c of k? [zin en onzin van (nieuwe) spellingsregels]

[klazon]

ZVdP,

als het waar is wat je zegt (wat ik sterk betwijfel) waarom is elektronica dan wel met een k, en collecte niet? Precies dezelfde situatie, voor de c of k staat een e in de eigen lettergreep, en een t er achter in de andere lettergreep.

Wat ik alleen maar wil aangeven is dat de regels voor het gebruik van c of k uiterst inconsequent zijn.

[ZVdP]

Waarom collecte met en c wordt geschreven heb ik al gezegd, het komt uit het Latijn: collegere.

Elektrinica, gemakkelijker als voorbeeld is elektriciteit, komt van het Griekse woord, de Grieken ontdekten de magnetische eigenschappen van barnsteen, èlektron, wat barnsteen betekent. Dus met een k.

[klazon]

Okee, dan zou de etymologische oorsprong van het woord een verklaring kunnen zijn. Hoewel ik er nog steeds niet achter ben wat nou de preciese regels zijn.

Off-topic opmerking: barnsteen heeft geen magnetische maar elektrische eigenschappen.

[ZVdP]

off topic opmerking: Ter mijner verdediging: De Grieken kenden het verschil niet tussen elektrische en magnetische krachten.

on topic: Soms neemt u de letter erna, om de correcte uitspraak van de 'c' te hebben, en soms neemt u dan weer de letter ervoor. Dit zou niet kunnen, aangezien dit tot tegenspraak zou leiden als men naar de letter ervoor en erna zou moeten kijken.

Kunt u mij een voorbeeld geven waar de letter ervoor bijdraagt tot de uitspraak van de 'c', want het is toch wel de letter erna, hoor.

[klazon]

Het gaat niet om de letter ervoor of erna. Het gaat erom of in dezelfde lettergreep een letter uit loura tegen de c aan staat. In de tot nu toe genoemde voorbeelden kan dat maar één letter zijn omdat de c steeds op de scheiding van de lettergrepen staat.

Maar er zijn ook woorden waar in dezelfde lettergreep twee letters tegen de c aan staan, b.v. in pact en tact. De a voldoet aan de loura-regel, dus k-klank. De t doet er dan verder niet toe.

[ZVdP]

Het heeft niets te maken met de lettergreep waarin de 'c' staat, maar wel degelijk de letter die erop volgt.

Een voorbeeld hiervan vind je in het Engels. De regels voor de uitspraak van de 'c' in het Nederlands gelden namenlijk ook in het Engels en het Frans. Dus dan heb je het Engelse 'pace' volgens u een tegenspraak, want in de lettergreep waarin de 'c' staat, heb je zowel de 'a'>dus 'k', als de 'e'>dus 's'.

[klazon]

Het voorbeeld Engels zegt me niks. In veel gevallen volgt het Engels dezelfde regels voor de uitspraak van de c als het Nederlands, maar niet altijd.

Het woord pace is eigelijk al een illustratie. Als pace één lettergreep is dan staat er een a tegen de c aan, dus k. De e doet er niet meer toe, één letter uit loura is genoeg. Dit voorbeeld laat zien dat de Engelsen de loura-regel niet kennen. Van Dale noemt deze regel trouwens ook niet, in mijn editie kan ik hem tenminste niet vinden. Maar ik heb de regel op school geleerd en hij werkt voor mij nog steeds.

Misschien mag ik nogmaals terug naar het begin: ik wil er eigenlijk voor pleiten om in alle gevallen waar de c als k wordt uitgesproken ook daadwerkelijk een k te schrijven. Het Duits en de Scandinavische talen hebben die slag al ongeveer 100 jaar geleden gemaakt.

In het Nederlands was die overgang al in gang gezet met de z.g. voorkeursspelling. Voorbeeld: het woord contact was de voorkeursspelling, maar kontakt mocht ook. Met de nieuwste spellingswijziging is dit systeem overboord gezet, er is nog maar één spelling toegestaan. M.i. terecht, maar ik had het logischer gevonden als ze definitief voor de k hadden gekozen. Maar ze zijn in veel gevallen juist terug gegaan naar de c, en dat helpt niet om een eind te maken aan de onduidelijkheid.

[ZVdP]

Dan hebt u waarschijnlijk de regel verkeerd onthouden, want het is zeker en vast, met 100%, de letter erna die de uitspraak van de 'c' bepaalt.

Ik vind dat we een 'k' moeten schrijven wanneer het uitgesproken wordt als een 'k', tenzij het een etymologische reden heetf. Ik meen mij te herinneren dat u dit ook gezegd heeft. Maar volgens mij is elk woord dat in het Nederlands met een 'c', uitgesproken als 'k', wordt geschreven etymologisch verantwoord.

[ZVdP]

Ik heb eens gezocht in het woordenboek, heb geen regels gevonden, maar toch wel het volgende: ace.taat/ace.ton/ace.ty.leen/ace.ty.leen.gas

De 'c' in elke eerste lettergraaep van de woorden, wordt voorafgegaan door een 'a'>dus 'k', dus volgens u zou dan de 'e' erna er niets meer toe doen. Toch is het [asetaat] en niet [aketaat]. Dus dit is mijn bewijs dat de letter erna de enige is die de uitspraak bepaalt.

(andere woorden: acid/oce.aan)

[klazon]

ZVdP, je gaat systematisch voorbij aan wat ik al een paar keer heb gezegd: het gaat om de letters die in dezelfde lettergreep tegen de c aan staan. En als je dan niet eens weet hoe je lettergrepen moet verdelen kom je tot rare conclusies.

Dus b.v.: a-ce-taat.

De c staat tegen de e aan, dus s-klank.

De a heeft hier geen invloed, want staat in een andere lettergreep.

[Veertje]

In het Italiaans en Spaans is het precies zo, de letter die erop volgt bepaalt de uitspraak van de "c" (of g). Waar komt die loura-regel vandaan, op internet heb ik er niets over kunnen vinden. Weet je zeker, klazon, dat je de regel goed interpreteert? Bovendien, in het Duits zijn de meeste "c's" door de "k" vervangen, maar ook alleen daar waar ze als "k" werden uitgesproken, ook weer bepaald door de letter die erop volgt. Daar waar de "c" niet als "k" werd uitgesproken is hij grotendeels vervangen door een "z": Zentrum, Elektrizität, Ziffer (cijfer), zelebrieren (celebreren).

[ZVdP]

Het is ace-taat. DEZELFDE LETTERGREEP. Een klinker op zich kan nooit een lettergreep vormen aan het begin of einde van een woord of samenstelling! Dus ook

ra-dio, hetzelfde met radio in samenstellingen bv; ra-dio-buis, maar wel ra-di-o-gra-fe-ren, aangezien dit niet het einde is van een woord of een woord in een samenstelling.

Dus een 'a' en een 'e' bij ace-taat!!!

[klazon]

Het is ace-taat. DEZELFDE LETTERGREEP. Een klinker op zich kan nooit een lettergreep vormen aan het begin of einde van een woord of samenstelling!

Sorry hoor, ik weet niet waar je dit geleerd hebt, maar op dit punt ben ik het hartgrondig met je oneens.

Als je zulke rare dingen beweert komen we er nooit uit.

Veertje,

De loura-regel heb ik op de lagere school geleerd, maar ik merk steeds dat latere generaties er nog nooit van hebben gehoord. Terwijl het toch zo'n handige regel is die me nog nooit in de steek heeft gelaten.

[Anonymous]

http://taalunieversum.org/taal/advies/indeling/186

vooral de uitleg die erbij staat is verhelderend.

[Veertje]

ZVdP, je gaat systematisch voorbij aan wat ik al een paar keer heb gezegd: het gaat om de letters die in dezelfde lettergreep tegen de c aan staan. En als je dan niet eens weet hoe je lettergrepen moet verdelen kom je tot rare conclusies.

Dus b.v.: a-ce-taat.

De c staat tegen de e aan, dus s-klank.

De a heeft hier geen invloed, want staat in een andere lettergreep.

Ben ik nu dom? Hoe rijm je dan: e-lek-tri-ci-teit?