaalt €692 miljoen (28%)
3. 34,0 TWh (42%) betaalt €990 miljoen (41%)
4. 31,8 TWh (40%) betaalt €31 miljoen (1%)
Zonder degressieve structuur zou i.p.v. €2,4 miljard een bedrag van €9,7 miljard binnenkomen. Het aandeel fossiele brandstoffen in elektriciteitsproductie is 72%.
-> Subsidie: €5,3 miljard (72% van €7,3 miljard)
Dit wordt gedeeltelijk gecompenseerd doordat er een zakelijke aansluitkorting is van €385 per aanlsuiting per jaar, ongeacht de grootte van het bedrijf.
-> Subsidie compensatie: -€0,3 miljard (0,8 miljoen aansluitingen * €385 per jaar)

Regeling 7: Energiebelasting - Degressieve energiebelasting op aardgas
Ook het belastingtarief op gas is degressief.
1. t/m 170.000 m3: €0,40 per m3
2. t/m 1 miljoen m3: €0,09 per m3
3. t/m 10 miljoen m3: €0,04 per m3
4. Daarboven: €0,03 per m3
Ook hier plukken slechts een handvol grootverbruikers de vruchten van:
1. 4,1 miljard m3 (36%) betaalt €1.652 miljoen (85%)
2. 1,4 miljard m3 (12%) betaalt €121 miljoen (6%)
3. 2,1 miljard m3 (18%) betaalt €87 miljoen (4%)
4. 3,9 miljard m3 (34%) betaalt €115 miljoen (6%)
Zonder degressieve structuur zou i.p.v. €1,7 miljard een bedrag van €4,0 miljard binnenkomen.
-> Subsidie: €2,3 miljard

Regeling 8: Energiebelasting - Verlaagd tarief aardgas
Gemeten naar energiedichtheid (en dus indirect naar uitstoot) geldt voor gasverbruik een lager energiebelastingtarief dan voor elektriciteit. Indien aardgas evenveel belast zou zijn (€1,06 per m3), dan zou i.p.v. €4,0 miljard (degressief stelsel niet meegerekend) een bedrag van €11,3 miljard aan belasting binnenkomen.
-> Subsidie: €7,3 miljard

Regeling 9: Niet-energetisch verbruik
In Nederland geldt een vrijstelling van de energiebelasting voor het gebruik van aardgas voor niet-energetische doeleinden (gebruik als grondstof voor een productieproces)
-> Subsidie: €1,2 miljard (3,1 miljard m3 * €0,40 per m3 zonder degressieve structuur)

Regeling 10: Glastuinbouw - Gereduceerd tarief op aardgas
In Nederland is speciaal voor de glastuinbouw een verlaagd energiebelastingtarief voor gasverbruik
-> Subsidie: €0,1 miljard (316 miljoen m3 * €0,26 per m3 verschil in schijf 1 + 408 miljoen m3 * €0,04 per m3 verschil in schijf 2)

Regeling 11: Glastuinbouw - Vrijstelling WKK
De glastuinbouw heeft veel installaties voor warmtekrachtkoppeling (WKK´s). De glastuinbouw kon gebruikmaken van de inputvrijstelling WKK. Dit houdt in dat de sector geen energiebelasting betaalt voor aardgas waarmee het elektriciteit en warmte opwekt
-> Subsidie: €0,2 miljard (2,8 miljard m3 * €0,09 per m3)

Regeling 12: Glastuinbouw - Degressieve energiebelasting op aardgas
Ook de glastuinbouw profiteert van de degressieve structuur van de energiebelasting op aardgas. Dit is expliciet niet meegenomen in regeling 7.
-> Subsidie: €0,9 miljard (2,8 miljard m3 * €0,31 per m3)
De glastuinbouw ontvangt zo een subsidie van €1,2 miljard per jaar

Regeling 13: Energie-intensieve processen
Industrieën met energie-intensieve processen kennen diverse vrijstellingen
-> Subsidie: €0,1 miljard (rechtstreeks uit Rijksfinanciën)
https://www.rijksfinancien.nl/miljoenen ... ge/1485655

Regeling 14: Olieverwerkende industrie - onbelast eigen verbruik
Raffinaderijen en petrochemische industrie gebruiken hun eigen olie voor hun energiebehoefte. Dit is onbelast
-> Subsidie: €0,8 miljard (1,8 miljard kg restgas / 0,83 kg/m3 * €0,39 per m3) voor raffinaderijen
-> Subsidie: €0,1 miljard (soortgelijke berekening voor LPG en cokes) voor raffinaderijen
-> Subsidie: €1,0 miljard (2,2 miljard kg restgas / 0,83 kg/m3 * €0,39 per m3) voor petrochemische industrie

Regeling 15: Olieverwerkende industrie - niet-energetisch verbruik
Indien je uit aardolie of aardgas producten maakt waarop geen accijns wordt geheven (bijvoorbeeld kunststof), dan is het gebruik van deze fossiele brandstoffen onbelast
-> Subsidie: €0,3 miljard (365 GJ * €0,90 per GJ)
De olieverwerkende industrie ontvangt zo een subsidie van €2,2 miljard per jaar

Regeling 16: Gaswinning - onbelast eigen verbruik
Gaswinningsbedrijven gebruiken hun eigen gas voor hun energiebehoefte. Dit is onbelast.
-> Subsidie: €0,2 miljard (700 miljoen m3 * 60% niet-aftrekbaar * €0,39 per m3)

Regeling 17: Gaswinning - Gasopslag NAM
De NAM heeft een gasopslag in Norg, welke betaald wordt door de Nederlandse overheid. De kosten hiervan werden in 2022 geschat op €5,5 miljard. Een deel van het geld kreeg de overheid later terug door het instellen van een solidariteitsheffing. Dit werd door de NAM geschat op €1,8 miljard.
-> Subsidie: €3,0 miljard (Eigenlijk €5,5 miljard - €1,8 miljard, maar meer conservatief geschat)

Regeling 18: Emissierechten - Gratis ETS
Het recht om CO2 uit te stoten moet gekocht worden middels Europese emissierechten (ETS), en sinds 2021 is er ook een nationale CO2-heffing. Bedrijven die veel uitstoten krijgen het grootste gedeelte hiervan cadeau
-> Subsidie gratis Europese ETS: €1,7 miljard per jaar
-> Subsidie Nederlandse emissierechten: €0,3 miljard per jaar
Dit wordt gedeeltelijk gecompenseerd door de veilingopbrengsten van deze emissierechten
-> Subsidie compensatie: -€0,7 miljard per jaar
Deze regelingen samen zorgen voor een subsidie op emissierechten van €1,3 miljard per jaar

De regelingen die ik hier genoemd heb komen zo uit op gemiddeld €34,2 miljard per jaar. Er zijn nog een aantal kleinere regelingen die ik hier niet heb meegenomen. Deze kun je allemaal teruglezen in de oorspronkelijke berekeningen. Het totaal per jaar komt dan uit op:
2018: €34,7 miljard
2019: €38,0 miljard
2020: €37,9 miljard
2021: €36,8 miljard
2022: €37,8 miljard
Gemiddeld: €37,0 miljard per jaar

Bij deze berekeningen zijn een aantal keuzes gemaakt. Indien je andere keuzes maakt zullen de precieze getallen anders uitvallen. Dit is de reden waarom deze studie openbaar gemaakt is (i.t.t. Alman Metten's berekeningen).

[Ger]

Mooi uitzoekwerk!
Het zijn nogal flinke bedragen. Sommige onderdelen hangen samen met (nmm belachelijke) internationale afspraken, zoals bijvoorbeeld het vliegverkeer. Maar anderen regelingen die de grootverbruikers subsidiëren zouden we van mij zo snel als redelijk mogelijk mogen afschaffen. Dan gaan mensen wel steigeren, want wat nu als Tata Steel bijvoorbeeld verdwijnt omdat die regeling ophoudt? Eerlijk gezegd zou ik er niet mee zitten. Het is een grote vervuiler, een heel groot deel van wat ze produceren (meerderheid, maar heb geen actuele cijfers) is voor de export. Dus laat ze maar vertrekken, dan komt het personeel ook beschikbaar voor de veel te krappe arbeidsmarkt.

Evenzo voor andere grootverbruikers natuurlijk.

[boertje125]

Ik zie in het rijtje eigenlijk alleen verschil in belasting tarieven.

Het niet betalen voor gebruik van een product dat je zelf hebt geproduceerd
als subsidie zien is ook nieuw voor mij geen enkele bedrijf doet dat er vind immers geen transactie plaats.
en er wordt wel degelijk afgedragen over de arbeid die verricht is om het product te realiseren en weer te gebruiken.

ik ga er vanuit dat de nedelandse staat voor elke liter olie gas e.d. die uit de grond komt een bepaald bedrag ontvangt
ook als dit door de licentiehouder wordt gebruikt bij de verwerking ervan tot bruikbare producten

[shimmy]

De naamgeving van de term “fossiele subsidie” is politiek gekleurd en de naam komt niet overeen met de lading.

Van Rij hoopt op zijn beurt op "balans in het debat" nu het kabinet heeft geïnventariseerd hoeveel geld er naar de fossiele industrie gaat.

"Het begint al eigenlijk met het woord dat verkeerd is. Het zijn geen subsidies", benadrukt de bewindsman. Althans, "er zit inderdaad een portie van 7 miljard aan uitgaven in". Dat zijn dus echte subsidies. Verder gaat het om belastingvrijstellingen van 22 miljard euro en verlaagde tarieven ter waarde van zo'n 17 miljard.

Aldus de staatsecretaris van financiën. Ik denk dat het woord inmiddels zo vaak in de media is gebruikt dat het inmiddels wel de betekenis heeft die de bedenkers er aan toe willen schrijven al zijn er ook media die het woord nog consequent tussen haakjes schrijven.

https://www.taxlive.nl/nl/documenten/ni ... industrie/

[HansH]

Zulke subsidies afbouwen zal uiteindelijk weer op de consument worden afgewenteld. en elke stap die daartussen zit wordt ook weer een winstmarge erbij opgeteld, dus wordt het nog een keer met een factor>1 vermenigvuldigd. Dus de vraag is of dat slim is want maakt het leven nog duurder voor de consument.

[Ger]

Het doel is dan ook niet om er als staat of burger rijker (als in meer geld) van te worden, maar welvarender doordat er een rem wordt gezet op vervulling.